روغن کنجد و فواید درمانی آن

دانه کنجد بالاترین میزان روغن را در بین دانه‌‌‌های روغنی گیاهی مثل: سویا و آفتاب‌‌‌گردان دارد. روغن کنجد بدلیل کمک به حفظ و ارتقاء سطح سلامتی بدن، لقب ملکه روغن را در بین روغن‌‌‌های خوراکی از آن خود ساخته است. این روغن باارزش در آشپزی، طب و زیبایی پوست و مو نیز به خوبی مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد. برای آشنایی بیشتر با خواص فوق‌‌‌العاده ملکه روغن‌‌‌های خوراکی همراه کافه نبض باشید.

معرفی انواع کنجد و روغن کنجد

کنجدهای موجود در بازار کشور از نوع کنجد ایرانی، افغانی، پاکستانی، سودانی و چینی هستند. کنجدهای که رنگ‌‌‌ خاکستری، مشکی و قهوه‌‌‌ای دارند مناسب روغن‌‌‌گیری خواهند بود. کنجدهای سفید پوست‌‌‌کننده که از آن‌‌‌ها در تزئین نان و شیرینی استفاده می‌‌‌شود برای عملیات روغن‌‌‌گیری کارایی مناسبی ندارند.
دانه‌‌‌های روغنی کنجد در دو حالت: پرس‌‌‌سرد با دمای حدود 40 درجه سانتی‌‌‌گراد و پرس‌‌‌گرم حدود 100 درجه سانتی‌‌‌گراد مورد فشار لازم قرار می‌‌‌گیرند. روغن بدست آمده از پرس‌‌‌سرد بصورت خالص، طبیعی و بدون اضافه کردن مواد افزودنی، روغن کنجد بودار را تولید می‌‌‌کند.
در پرس‌‌‌گرم به روغن به‌‌‌دست آمده مواد افزودنی و اسانس در جهت شفاف کردن و گرفتن طعم و بوی آن اضافه می‌‌‌شود. بواسطه حذف مواد زائد کنجد، استفاده از روغن کنجد تصویه‌‌‌شده (بی‌‌‌بو) در صنعت آشپزی برای عمل سرخ‌‌‌کردن موادغذایی مفیدتر است.

خواص درمانی روغن کنجد چیست؟

کاهش چربی و فشارخون، درمان یبوست، درمان سفیدی ریشه مو، جوان‌‌‌سازی پوست، افزایش سلامت قلب، جلوگیری از بیماری‌‌‌های آرتروز، درد مفاصل و کاهش میزان ابتلا به بیماری مخوف آلزایمر از جمله خواص موثر درمانی روغن کنجد است.
با جایگزینی این روغن با دیگر روغن‌‌‌های سرخ‌‌‌کردنی که اسیدهای چرب مضر زیادی دارند، می‌‌‌توانیم میزان سلامتی خود را به سطح استاندارد نزدیک‌‌‌تر کنیم. استفاده از این روغن گیاهی در طب سنتی نیز کارآمدی خاصی دارد.

خواص روغن کنجد برای کبد چرب

کبدچرب بنا به دلایل مختلفی از جمله مهم‌‌‌ترین آن سبک زندگی ناسالم اعم از دوری از ورزش، استفاده از مشروبات الکی و موادغذایی دارای اسیدهای چرب مضر بوجود می‌‌‌آید. برای درمان کبدچرب حتما باید به دکتر متخصص تغذیه مراجعه شود.
در سال‌‌‌های اخیر پزشکان با پی بردن به خواص مثبت روغن کنجد با ارائه یک رژیم غذایی مناسب حاوی میوه‌‌‌، سبزیجات و ورزش برای کاهش میزان اسیدهای چرب مضر در کبد و بهره بردن از روغن کنجد برای تامین اسیدهای چرب سالم در بدن توانسته‌‌‌اند به نتایج مثبت فوق‌‌‌العاده‌‌‌ای برسند تا کبد شخص بیمار در کم‌ترین زمان ممکن به حالت کارکرد عادی خود برگردد.

