توسط : بیماری گال جزء بیماری‌های شایع پوستی با سرعت انتقال بالا در سراسر جهان بشمار می‌آید، زیرا بسیار واگیردار و مسری است؛ به این صورت که تنها برخورد فیزیکی (برخورد پوست با پوست آلوده) فرد با فرد آلوده به گال، بیماری انتقال مییابد. با متخصصان کافه نبض همراه باشید تا درباره این بیماره و روش های انتقال و ایجاد آن بیشتر آشنا شوید.
عامل بیماری گال، یک انگل بسیار کوچک است که با چشم غیر مسلح قابل دید نیست و باید از میکروسکوپ استفاده کرد. با خزیدن بر روی پوست انسان حرکت میکند، تخم گذاری و ترشحات این انگل باعث ایجاد خارش‌های بسیار شدید میشود بطوریکه از نشانه‌های بارز این بیماری همان خارش پی‌درپی و طاقت فرسا است.
اگر برای اولین بار مورد حمله این انگل قرار گرفته باشید نشانه ها و علائم آن بعد از گذشت حداقل دو ماه از زندگی این انگل بر روی پوست شما، آشکار میشود. در اوایل آشکار شدن نیز خارش بدن به تدریج و با گذشت هر روز شدیدتر میشود تا حدی که منجر به مختل شدن خواب فرد میشود. بیشترین نقاطی که مورد حمل این انگل قرار می‌گیرد دست‌ها (انگشتان، ارنج و بازوها)، پاها (رویِ پا و انگشتان، ران و کشاله ران) و صورت هستند، اما لازم نیست زیاد نگران باشید زیرا بیماری گال درمان میشود و موجب آسیب جدی به بدن نمی‌شود.
با مراجعه و اقدام به موقع به پزشک می‌توان آن را با تجویز دارو درمان کرد، پزشکان هنگام اطمینان از بیماری گال، بسته به شدت آن مسکن‌هایی همچون آنتی هیستامین را برای کاهش خارش تجویز می‌کنند یا کِرِم‌هایی را که به صورت استعمالی و مالشی هستند مانند، Permethrin (پرمثرین) را توصیه می‌کنند، البته برای هر فرد نوع و دوز دارو متفاوت است و حتما باید پزشک آن را تجویز کند.
مصرف خودسرانه دارو، روش بسیار اشتباهی است و ممکن است فقط روند درمان را طولانی‌تر و انگل را مقاوم‌تر کند، در متن زیر به صورت واضح به تشریح و نقد بیماری پوستی گال پرداخته‌ایم، اگر می‌خواهید درباره بیماری گال بیشتر بدانید، با کافه نبض تا انتهای این مقاله همراه باشید.
بیماری گال چیست؟
گال از نوع بیماری‌های پوستی بسیار شایع در جهان است؛ بطوریکه هرسال بیش از 200 میلیون انسان به این بیماری آلوده می‌شوند. دلیل این تعداد زیاد نیز واگیردار و مسری بودن گال و سرعت انتقال آن است. مبتلا شدن به بیماری گال اینگونه است که، انگل بسیار ریزی از خانواده مایت و هیره که جزء زیرمجموعه بندپایان است بر روی پوست بدن انسان قرار می‌گیرد و با حفر کانال‌های تونل مانندی بر روی پوست (بیشتر شبیه به یک خراش ساده و جزئی هستند و فرد به هیچ عنوان نمی‌تواند آن را تشخیص دهد) جایگاه خود را مستحکم میکند و در این کانال‌ها شروع به تخم گذاری و ترشحات و موارد این چنینی میکند.
سیستم ایمنی بدن به این تغییرات واکنش نشان می‌دهد و این واکنش به صورت خارش منطقه آلوده نمایان میشود. با گذشت زمان این خارش‌ها شدیدتر و باعث ایجاد تاول میشود که در برخی موارد به دلیل شدت خارش پوست خونی و قرمز رنگمیشود.
بیماری گال هیچگونه دردی شدیدی ندارد، فقط خاراندن نقاط آلوده ممکن است به مرور سوزش ایجاد کند، اگر فردی برای اولین بار دچار این بیماری و حمله انگل گال قرار گرفته باشد شروع خارش و آشکار شدن تاول‌ها بر روی پوست فرد. حداقل دو ماه زمان لازم دارد، ولی اگر برای بار دوم آلوده شود علائم آن به سرعت و سریع آشکار می‌شوند زیرا بدن این انگل را شناخته است و وجود آن را تشخیص می‌دهد.
