توسط : اسهال کودکان از وضعیت خفیف تا شدید بروز پیدا کرده و با توجه به شرایط فیزیکی کودک و نوزادان، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. از این روی لازم است که بلافاصله پس از شناخت علائم اسهال در نوزادان و کودکان، نسبت به رفع و درمان آن با دارو گیاهی برای درمان اسهال کودکان و نوزادان بسیار مهم است.
همین طور در شرایطی که وخامت اسهال از حدی بالاتر باشد، نیاز به مراجعه فوری به پزشک کودکان بوده و نباید در این خصوص به هیچ وجه وقت را تلف کرد. برای شناخت علائم این بیماری در کودکان و نوزادان و داروهای موثر درمانی، در ادامه با این مطلب کافه نبض همراه باشید.
علت اسهال کودکان و نوزادان
به طور کلی نوزادان بیشتر از بزرگسالان به بیماری اسهال مبتلا می‌شوند، اما با دانستن علت اسهال در کودکان و نوزادان، بهتر می‌توان از آن پیشگیری کرد. با شناخت این واقعیت که اسهال مسیری برای خارج شدن میکروب‌ها از بدن است، می‌توان علت اسهال در کودکان و نوزادان را در موارد زیر خلاصه کرد:
- عفونت‌های ویروسی و باکتریایی: این عفونت‌ها شامل عفونت‌های ویروسی از جمله روتا ویروس یا باکتری‌هایی چون باکتری سالمونلا و همین طور انگل‌هایی چون انگل ژیاردیا هستند. به هر ترتیب ویروس‌ها و باکتری‌ها، اصلی‌ترین علت ابتلای کودکان به اسهال هستند. در این حال مدفوع شل و آبکی، به همراه استفراغ در کودک بروز پیدا خواهد کرد و اغلب با تب نیز همراه خواهد بود.
- مصرف برخی داروها: بعضی از داروها چون آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهایی که خاصیت ملینی دارند، در کودکان یا حتی بزرگسالان به اسهال منتهی خواهند شد. معمولا این نوع اسهال خفیف بوده و دوره آن کوتاه مدت است. در نظر داشته باشید که در این صورت نباید به یک باره آنتی‌بیوتیک یا هر داروی دیگری را قطع نمایید. بهتر است به کمک مایعات، آب از دست رفته بدن کودک را تامین کرده و همین طور به پزشک مراجعه نمایید.
- مسمومیت غذایی: یکی از دلایل شایع اسهال نوزاد و کودکان، مسمومیت غذایی است. مسمومیت غذایی می‌تواند به راحتی در کودکان اسهال ایجاد کد. علائم این نوع اسهال معمولا سریع بروز پیدا کرده و گاهی با استفراغ نیز همراه هستند. همین طور به موازات ظهور سریع علائم، غالبا شاهد رفع آن‌ها در طی بیست و چهار ساعت نیز هستیم. به این شکل اسهال ناشی از مسمومیت غذایی، معمولا به راحتی در خانه درمان شده و نیازی به مراجعه به پزشک پیدا نخواهد کرد.
- آلرژی غذایی: برخی از کودکان به غذاهایی خاص، آلرژی دارند و در صورتی که شناختی نسبت به این غذاها نداشته باشید، با اسهال گاه و بیگاه کودک خود روبرو خواهید شد. از این روی لازم است که مواد غذایی آلرژیک برای کودک خود را به دقت شناسایی کرده و آن‌ها را از سبد تغذیه وی کنار بگذارید.
- بیماری روده تحریک‌پذیر: بیماری روده تحریک‌پذیر نیز یکی از دلایل ابتلا به اسهال‌های گاه و بیگاه است و باید حتما تحت کنترل قرار بگیرد. اسهال ناشی از این بیماری معمولا کوتاه‌مدت ظهور پیدا می کند.
در نهایت بیماری‌های دیگری چون سلیاک، بیماری کولیت اولسراتیو و … می‌توانند منشأ ایجاد اسهال در کودکان باشند. برای درمان اسهال در کودکان، شناخت دلیل بیماری، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. بنابراین اگر خود شما شناختی نسبت به دلیل ابتلا فرزندتان به این بیماری ندارید، با پزشک کودک تماس بگیرید.