یبوست

یبوست به علل مختلفی در دستگاه گوارش و روند هضم شدن غذا تاثیر منفی بجای می‌‌‌گذارد. بهره بردن از آب و موادی که فیبر زیادی دارند می‌‌‌تواند باعث رفع عارضه یبوست شود. روغن کنجد نیز با دارا بودن خواص متعددی که دارد می‌‌‌توان باعث افزایش رطوبت مدفوع و دفع آسان آن شود.
دانه‌‌‌های روغنی کنجد نیز بدلیل داشتن فیبر و خاصیت چرب‌‌‌کنندگی هم قابلیت خوبی بری رفع یبوست دارد اما تاثیر روغن گیاه کنجد به مراتب بیشتر است.

فواید روغن کنجد در لاغری و کاهش وزن

روغن کنجد با دارا بودن سوزامین (sesamin) و سوزامولین (sesamolin) سطح کلسترول خون را کاهش داده و با بهره بردن از لیگنان‌‌‌ها نیز عمل چربی‌‌‌سوزی را در بدن افزایش می‌‌‌دهد. چربی سالم موجود در روغن کنجد سبب بهبود کارای معده و ایجاد حس سیر شدن در فرد می‌‌‌شود.
شخص با داشتن احساس سیری، خودبه‌‌‌خود مواد غذایی کمتری استفاده می‌‌‌کند. فیبر موجود در کنجد سبب بهبود کارای دستگاه گوارش خواهد شد. از طرفی با کاهش سطح اسیدهای چرب مضر، کبد عملیات سم‌‌‌زدایی را بدرستی به پایان می‌‌‌رساند. استفاده از روغن کنجد در رژیم غذایی سبب ایجاد یک چرخه سالم و حذف روغن‌‌‌های چرب مضر در بدن می‌‌‌گردد.

خواص روغن کنجد در زیبایی بیشتر پوست و مو

ملکه روغن‌‌‌ها با دارا بودن ویتامین‌‌‌های A و E سبب درخشندگی پوست و تقویت مو در بدن می‌‌‌گردد.
روغن کنجد با افزایش رطوبت و آبرسانی به مو از بروز عارضه‌‌‌های مو مانند: موخوره و خشکی مو جلوگیری می‌‌‌کند. همچنین با تاثیرگذاری بستن منافذ بازپوستی در کنار افزودن روشنی به سطح پوست، کمک شایانی در زیباتر شدن پوست و مو دارد. مطلب مهم در استفاده از روغن کنجد نداشتن حساسیت به روغن مذکور است. در صورتی که حساسیت خاصی مانند: سوزش یا خارش در اثر استفاده از این روغن در بدن شما رخ داد، تحت هر شرایطی، روغن کنجد را برای افزایش زیبای و سلامت پوست خود مصرف نکنید.

خواص روغن کنجد برای پوست صورت و بدن

روغن کنجد با دارا بودن ویژگی ضدمیکروب و ضدالتهابی خود سبب پاک‌‌‌سازی پوست می‌‌‌گردد. از طرفی با داشتن ویتامین E به درخشش پوست و روشن‌‌‌تر شدن رنگ پوست کمک می‌‌‌کند.
در صورتی که شخص دچار سوختگی پوستی یا آسیب‌‌‌های ناشی از بریدگی باشد می‌‌‌توان از این روغن برای افزایش سرعت ترمیم زخم و آثار بجای مانده از زخم خود بهره کافی را در جهت زیباسازی پوست خود ببرد. تمام این ویژگی‌‌‌های مثبت برای اشخاصی کاربرد دارد که به این ماده مغذی و خاص، حساسیت پوستی نداشته باشند.