بیماری گال چه نوع بیماری پوستی است؟
همانطور که در بالا ذکر شد، بیماری گال جزء شایع‌ترین بیماری‌هاییست که در جهان شناخته شده است و مواجه با آن صبر و استقامت زیادی می‌خواهد زیرا باعث خارش بی‌امان و بی‌سابقه پوست میشود. طول درمان آن نیز تا حداقل یک هفته طول می‌کشد. این بیماری پوستی خوشبختانه باعث مرگ یا آسیب جدی به یک ناحیه نمی‌شود و با اقدام به موقع به پزشک می‌توان آن را به طور کامل درمان کرد.
آیا گال یک بیماری عفونی است؟
هنگام مبتلا شدن به این بیماری، پوست شما عامل انتقال این بیماری به دیگران میشود و تا اتمام طول دوره درمان و بهبودی باید از تماس فیزکی با سایر افراد پرهیز کرد. بیماران مبتلا به گال ممکن است در اثر خارش زیاد تاول‌ها باعث خونی شدن و زخمی شدن آن‌ها شوند. به مرور و در اثر خارش بیشتر این تاول‌ها و زخم‌ها ممکن است بیماری گال در آن‌ها عفونی شود، که باز هم خطرناک نیست و با مصرف دارو درمان میشود.
علائم و نشانه‌های بیماری گال چیست؟
- خارش شدید
- تاول‌های قرمز و خونی
- بی‌خوابی
- خراشیدگی‌های خطی (تونل و کانال تخم گذاری انگل گال)
به گفته پزشکان این نشانه‌های ذکر شده از عمده‌ترین علائم بیماری گال است، در اثر خارش بیش از حد بدن، پوست تاول می‌زند و هر چقدر که از این بیماری بگذرد بر شدت آن افزوده میشود و خارش‌ها طاقت فرسا‌تر می‌شوند. بطوریکه خواب و آرامش فرد را مختل میکند و حتی در اثر خارش زیاد ممکن است بدن آسیب ببیند و با سوزش همراه شود، محل آلوده شده در اکثر موارد حالت خراشیدگی جزئی دارد؛ که همان تونل‌های حفر شده توسط انگل گال است و محل قرار گیری تخم و لاروهای گال است.
علائم گال در نوزادان چیست؟
بوجود آمدن برجستگی و تاول‌های قرمز، ضخیم شدن آن ناحیه از پوست آسیب دیده نسبت به دیگر قسمت های پوست، خارش شدید و ملتهب شدن و قرمز شدن پوست، زخم شدن پوست آسیب دیده در اثر خارش از نشانه‌های بارز گال در نوزادان است و بیشرین قسمت‌های درگیر شده در نوزادان سر، صورت، کف دست، پا و گردن می‌باشد.
علائم گال در بزرگسالان چگونه نمایان میشود؟
از نشانه‌های گال در بزرگسالان نیز می‌توان به خارش بسیار شدید، مخصوصا در شب اشاره کرد، مختل شدن خواب در اثر خارش شدید، ایجاد تاول و خراش های خطی در دست ها، اطراف کمر، زیر بغل، نواحی تناسلی، کف پاها و ناحیه های این چنینی، از علائم انگل گال در بزرگسالان است.
علائم گال در حیوانات چگونه است؟
امروزه سگ و گربه از جمله حیواناتی هستند که به صورت خانگی همراه با برخی افراد علاقمند به حیوانات زندگی می‌کنند، آشنایی با برخی بیماری‌های پوستی برای این افراد بسیار ضروری است تا بتوانند در صورت بروز بیماری پوستی در حیوان، آن را تشخیص داده و از سرایت آن به خود جلوگیری کنند، یکی از این بیماری‌های بشدت واگیر دار که ممکن است از حیوان به انسان سرایت کند بیماری گال است، برای آشنایی و تشخیص این بیماری بهتر است با علائم و نشانه‌های آن آشنا شوید، ملتهب و متورم شدن پنجه‌ها، ریزش مو بصورت تکه‌ای از بدن حیوان، قرمز و ملتهب شدن پوست، حالت چرب شدن بدن و پوست و مو حیوان و کبره شدن از نشانه‌های شایع در حیوانات مبتلا به انگل گال است.