علائم اسهال در نوزادان و کودکان
به طور کلی علائم اسهال در نوزادان و کودکان شامل تب، حالت تهوع، استفراغ، کم آبی بدن، بثورات پوستی، بی‌قراری، گرفتگی عضلات و سردرد ظهور پیدا می‌کند. این علائم بسته به شدت بیماری، ضعیف و گذرا یا طولانی و تشدید شده خواهند بود. تب بیش از 2 ساعت و استفراغ بیش از 2 بار در بیست و چهار ساعت، به عنوان یک عامل هشداردهنده در نظر گرفته خواهد شد.
اسهال کودکان چند روز طول می کشد؟
اسهال نوزادان و کودکان معمولا از چند روز تا یک هفته طول می‌کشد، اما به طور مثال درمان گاستروانتریت ویروسی، دوره‌ای بین 5 تا 14روز دارد. دقت داشته باشید که حین به درازا کشیدن اسهال در کودکان، حفظ سطح مایعات در بدن و جلوگیری از کم آبی، اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت. در این شرایط خوراندن بیشتر شیر مادر یا محلول آبرسان خوراکی ORS به نوزادان و کودکان خردسال نباید فراموش شود.
نکته: آب معمولی مواد لازم سدیم، پتاسیم و … را ندارد و برای تامین مواد معدنی از دست رفته بدن کودک بر اثر اسهال، کفایت نخواهد کرد.
توصیه می‌کنیم که حتما در زمان ابتلای کودک یا نوزاد خود به اسهال در این مورد با پزشک مشورت داشته و در خصوص تامین مایعات از دست رفته بدن کودک، اقدامات لازم را انجام دهید و سلامت کودک را اقدامات ناصحیح به خطر نیندازید.
برای درمان اسهال کودکان چه کنیم؟
پیش از هر چیز به یاد داشته باشید که استفاده از ماست با کشت زنده یا همان پروبیوتیک، می‌تواند به درمان اسهال ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها کمک زیادی کند. بنابراین در صورتی که کودک شما در سنی است که امکان میل کردن ماست را دارد، حتما در شرایط ابتلا به اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، از ماست پروبیوتیک برای کنترل و درمان اسهال، کمک بگیرید.
مهمترین داروهای اسهال کودکان
مهمترین داروهای اسهال کودکان شامل قرص ضداسهال لوپرامید، قرص دی سیکلومین، قرص بلادونا پی بی، قرص هیوسین، قرص بیسموت ساب سیترات و قرص دینفوکسیلات هستند. به یاد داشته باشید که هرگز این داروها نباید به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار گرفته و حتما باید با تجویز پزشک همراه باشند.
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
یکی از اصلی‌ترین عوارض اسهال در نوزادان، کم آبی بدن است. لازم است که شما نسبت به علائم کم آب شدن بدن کودک شناخت کافی داشته باشید و در صورت بروز این علائم، حتما به پزشک مراجعه کنید.
کم‌آبی شدید، خطرناک است و ممکن است باعث بروز تشنج، آسیب‌های مغزی و حتی در نهایت مرگ گردد. معمولا اسهال‌های خفیف، آن قدرها به کم‌آبی بدن منجر نمی‌شوند، اما در اسهال‌های شدید و وخیم، این مورد دیده خواهد شد.
در صورتی که کودک شما بی‌حال به نظر می‌رسد یا اسهال او بیش از 3 روز به طول انجامیده، لازم است که حتما به پزشک مراجعه کنید. همین طور اسهال در کودکان کمتر از 6 ماه، به شکلی موثر خطرناک‌تر بوده و لازم است که بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
مشاهده رنگ سبز یا خونی در اسهال، لزوم فوری مراجعه به پزشک را به همراه خواهد داشت. همچنین تب بالا یک علامت هشدار برای مراجعه به پزشک اطفال است. در نهایت اگر کودکان شما برای مدت 6 ساعت ادرار نکرده یا بیش از 4 بار مدفوع در طی 8 ساعت دارد، باید به پزشک مراجعه نمایید.
