آیا تا به حال از خواص گل بابونه چیزی شنیدهاید؟ میدانید چه زمانهایی باید سراغ این گیاه معجزهگر بروید؟ نحوه مصرف کردن آن را میدانید؟ انسانها از دوران باستان آموختند که نه تنها قادرند غذای خود را از طبیعت به دست آورند، بلکه در مواقع دیگر نیز میتوانند چشم کمک از دامان آن را داشته باشند.
آنها به مرور زمان و بر اثر تجربه آموختند که برای رفع هر نیاز خود باید به کدام سو دست دراز کنند و به این ترتیب از گیاهان نیز بهره گرفتن تا دردهای خود را درمان سازند.
یکی از این گیاهان باستانی که در طول قرون متفاوت همواره به دست انسانها مصرف شده و سالهاست که پژوهشگران با انجام آزمایشهای متفاوت روی آن سعی دارند که خواص مختلف آن را کشف کنند گیاه گل بابونه است.
اگر شما نیز به دنبال درمان سرطان، کاهش شورهی موهای سر، خواب راحت، قاعدگی بدون درد، آنتی بیوتیک طبیعی و … گشتهاید احتمالاً با بخشی از خواص گل بابونه مواجه شدید، با این مقاله کافه نبض همراه باشید تا با همه ی خواص این گیاه باستانی آشنا گردید.
معرفی گیاه گل بابونه
گل بابونه با نام علمی (Matricaria chamomilla) یکی از گلهای خانوادهی کاسنی میباشد که خواص بیشماری دارد. گلبرگ های این گل زیبا سفید رنگ و بخش مرکزی آن زرد رنگ است. ارتفاع بوتههای این گل بین ۴۰ تا ۸۰ سانتیمتر است.
گلدهی این گیاه از اواسط بهار شروع میشود و تا اواسط تابستان ادامه پیدا میکند. این گل نمادی از آرامش و استراحت است.
گیاه گل بابونه دارای انواع مختلفی است ولی بابونهی رومی (ChamamelumMatricaria) و بابونهی آلمانی ( Antemis nobilis) معروفترین انواع آن هستند و دارای خواص دارویی زیادی میباشند. طعم بابونه نزدیک به سیب است و با مرکبات، نعنا و حتی انبه همنشینی دلنشینی دارد.
عطر گل بابونه نیز شهرت بسیاری دارد و از آن در صنایع عطرسازی استفاده میشود. ولی مهمترین دلیل شهرت این گل خواص دارویی آن است. بابونه یکی از کهنترین گیاهان دارویی شناخته شدهی بشر است و قدمت آن به روم باستان بر میگردد.
خواص گل بابونه در درمان طب سنتی چیست؟
از قرنها پیش خواص ضد التهاب، آنتیبیوتیک و آرامبخش گیاه گل بابونه مورد شناسایی قرار گرفته و برای درمان طیف گستردهای از بیماریها به کار گرفته میشود. در نوشته های بقراط، دیوسکوریدس و جالینوس توصیفاتی از گیاه گل بابونه دیده شده است.
یونانی ها و مصری ها از گل های خرد شدهی بابونه برای درمان خشکی ناشی از بیماریهای پوستی ناشی از آب و هوای خشک و سخت استفاده میکردند. مصریان باستان نیز از آن برای درمان تب سخت استفاده مینمودند.
از نظر طب سنتی ایران طبع بابونه گرم و خشک است. ابن سینا از آن برای درمان ورم ها، جوش ها و تب های مختلف استفاده میکرده است. همچنین این گیاه را بهترین داروی رفع خستگی میدانسته و برای تقویت اعضایی که اعصاب از آنها میگذرد آن را توصیه میکرده است.
برای درمان دردهای رحمی و کمک به زایمان نیز از بابونه استفاده میکرده اند و معتقد بوده اند، تنقیه آن بدن را پاک میکند.