خاصیت عالی روغن کنجد برای رفع لک صورت

قبل از استفاده از روغن کنجد برای رفع لک صورت، ابتدا مقداری از روغن را بروی ناحیه مانند: پوست آرنج دست زده و با بستن یک پارچه تمیز، حدود 24 ساعت به آن زمان می‌‌‌دهیم. در صورت نداشتن هرگونه خارش، قرمزی، سوزش و مواردی از این دست می‌‌‌توانیم از خواص عالی این روغن برای بهبود شرایط پوست صورت بهره ببریم.
افزایش رطوبت و آبرسانی پوست توسط این روغن همه‌‌‌کاره، سبب ایجاد حس لطافت خاصی در پوست خواهد شد. از طرفی با بکارگیری قدرت ضدمیکروبی خود موجب تمیز شدن منافذ پوستی و از بین رفتن آکنه و رد لک‌‌‌های قدیمی خواهد شد.
ویتامین‌‌‌های A و E موجود در روغن کنجد سبب روشن و شاداب شدن پوست صورت خواهد شد. استفاده از این روغن برای ماسک‌‌‌های خانگی از قدیم رواج خاصی داشته و امروزه نیز از آن استفاده می‌‌‌شود.

موهای لطیف تر و پر پشت تر با روغن کنجد

در صورت استفاده از روغن کنجد در قسمت موی سر و سطح پوست مو می‌‌‌تواند با بکارگیری خاصیت ضدباکتریای خود به پاکسازی شوره‌‌‌ ناشی از وجود قارچ و باکتری کمک نماید. همچنین با افزایش رطوبت و آبرسانی به نرم و لطیف شدن مو کمک کرده و خشکی مو را کاهش خواهد داد.
بهتر است از این روغن بعد از شستن مو استفاده کنید تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد. شیوه استفاده از آن نیز ساده است. مقادر لازم از روغن را بروی مو و ریشه آن بریزید و به آرامی ماساژ دهید. بعد از یک ساعت با شستن موها، لطافت را در موهای خود به وضوح حس می‌‌‌کنید.

عدم‌‌‌بکارگیری از روغن کنجد در صورت حساسیت برای این بخش نیز شامل می‌‌‌شود. کاهش ریزش مو، افزایش سرعت رشد مژه و ابرو در کنار پرپشت شدن ریش و سیبیل از خواص درمانی مناسب و کاربردی این روغن نیز به شمار می‌‌‌رود.

مزایای روغن کنجد برای ماساژ کف پا

از پا بعنوان قلب دوم انسان یاد می‌‌‌شود. حال ما با اضافه کردن خواص گیاهان به این بخش می‌‌‌توانیم بیماری‌های خاصی را درمان یا اثر مخرب‌‌‌شان کاهش دهیم. کم‌‌‌کاری تیروئید، پوکی استخوان، تقویت حافظه، کاهش چربی خون، رماتیسم، زانودرد، کمردرد و بسیاری دیگر از بیماری‌‌‌ها و اختلالات ناشی از آن را می‌‌‌توانیم با چرب کردن کف پا به روغن کنجد برطرف کنیم. تمامی این موارد در پی افزایش سرعت گردش خون، کاهش عفونت، افزایش سطح ایمنی و آرام شدن سیستم عصبی کف پا رخ خواهد داد.
برای گرفتن نتیجه بهتر می‌‌‌توانیم از روغن‌‌‌های زیتون، روغن بنفشه و سیاه‌‌‌دانه نیز کمک بگیرم. در صورتی که پوست پا بخصوص قسمت پاشنه، ناهنجاری‌‌‌های مانند: زگیل، خشکی و ترک پوستی داشته باشد با استفاده از این روش درمانی به سادگی مورد درمان قرار خواهد گرفت.

عدم‌‌‌وجود حساسیت در این روش درمانی نیز باید مورد ارزیابی قرار گیرد. در غیر این‌‌‌صورت برای اشخاصی که دچار حساسیت پوستی هستند؛ سوزش، خارش و قرمزی پوستی را بدنبال خواهد داشت.

خواص مهم روغن کنجد در طب سنتی

طبع درنظر گرفته‌‌‌شده طب سنتی و اسلامی برای کنجد، طبع گرم و تر است. از کنجد و روغن آن برای رفع گرفتگی‌‌‌های عضلانی، کمردرد، نرم‌‌‌کننده روده، بهبود خلق‌‌‌وخو، ترمیم پوست آسیب‌‌‌دیده، درمانی تاسی و ریزش مو، کاهش یا افزایش وزن، کاهش ورم‌‌‌های موضعی، تقویت‌‌‌کننده طبیعی برای قوای جنسی و بسیاری دیگر از بیماری‌‌‌ها، بخصوص عارضه‌‌‌های پوستی استفاده می‌‌‌شود.از روغن کنجد در ماسک‌‌‌های لایه‌‌‌بردار از زمان‌‌‌های قدیم در جهت نرم، لطیف، پاکیزه و جوان‌‌‌سازی پوست بهره می‌‌‌برده‌‌‌اند. رعایت تست میزان حساسیت در زمان استفاده از روغن کنجد نکته مهمی‌‌‌ست که نباید فراموش شود.