علائم کم‌آبی بدن کودک به شرح زیر هستند:
- سرگیجه
- خشک شدن دهان
- زرد شدن ادرار (ادرار تیره رنگ)
- کاهش حجم ادرار
- کاهش حجم اشک حین گریه کردن
- خشک شدن پوست
- سرد شدن پوست
- بی‌حالی و کم‌حالی
چند داروی گیاهی برای رفع اسهال کودکان
بومادران، خاکشیر، دارچین و زنجبیل در کنترل و رفع اسهال کارایی زیادی دارند. با این همه لازم است که پیش از استفاده گیاهی چون بومادران در کودکان، با پزشک مشورت نمایید. اما مصرف دارچین، خاکشیر و زنجبیل (به مقدار کنترل شده)، برای کودکان بزرگتر از یک سال، منعی نخواهد داشت. به یاد داشته باشید که در مصرف گیاهان دارویی مناسب برای درمان اسهال، نباید زیاده‌روی شود.
خاکشیر به پاکسازی روده‌ها کمک کرده و در صورتی که مشکلات ویروسی و باکتریایی وجود داشته باشد، درمان سریع‌تری برای اسهال فراهم خواهد کرد. همچنین ریحان می‌تواند برای تقویت معده مورد استفاده قرار گرفته و در پیشگیری از اسهال، موثر باشد. همچنین درباره قویترین داروهای گیاهی برای اسهال میتوانید در این مطلب بیشتر بخوانید.
درمان خانگی اسهال کودکان
برای درمان خانگی اسهال کودکان میتوانید موارد زیر را انجام دهید:
- پیش از هر چیزی از مایعات کافی برای کودک استفاده کنید تا کم آبی بدن او جبران شود.
- نظافت را بیش از گذشته رعایت کرده و مرتب دست‌های خود و کودک را بشویید و اسباب بازی‌های وی را تمیز کرده و از هر گونه آلودگی دور نگه دارید. این نظافت‌ها از تشدید علائم اسهال، جلوگیری خواهند کرد.
- در صورتی که کودک شما به غذاها و خوراکی‌های خاصی حساسیت داشته یا حدس می‌زنید که باعث اسهال وی شده باشند یا آن را تشدید کنند، این غذاها را قطع نمایید.
- نسبت به تعویض پوشک کودک، بلافاصله هر بار پس از ادرار یا مدفوع کردن حساس باشید. این به کاهش عفونت و همین طور حفاظت از پوست وی، کمک خواهد کرد.
- در صورتی که کودک شما هنوز شیرخواره است، علی رغم بروز اسهال، تغذیه با شیر مادر را ادامه دهید.
داروی گیاهی مناسب برای اسهال کودکان
از داروهای گیاهی مناسب برای اسهال کودکان می‌توان به پلانتاژل گرانول اشاره کرد. این داروی گیاهی برای درمان بیماری‌های اسهال کودکان کارایی داشته و به طور کلی محافظ مخاط روده و بهبود عملکرد دستگاه گوارش است.
همچنین کپسول یوموگاسترو که مخمر زنده ساکارومایسس بولاردی است که این کپسول، نوعی مخمر غیر پاتوژن (غیر بیماری زا) است که در دستگاه گوارش باقی مانده و سبب بهبود وضعیت فلور یا جمعیت میکروبی روده بزرگ و کوچک می شود.
این دارو برای درمان اسهال حاد عفونی و ویروسی پیشگیری و درمان اسهال مسافرتی درمان اسهال ناشی از گاواژ معدی درمان اسهال ناشی از مصرف آنتی بیوتیک همراه با درمان سه گانه H.Pylori درمان جانبی آکنه درمان عفونت های مقاوم و مکرر کاندیدیایی در بانوان مورد استفاده قرار میگیرد و برای کودکان بین 6 ماه تا زیر 2 سال با نظر پزشک تجویز میگردد.