خواص گل بابونه برای ورم و عفونت معده
مصرف زیاد غذاهای پر ادویه، قرص های مسکن، الکل و استرس زیاد احتمال ابتلا به ورم وعده را افزایش می دهند. ورم معده ممکن است به زخم معده و حتی سرطان معده منجر شود.
گل بابونه خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد و به درمان مشکلات گوارشی مانند سندروم روده ی تحریک پذیر، اسهال و قولنج کمک میکند. همچنین مانع فعالیت باکتری هایی می شود که میتوانند به زخم معده کمک کنند.
در کاهش اسپاسم عضلات مرتبط با اختلالات التهابی دستگاه گوارش هم نقش تعیین کنندهای دارد. همچنین نتایج یک تحقیق در سال ۲۰۰۶ نشان داد که بابونه می تواند باعث کاهش اسید معده شود و احتمال رفلاکس معده را کاهش دهد.
البته تاثیر مستقیم بابونه بر رو کاهش رفلاکس معده نیاز به بررسی های بیشتری دارد. با این حال میتوان مطمئن بود که بابونه با کاهش استرس، میتواند از وقوع رفلاکس اسید جلوگیری کند.
تاثیر بینظیر چای بابونه و فشار خون
فشار خون بالا میتواند منجر به سکته مغزی یا نارسایی قلبی شود. در افرادی که فشار خون بالا دارند، ممکن است در هنگام ضربان قلب، فشار خون سیستولیک یا در حالت استراحت قلب، یعنی فشار خون دیاستولیک، خون به دیواره ی رگ ها بالا برود.
هر چند مصرف بابونه بر روی درمان فشار خون موثر نیست اما با کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب میتواند عواملی که زمینه ساز بالا رفتن فشار خون هستند را کنترل کند.
خاصیت بابونه در درمان عفونت ادراری
عفونت های ادراری یکی از رایجترین نوع عفونتهای باکتریایی در سراسر جهان هستند. عفونت های ادراری را میتوان به کمک آنتی بیوتیک ها درمان کرد ولی عود عفونتهای ادراری بسیار شایع است و از طرف دیگر مصرف زیاد آنتی بیوتیک ها در دراز مدت عواقب زیادی از جمله آسیب به باکتری های سالم دستگاه گوارش و مقاومت باکتری ها در مقابل آنتی باکتری ها را به دنبال دارد.
اگر از آن دسته افرادی هستید که عفونت ادراری مکرر را تجربه میک نید بهتر است درمان های طبیعی را جایگزین استفاده از آنتی بیوتیک ها کنید. یکی از این مواد طبیعی گل بابونه است.
بابونه دارای اثر ادرار آوری ضعیفی است همچنین با خواص ضد باکتری و ضد التهابی خود می تواند باکتری های عفونی را از دستگاه ادراری دفع کند. بابونه دارای اثر ادرارآور ضعیفی است و حاوی ترکیبات گیاهی با خواص ضدالتهابی و ضدباکتری است.
تصور می شود این ویژگی ها به کاهش التهاب، جلوگیری از رشد باکتری ها و دفع دستگاه ادراری باکتری های عفونی کمک می کند. چای بابونه خاصیت ضدعفونی کننده و ضدالتهابی دارد، بنابراین در صورت داشتن التهاب مثانه ممکن است به شما کمک کند. همچنین می تواند به جلوگیری و تسکین نفخ شکم (باد) کمک کند.
خواص دمنوش گل بابونه و قاعدگی
یکی از رایج ترین گیاهانی که برای درمان سندروم پیش از قاعدگی (PMS) مصرف میشود گل بابونه است. گیاه گل بابونه با خواص ضداسپاسم خود گرفتگی های دردناک دوره ی قاعدگی را تسکین میدهد.
همچنین ترکیب Apigenin موجود در چای بابونه تاثر انتقال دهنده های عصبی و هورمون های تحریک کننده بر روی ذهن و بدن را کاهش میدهد و باعث آرامش سیستم عصبی سمپاتیک می شود و با تعدیل عملکرد دوپامین و سروتونین باعث کاهش علائم افسردگی میشود.