چگونه از بروز نشانه‌های وجود گال در مهد کودک‌ها و خانه سالمندان پیشگیری کنیم؟
برای این مورد وزارت بهداشت یک دستورالعمل بسیار جامع و کامل منتشر کرده است که ما در اینجا به چند مورد مهم آن اشاره میکنیم:
- اصولی ترین و بهترین راه برای پیشگیری رعایت بهداشت فردی در مکان های اجتماعی هست.
- گزارش سریع به مراکز درمانی و بهداشتی با دیدن اولین نشانه ها در افراد به منظور بازرسی کلی محل.
- فرد دارای بیماری را از دیگران تا زمان درمان کامل او جدا کنیم.
- شستن کامل و مرتب وسایل شخصی افراد مانند رخت خواب و …
تفاوت‌ها و شباهت‌های بیماری گال در انسان و حیوانات چیست؟
بیماری گال در انسان‌ها به اسم بیماری گال شناخته شده است اما در حیوانات جرب نام دارد، عامل این بیماری (گال و جرب) در افراد و حیوانات مشترک است و انگل گال نام دارد. دیگر شباهتی که این بیماری در افراد و حیوانات دارد این است که مسری و واگیر دار است و تماس با فرد و حیوان آلوده موجب انتقال این بیماری میشود. اما تفاوت این بیماری این است که در صورت تماس انسان با حیوان آلوده فقط آن ناحیه از پوست انسان که با حیوان تماس داشته است آلوده میشود (اگر یک گربه آلوده به جرب و انگل گال را در آغوش بگیرید، فقط پوست سینه و دست‌ها که به طور مستقیم با گربه تماس داشته آلوده میشود) و کلِ بدن فرد درگیر گال انسانی نمی‌شود.
چگونه بیماری گال را تشخیص دهیم؟
همانطور که اشاره کردیم گال خارش‌های بی‌امان و شدیدی را ایجاد میکند، خواب را از فرد آلوده سلب میکند و موجب به وجود آمدن تاول میشود، وجود این نشانه‌ها می‌تواند فرد را به وجود انگل گال بر روی پوست، آگاه کند.
پزشکان و متخصصان مربوطه با انجام آزمایش‌هایی می‌توانند به طور قطعی وجود انگل گال را تشخیص دهند، پزشکان بیشتر از دو نوع آزمایش برای اثبات این بیماری استفاده می‌کنند که عبارت‌اند از:
- اگر فرد مراجعه کننده نشانه‌های واضحی از وجود انگل گال را داشته باشد، برای اثبات آن، از این روش استفاده می‌کنند به این صورت که پوست فرد آلوده را با یک لایه نازک از روغن معدنی می‌پوشانند سپس یه لایه بسیار نازک را از پوست جدا کرده و آن را معاینه می‌کنند، با این روش و معاینه پوست، وجود انگل و تخم ریزی‌های آن را مشخص میکند.
- PCR (پی سی آر): این آزمایش در صورتی انجام می‌گیرد که روش استفاده از روغن معدنی جوابگو نباشد، انجام آزمایش پی سی آر به این صورت است که از پوست فرد مشکوک به بیماری گال، نمونه برداری میشود، با انجام آزمایش‌های مخصوصی بر آن وجود یا عدم وجود انگل گال را تشخیص می‌دهند.
می‌توانید برای تشخیص بیماری گال به متخصصان پوست، متخصصان داخلی، پزشک عمومی و پزشک خانواده، جهت تشخیص درست و تجویز داروهای کارآمد، مراجعه کنید.
بهترین زمان مراجعه به پزشک و متخصص چه موقعی است؟
مشاهده تاول‌ها و برجستگی‌های قرمز رنگ، خارش زیاد و بیشتر شدن خارش به مرور زمان مخصوصا در هنگام خواب از عوامل و نشانه‌های بیماری پوستی است.
بیماری گال بسیار مسری است و برای جلوگیری از آلوده شدن دیگر افراد باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد، این نکته را نیز بدانید که هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید و تحت نظر او دارو مصرف کنید تا بتوانید روند و طول دوره درمان را نیز سریعتر کنید.
مراحل درمان بیماری گال چگونه است؟
بعد از انجام آزمایش‌های لازم و تشخیص وجود انگل گال، مراحل درمان نیز آغاز میشود و ابتدا درمان‌های پوستی صورت می‌گیرد که در بزرگسالان از گردن به پایین است و در کودکان پوست صورت نیز باید درمان شود، سپس داروهای کاهش دهنده خارش و پماد و کِرِم‌های موضعی و استعمالی تجویز و بسته به شدت بیماری گال طول دوره درمان و دوز داروها در هرفردی متغیر است.