غذاهای مناسب برای اسهال کودکان
چند غذای مناسب برای رفع اسهال کودکان شامل دانه‌های گشنیز، موز، لوبیا، نان کامل، زنجبیل، برنج، سیب زمینی و غلات هستند. این مواد خوراکی گیاهی و طبیعی، می‌توانند در کنترل اسهال‌های خفیف و متوسط کمک کرده و علائم و شدت آن را کاهش دهند.
به طور مثال پوره سیب زمینی برای کودکی که به اسهال خفیف مبتلا شده، بسیار کمک‌کننده خواهد بود. با این همه دقت داشته باشید که کودک شما به این مواد خوراکی و غذایی، حساسیت نداشته باشد.
البته نیاز است توجه داشته باشید که درمان اسهال کودک را تا جایی ادامه دهید که منجر به بروز یبوست نشود و شرایط را برای خود و کودک حادتر نکنید.
سوالات رایج
علت خون در اسهال کودکان چیست؟
علت خون در اسهال کودکان معمولا به وجود روتاویروس مربوط است که علاوه بر خون در اسهال، تب و استفراغ و دردهای شکمی را نیز به همراه دارد. همچنین ابتلا به عفونت E. Coli نیز از دلایل اسهال خونی خواهد بود. این عفونت بر اثر مصرف کردن شیر فاسد یا گوشت به اندازه کافی پخته نشده، بروز پیدا می‌کند.
اسهال بدبو در کودکان برای چیست؟
بیماری سلیاک از دلایل اسهال بدبو در کودکان و نیز اسهال نوزاد است. سلیاک بیماری عدم تحمل گلوتن در کودکان یا بزرگسالان است که از جذب مواد مغذی جلوگیری می‌کند.
به علاوه عفونت‌های روده نیز از دلایل اسهال بدبو در کودکان هستند. در صورتی که اسهال کودک شما بوی بسیار بدی دارد و این موضوع تکرار می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه داشته و علت آن را دنبال کنید.
درمان اسهال استفراغ کودکان در خانه چگونه است؟
برای درمان اسهال استفراغ کودکان در منزل، بهتر است مراحل زیر را در نظر داشته باشید:
پیش از هر چیزی غذاهای آلرژیک کودک را حذف کنید.
محیط او را تمیز و عاری از باکتری فراهم سازید.
دست‌های خود و کودک را مرتب بشویید.
از محلول ORS خوراکی و شیر مادر به طور منظم و به منظور جلوگیری از کم‌آبی بدن استفاده کنید.
داروهای گیاهی در شرایط اسهال خفیف تا متوسط و مراجعه به پزشک در شرایط وخیم‌تر را در دستور کار خود قرار دهید.
کلام پایانی
در بالا دلایل و علائم اسهال در نوزادان را دوره کردیم. همان طور که گفته شد، شناخت عوامل و علائم اسهال کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است و باید نسبت به نشانه‌های کم‌آبی بدن نیز آگاهی کافی داشته باشید.
با دیدن این نشانه‌ها، مراجعه سریع به پزشک ضرورت دارد و به هیچ وجه نباید چنین ریسکی را در خصوص کودکان پذیرفت. به ویژه در کودکان زیر 6 ماه، هر گونه اسهال خفیف نیز می‌تواند خطرناک باشد زیرا در صورتی که کودک شما سیستم ایمنی بدن ضعیفی داشته باشد این اسهال می‌تواند به سادگی کودک را دچار عوارض و بیماری‌های حاد دیگری کند. بنابراین نیاز است تا والدین نسبت به تقویت سیستم ایمنی کودکان بسیار دقت کنند و اقدامات اساسی انجام دهند.
درمان‌های خانگی اسهال کودکان و استفاده از داروهای گیاهی، در شرایطی که با اسهال خفیف و متوسط، بدون شدت و تب بالا روبرو باشیم، کمک‌کننده خواهند بود. شما چه تجربه‌ای از اسهال کودک خود دارید و روند درمانی و کنترل این بیماری در وی چطور بوده است؟ تجربیات خود در این زمینه را با ما و دیگر کاربران وبلاگ کافه نبض به اشتراک بگذارید.