چای بابونه جدا از کاهش پاسخ التهابی سیستم ایمنی بدن، با مهار آنزیم COX نیز احساس درد را کاهش میدهد.
دمنوش گل بابونه برای رفع سر درد
یکی از درمان های طبیعی برای درمان سر درد، به خصوص سردردهای میگرنی یا سر دردهایی که بر اثر استرس یا تنش به وجود آمده اند، نوشیدن دمونش گیاه گل بابونه است.
بابونه با افزایش زمان صرف شده در چرخههای خواب عمیق به بهبود کیفیت خواب کمک میکند. همچنین با اثر آرام بخشی که دارد باعث کاهش التهاب و افزایش آرامش میشود.
فایده ی عالی بابونه بر درمان عفونت رحم
وجود عفونت در رحم جدی و خطرناک نیست ولی عدم درمان به موقع آن میتواند باعث مشکلات زیادی در سلامتی زنان بشود.دوش گیاه گل بابونه با خواص ضد باکتریایی خود در درمان عفونت رحم نیز موثر است.
طرز تهیه ی دمنوش چای گل بابونه
برای تهیه ی دمنوش، گیاه گل بابونه را در یک فنجان بریزید. سپس آب جوش را به آن اضافه کنید. بعد از سه دقیقه دم نوش شما حاضر است.
میتوانید برای نتیجه ی بهتر روی فنجان را بپوشانید. اگر قصد تهیه ی دمنوش به مقدار بیشتری دارید بابونه را داخل قوری بریزید و مانند چای دم کنید و پس از دم کشیدن به کمک چایی صاف کن آن را داخل فنجان ها بریزید.
بعد از دم کشیدن دمنوش میتوانید مقداری عسل یا آب لیمو به دم نوش خوش عطر خود اضافه کنید و از نوشیدن آن لذت ببرید.
اشکال مختلف گل بابونه و موارد مصرف آن
گیاه گل بابونه انواع مختلفی دارد ولی دو نوع بابونه ی آلمانی و بابونه ی رومی مهم ترین انواع آن هستند که خواص دارویی گل بابونه هم مربوط به این دو نوع است. گل بابونه ی آلمانی بومی جنوب و شرق اروپا است و حاوی مواد شیمیایی است که به نظر میرسد باعث آرامش و کاهش تورم (التهاب) میشوند.
گیاه گل بابونه ی آلمانی ممکن است با کاهش تولید مواد شیمیایی به نام پروستاگلاندین ها، لکوترین ها و هیستامین ها تورم را کاهش دهد. از این گیاه برای درمان اسهال، سوء هاضمه، بی خوابی و زخم های دهان استفاده میشود.
بابونه ی رومی که در ایران به آن بابونهی شیرازی هم گفته میشود خواصی نزدیک به بابونه ی آلمانی دارد هر چند به اندازه ی بابونه ی آلمانی مورد بررسی و آزمایش قرار نگرفته است.
از بابونه ی رومی برای درمان اختلالات گوارشی، حالت تهوع، درد و تورم مخاط بینی و دهان، درد سینوس (سینوزیت) و اختلالات مفصلی (روماتیسمی) استفاده میشود.
فواید گل بابونه و تاثیر آن بر زیبایی و سلامتی
چای بابونه سرشار از آنتی اکسیدانها است. آنتی اکسیدان به مبارزه با رادیکال های آزاد موجود در بدن که به سلول های پوست آسیب میرسانند کمک میکند. همچنین پلی فنلها و مواد شیمیایی موجود در چای بابونه میتوانند روند بهبودی اسکارها را تسریع کرده و چین و چروک و شکستگی را به حداقل برسانند.
گیاه گل بابونه به عنوان سفید کننده ی طبیعی پوست شناخته میشود. مخلوط چای بابونه و شیر میتواند اسکراب مناسبی برای پوست باشد. برای درمان تحریک پوست و آفتاب سوختگی نیز میتوان به صورت موضعی از بابونه استفاده کرد.