روند درمان بیماری گال در انسان‌ها چگونه است؟
روند درمان بیماری گال در هرفردی متفاوت است زیرا به زمان مراجعه به پزشک و شدت بیماری و نفوذ انگل گال بستگی دارد. حتی داروهای تجویزی برای هر فردی متفاوت است زیرا برخی از داروها برای کودکان، زنان شیرده و باردار، افراد مسن و افرادی که بیماری‌های خاص پوستی دارند مضر هستند، اگر داروی تجویزی به صورت پماد و استعمالی باشد حداقل دوره درمان آن 7 روزه است، البته خارش‌های ناشی از انگل گال، بعد از درمان و استفاده از داروها ممکن است دو تا چند هفته طول بکشد، اما اگر بیش از یک ماه خارش ادامه داشته باشد باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.
روند درمان بیماری گال در حیوانات چگونه است؟
بیماری گال حیوانات، جرب نام دارد. سگ، گربه، خرگوش و دیگر حیوانات ممکن است به بیماری جرب و انگل گال آلوده شوند. قرمز شدن و تاول زدن پوست و ریزش مو در آن‌ها به صورت تکه‌ای است (یک تکه مو همرا با پوست کنده میشود) در صورت مشاهده گال یا جرب باید سریع به دامپزشک مراجعه کنید تا به شما نیز سرایت نکند و به مرور باعث نابودی اعضاء حیوان نشود.
در بیماری گال چه دارو و قرص‌هایی تجویز می‌شوند؟
برای درمان و کاهش علائم بیماری گال داروهای مختلفی وجود دارند که بسته به شدت و محل آسیب دیده در دوزهای مختلف با توجه به نظر پزشک تجویز می‌شوند، بیشترین داروهایی که برای درمان بیماری گال تجویز می‌شوند عبارت‌اند از:
- آنتی هیستامین‌ها: آنتی هیستامین‌ها بیشتر برای کاهش خارش و بی‌قراری تجویز می‌شوند و حالت مسکن را دارند، بیشترین داروی آنتی هیستامینی که تجویز میشود دیفن هیدرامین و استروئیدها هستند.
- Permethrin (پرمثرین): پرمثرین، کِرِم مانند است و برای کشتن و نابودی انگل‌ها تجویز میشود، تجویز آن برای تمام گروه‌های سنی بجز کودکان زیر سه ماه، منعی ندارد. روش استفاده از آن نیز به صورت استعمالی است و برای نواحی درگیر شده، بجز صورت تجویز میشود و دوره درمان آن 7 روزه است.
- سولفور وازلین: کهن‌ترین داروی موثر در بیماری گال است، برای رده‌های سنی ممنوعیتی ندارد، سولفور وازلین جزء آخرین داروهایی است که تجویز میشود زیرا به تاییدیه وزارت دارو و بهداشت نرسیده است.
- کِرِم کراتون و لوسیون کروتوماتیتون: هر کدام از این کِرِم و لوسیون‌ها به صورت 10% تجویز و استفاده می‌شوند، از داروهای مختص و مخصوص بیماری گال نیست اما برای نابودی و کشتن انگل‌ها مفید است.
- ndan (لیندان): این دارو به صورت پماد و کِرِم است و استفاده از آن به صورت استعمالی است، این کِرِم کمتر تجویز میشود زیرا برای زنان باردار و شیرده، افراد مسن، افرای که سابقه آلرژی و بیماری تشنجی دارند، کودکان زیر دوسال و افراد با بیماری‌های خاص پوستی ممنوع است.