خاصیت آشپزی با روغن کنجد

استفاده از دو نوع روغن کنجد تصویه‌‌‌شده (بی‌‌‌بو) و بودار به سبک آشپزی و ذائقه خودتان بستگی دارد. در کشورهای آسیای شرقی مصرف استفاده از این روغن با توجه نوع موادغذایی و ذائقه متفاوت‌‌‌شان بسیار بالا است. مقاوت در برابر دمای بالای 100 درجه، نام روغن کنجد را در لیست روغن‌‌‌های سرخ‌‌‌کردنی مناسب قرار داده، اما پیشنهاد می‌‌‌شود مدت زمان سرخ‌‌‌کردن موادغذایی در روغن را بدلیل برای حفظ سلامتی خود کاهش دهید.
از روغن کنجد در ساخت انواع سس، سالاد و حتی غذاهای معمولی طبخ شده بخاطر عطر و طعم متفاوتی که به خوراک می‌‌‌دهد پرکاربرد است. جذب ویتامین E، کاهش چربی و کلسترول مضر، افزایش سیستم ایمنی، بهبود کارکرد کبد و دستگاه گوارش تماماً از آثار مشهودی است که در صورت بهره بردن از این روغن شامل حال مصرف‌‌‌کنندگان آن می‌‌‌شود.
فایده استفاده از روغن کنجد برای نوزادان

ویتامین B و ویتامین C در فرآیند هضم غذا بسیار مفید واقع می‌‌‌شوند. کلسیم کنجد سه برابر شیر و در سال‌‌های ابتدایی رشد انسان وجود کلسیم به رشد، تقویت حافظه و سیستم ایمنی کودکان کمک ویژه‌‌‌ای می‌‌‌کند.
اگر از روغن کنجد جهت ماساژ بدن نوزادان شیرخوار استفاده کنید؛ نتایجی مانند: رشد قدی، افزایش وزن، لطافت پوست و حتی بهبود کیفیت استراحت را شاهد خواهید بود. دلیل این امر افزایش سرعت گردش خون، کمک به سیستم ایمنی ناقص نوزادان توسط خاصیت ضدباکتریای روغن کنجد است.
دقت کنید که بدن کودک در مقابل استفاده از این روغن واکنش‌‌‌های مانند: قرمزی، سوزش یا خارش نداشته باشد.

هشدارها و مضرات استفاده از روغن کنجد

حدود یک درصد از جمعیت جهان دچار حساسیت در مقابل استفاده از کنجد و روغن آن می‌‌‌باشند. به‌‌‌همین دلیل قبل از مصرف خوراکی یا درمانی از این روغن مغذی، ابتدا باید آن را مورد تست قرار دهید.
با آغشته کردن پوست مناطقی مثل پشت آرنج دست به این روغن و پانسمان کردن آن، مدت زمان 24 ساعت زمان انجام واکنش‌‌‌های مانند: سوزش، خارش، التهاب یا قرمزی پوست را می‌‌‌دهیم. در صورت بروز هرکدام از این موارد سریعاً پوست را آبکشی کنید و به‌‌‌هیچ عنوان از این روغن استفاده نکنید.
این روغن بواسطه دارا بودن موادغذایی مناسب امکان تداخل دارویی را نیز می‌‌‌تواند ایجاد کند. به طور مثال روغن کنجد با داروهای کاهش فشارخون سازگار نبوده و می‌‌‌تواند حساسیت‌‌‌های در بدن شخص مصرف‌‌‌کننده ایجاد نماید.

سوالات متداول

در ادامه به سوالات ایجادشده در خصوص نحوه استفاده و فواید روغن کنجد پاسخ خواهیم داد.