از مزایای بسیار مهم چای بابونه این است که میتوان از کیسه های چای آن برای درمان تیرگی زیر چشم استفاده کرد. برای این درمان خانگی، کیسه ی چای بابونه را به مدت ۵ دقیقه در آب جوش قرار دهید بعد کمی آن را خنک کنید تا توسط چشم قابل تحمل باشد.
به مدت ۵ دقیقه آن را روی چشم ها نگه دارید و سپس چشمها را با آب تازه بشویید. این دارو به شما کمک میکند تا تیرگی زیر چشم را کمرنگ کرده و از پف چشم چشم راحت شود.
چای کیسه ای بابونه ی سرد در درمان جوشها نیز موثر است و میتواند تورم و قرمزی آنها را کاهش دهد. از چای بابونه میتوان به عنوان مرطوب کننده و تمیز کننده ی پوست نیز استفاده کرد. همچنین در تمیز کردن زخمها و بردیگی های جزئی میتوان از آن استفاده کرد.
این گیاه همچنین برای کاهش ناراحتی ناشی از بیماری هایی مانند اگزما، پسوریازیس، بثورات پوشک، آبله مرغان، نیش حشرات و سایر تحریکات پوستی شناخته شده است.
گل بابونه بهترین داروی گیاهی برای سرماخوردگی
نوشیدن چای گیاه گل بابونه و بخور عصاره ی آن در مقابله با مشکلات تنفسی بسیار مفید است. همچنین چای بابونه دارای خواص ضد باکتریایی است که میتواند در درمان عفونت های مربوط به سرماخوردگی مفید باشد.
خواص ضد التهاب بابونه تورم مجرای بینی را کاهش میدهد و خواص آنتی هیستامین آن بر روی علائم آب ریزیش بینی موثر است. عملکرد ضد اسپاسم بابونه نیز سرفه ها را کاهش میدهد.
خواص گل بابونه برای موی سر
یکی از موارد استفاده از چای گیاه گل بابونه تقویت موهای سالم و درخشان است. ترکیبات ضد التهابی بابونه میتوانند خارش و خشکی پوست سر را که منجر به ایجاد شوره میشوند کاهش دهند. چای بابونه همچنین یک روشن کنندهی طبیعی مو است. برای داشتن رنگ موی روشنتر کافی است موهای خود را با چای سر شدهی بابونه بشویید.
گیاه گل بابونه به ترغیب رشد مجدد موهای سالم نیز کمک میکند. بابونه با تغذیه و تقویت فولیکول ها باعث رشد رشته های پر، ضخیم و سالم مو میشود.
بهترین عرق گیاهی برای روشن شدن پوست
قرنهاست که از گل بابونه به عنوان روشن کننده پوست استفاده میشود. گیاه گل بابونه منافذ پوست را سفت می کند، پوست را نرم میکند و در صورت استفاده مداوم در طی دو تا سه هفته، لکه ها و جوش های آکنه را کم رنگ میکند. این درمان به پوست شما اثر سفید کنندگی می دهد و باعث روشن شدن پوست میشود.
خواص گل بابونه برای چاقی و چربی شکم
دلایل زیادی برای چربی شکم در افراد وجود دارد، از جمله رژیم غذایی نامناسب، کمبود ورزش و استرس. چربی اضافی بدن پیامدهای جدی برای سلامتی دارد. این ماده با سطوح بالای کلسترول بد ( LDL) و تری گلیسیرید و سطح پایین کلسترول خوب ( HDL) همراه است.
این امر باعث کاهش قدرت پاسخ بدن به انسولین میشود و سطح قند خود را افزایش میدهد. چای بابونه میتواند کمک موثری برای کاهش وزن باشد. متابولیسم مناسب برای کاهش وزن ضروری است. نوشیدن این چای میتواند سوخت و ساز بدن را بالا ببرد.