بیماری گال روی پوست دست چگونه است را‌ه‌های جلوگیری و پیشگیری از ابتلا به بیماری گال چیست؟
- عدم تماس فیزیکی (تماس پوست سالم با پوست آلوده به بیماری گال (روبوسی، دست دادن، برقراری روابط جنسی، جزء موارد تماس فیزیکی محسوب می‌شوند) موجبِ سرایت سریع انگل گال و بیماری پوستی گال می‌شوند)
- پرهیز و عدم استفاده از وسایل فرد آلوده به گال (رخت خواب (پتو، ملحفه، بالش، تخت و موارد این چنیینی) و وسایل شخصی چون شانه و لباس)
- شست‌وشوی مداوم وسایل (اگر یکی از افراد خانواده به این بیماری دچار شد باید به طور مداوم مخصوصا هنگام درمان و مصرف دارو، لباس‌ها و دیگر وسایل (رخت خواب، حوله و وسایل شخصی) را با آب داغ شسته و در دمای بالا خشک کنید)
- قرنطینه کردن وسایل غیر قابل شست‌وشو (از آنجایی که انگل گال اگر تا سه روز به بدن انسان سرایت نکند و در محیط بیرون بماند، نابود و کشته میشود، لازم است که وسایل غیر قابل شست‌وشوی فرد آلوده یا مشکوک را با یک کیسه پلاستیکی به مدت حداقل سه روز پوشانده تا انگل گال نابود شود)
تفاوت بیماری گال با بیماری‌های پوستی مشابه در چیست؟
به گفته پزشکان بیماری اگزما بیشترین میزان شباهت را به بیماری گال دارد البته از نظر ظاهر چون عامل ایجاد و نوع آن و داروهای تجویزی آن‌ها کاملا متفاوت است، عمده‌ترین فرق بیماری گال با اگزما در این است که انگل گال بشدت مسری است تا حدی که تماس فیزیکی باعث انتقال آن به فرد دیگر میشود، همچنین یک نوع انگل عامل ایجاد بیماری گال میشود اما اگزما هنوز دلیل ثابت شده‌ای ندارد و پزشکان و محققان عواملی چون، آلرژی، مواد ترشحی و تولید شده پوست بدن، اضطراب و استرس، شوک و تحریکات پوستی و عوامل این چنینی را در ایجاد اگزما دخیل می‌دانند.
بیماران مبتلا به بیماری گال چه چیزی بخورند؟
تغذیه در بیماری گال نقش بسیار مهمی ندارد اما توصیه میشود از خربزه تلخ استفاده کنید، چون از جمله میوه‌هایی است که حاوی مقدار بالایی فسفر، آهن، مواد معدنی، فیبرها و انواع ویتامین‌ها است و به از بین بردن ویروس، انگل و میکروب‌ها کمک میکند، نوشیدن آب نیز بسیار به بدن کمک میکند، زیرا کمبود آب در بدن به طور طبیعی باعث خشکی پوست و خارش آن میشود اما رساندن آب به بدن رطوبت بدن را بالا برده و خارش ناشی از گال را کاهش می‌دهد.
برخی مواد غذایی و تغذیه‌ای نیز باعث تشدید خارش می‌شوند از جمله این مواد می‌توان، غذاهای دریایی، سرکه، سویا، ادویه‌ها، شیر، غذاهای فست فودی و شیمیایی، گندم، میوه‌هایی که جزء خانواده مرکبات هستند و برخی دیگر از مواد غذایی که فرد به آن به طور طبیعی حساسیت دارد. در ادامه به بررسی برخی سوالات رایج و متداول در مورد بیماری گال یا جرب می‌پردازیم.
سوالات متداول
بیماری گال چگونه منتقل میشود؟
با خواندن مطالب بالا باید تا الان متوجه شده باشید که انگل گال مسری است، تماس فیزیکی همچون روبوسی، برقراری روابط زناشویی و استفاده از وسایل فرد آلوده همچون رخت خواب و موارد این چنینی باعث انتقال انگل گال و در نتیجه مبتلا شدن فرد به بیماری گال میشود.
آیا بیماری گال خطرناک است؟
بیماری گال باعث مرگ و آسیب و جراحت همیشگی پوست و از کار افتادگی اعضاء نمی‌شود و با دارو کاملا درمان میشود، اما مسری و واگیردار بودن آن یک مسئله جدی و مهم است و باید افراد سالم حتی از برخورد فیزیکی چند ثانیه‌ای با افراد مبتلا به گال پرهیز کنند زیرا این انگل بسیار سریع منتقل میشود و فرد را درگیر میکند.
از کجا بفهمیم بیماری گال درمان شده است؟
کاهش خارش از اولین نشانه‌های بهبودی در بیماران مبتلا به گال است، اما همچنان باید به مصرف دارو ادامه داد تا تخم‌ها و لاروهای انگل گال نیز از بین بروند بعد از گذشت دو تا چند هفته احتمال زیاد انگل گال از بین رفته اما ممکن است تا یک ماه همچنان خارش‌هایی داشته باشید و بعد از آن این نشانه‌ها از بین می‌روند و پوست شما یکدست میشود، این نشانه از علایم درمان و ببهودی شخص مبتلا به گال است.