گیاه گل بابونه با خواص سم زدایی که دارد به بدن برای دفع سموم، مواد زائد و آب اضافی کمک میکند. این امر نه تنها برای کاهش وزن بلکه برای مقابله با نفخ شکم و ناحیه شکم نیز بسیار مهم است.
نوشیدن این چای قبل از غذا با تحریک آب معده به تجزیه غذا کمک میکند و منجر به هضم سریعتر آن میشود. بابونه همچنین برای تسکین معده و مهار اشتها معجزه میکند.
آیا بابونه خاصیت ضد ویروسی دارد؟
تا به حال تحقیقات زیادی راجع به خواص ضدویروسی بابونه صورت نگرفته است. تنها تحقیقات صورت گرفته بر روی خواص ضدویروس گیاه گل بابونه نشان دادهاند که این گیاه میتواند از ویروس تب خال و ویروس فلج اطفال جلوگیری کند.
نوشیدن چند فنجان چای بابونه در روز توصیه می شود؟
بیشتر افراد میتوانند روزانه ۳ الی ۴ فنجان چای گیاه گل بابونه بنوشند بدون این که متحمل عوارض خاصی بشوند اما بعضی از افراد حتی با مصرف دوزهای پایینتر این دمنوش گیاهی بعضی از عوارض جانبی مصرف زیاد گل بابونه را تجربه میکنند. این عوارض عبارتند از قبیل اضطراب، اختلال در خواب، سر درد و مشکلات گوارشی.
مصرف بابونه برای چه کسانی منع میشود؟
افراد مبتلا به آسم و زنان باردار باید از مصرف گیاه گل بابونه پرهیز کنند. کسانی که به گل داوودی، گل مروارید و گل محمدی حساسیت دارند ممکن است به گل بابونه نیز حساسیت نشان دهند.
مصرف بابونه دو هفته قبل از هر عمل جراحی باید متوقف شود چون باعث خون ریزی میشود. همچنین از مصرف همزمان بابونه با داروهای رقیق کنندهی خون و الکل اجتناب شود.
سوالات متداول
در این قسمت به برخی از سوالهای شما دربارهی گیاه گل بابونه پاسخ می دهیم:
بابونه با داشتن ترکیبات آلفا بیزابولول، لوتئولین، کوئرستین و آپی ژنین دارای خواص ضد باکتری می باشد.
خواص ضدباکتریایی گل بابونه رومی نسبت به بابونه آلمانی موثرتر است.
همچنین استفادهی ترکیبی از اسانس های این دو گیاه علیه برخی میکروبها اثر خیلی قویتری دارد.
از گلها و برگ های گیاه گل بابونه میتوان برای مصارف مختلف استفاده کرد. ولی برای تهیه ی چای بابونه به کاپیتولهای (بخش مرکزی) آن نیاز داریم.
مهمترین وظیفه ی کبد در بدن سم زدایی است. گیاه گل بابونه با خواص آنتیاکسیدانی خود میتواند به کبد در سم زدایی کمک کند.
طبق گزارش محققان در انستیتوی داروخانه هیمالیا در سیکیم (2006) عصارهی گیاه گل بابونه به طور موثری سلول های کبدی را از آسیب التهابی ناشی از پاراستامول محافظت میکند.
ولی اثر گل بابونه بر روی بیماران کبدی هنوز در حال برسی است و برخی از پژوهشگران مصرف بابونه را برای بیماران کبدی توصیه نمیکنند.
معمولاً چای گل بابونه به تنهایی مصرف میشود ولی محدودیتی در مصرف آن همراه با چای کیسه سیاه وجود ندارد.
طبق نتایج تحقیقات پژوهشگران بابونه دارای خاصیت ضد سرطانی است.
Apigenin به عنوان یکی از اجزای اصلی فعال این گیاه از رشد سلول های سرطانی جلوگیری کرده و خون رسانی به تومورهای سرطانی را کاهش میدهد.
نظرات کاربران