با عجیب ترین خواص اسپند آشنا شوید و استفاده کنید

به دلیل خواص و فواید متعددی که اسپند دارد، این گیاه در سطح جهان مشهور است و مورد استفاده‌های فراوانی قرار می‌گیرد. یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم و شناخته شده‌ای که از دوران کهن تا به امروز در بیشتر فرهنگ ها، از آسیای میانه گرفته تا افریقا و صحراهای آریزونای آمریکا پرورش داده شده و استفاده می گردد، اسپند یا همان اسفند خودمان است.

درست شنیدید! اسپند، همان گیاهی که ما برای رفع چشم زخم و گاهی برای تسکین و آرامش و البته ضد عفونی کردن منازلمان استفاده می کنیم. دلیل این شهرت، شاید ریشه در خواص عجیب و شگفت انگیز این گیاه داشته باشد.

اسپند می تواند داروی لاغری مفیدی باشد، به درمان تب‌های مکرر و نامنظم (مثل تب مالاریا) کمک کند، برای درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار گیرد، برای رفع شپس سر استفاده شود، کاهش دهنده و یا درمان کننده مشکلات تنفسی باشد، یک داروی ضد افسرده گی طبیعی باشد و هزاران فواید دیگری به همراه داشته باشد که کمتر کسی درباره آن می‌داند. با کافه نبض همراه شوید تا از خواص و فواید جالب توجه این گیاه خوشبو دارویی مطلع گردید.

اسپند چیست؟

اسپَند یا اسفَند با نام علمی (Peganum harmala) گیاهی است بوته ای با برگ های نُک‌تیز از تیره (Nitrariaceae) که بیشتر در مناطق آسیای میانه، هند و پاکستان و ایران می روید. این گیاه چندین ساله  منبع سرشاری از آلکالوئید ها از قبیل هارمین، پگانین، هارمولول و هرمالین می باشد که همگی از بازدارنده های مونوآمین اکسیداز محسوب می شوند.

به همین خاطر است که همه جا از خاصیت ضد افسرده گی جوشانده این گیاه بومی صحبت میشود. البته خواص اسپند تنها به این مورد ختم نمی شود و فوائد بیشمار دیگری نیز دارد. در ادامه سعی می کنیم شما را با فواید متنوع و کاربردهای مختلف آن آشنا کنیم.

کاربردی ترین خواص اسپند چیست؟

اسپند به طور معمول برای تهویه هوا و ضد عفونی کردن محیط استفاده می شود، اما این دانه کوچک قابلیت‌های دیگری نیز در خود دارد.  در زیر به برخی از مهمترین خواص اسپند می پردازیم:

• درمان کننده چاقی: اسپند به دلیل برخورداری از طبع گرم در درمان لاغری و بخصوص آب کردن چربی های های دور شکم بسیار موثر است.
• ضد میکروب و ضد عفونی کننده: طبق تحقیقات علمی اثبات شده است که عصاره اسپند خواص ضد میکروبی دارد و از بین برنده برخی از میکروب ها مثل (استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیداآلبیکانس ) می‌باشد. همچنین این دانه دفع کننده سموم و میکروب‌های محیطی به حساب می‌آید و گاها از آن در دفع سموم گیاهی نیز استفاده می‌شود.
• تسکین دهنده درد: اسپند برای تسکین درد کمر و بخصوص درد سیاتیک بسیار مفید است و از آنجایی که گیاهی با طبع گرم است، می‌تواند برای طیفی از دردها مثل درد رَحِم و کلیه درد نیز مفید باشد.
• درمان مشکلات تنفسی: اسپند به طور چشم‌گیری می‌تواند به پاکسازی ریه کمک کرده و مشکلات تنفسی از قبیل آسم را بهبود بخشد. این ماده به عنوان صاف کننده سینه و شُش و از بین برنده رطوبت دستگاه تنفسی استفاده می‌شود.
• ضد افسرده‌گی: همانطور که گفته شد اسپند با دلیل برخورداری از آلکالوئید ها میتواند نقش موثری در افزایش انرژی و درمان افسرده‌گی داشته باشد. البته باید به خاطر داشت که وجود آلکالوئید های زیاد در دانه اسپند می‌تواند سمی باشد. پس باید قبل از مصرف چندین مرتبه آن را شستشو دهید.
• جلوگیری از تکرر ادرار:  یکی دیگر از خواص اسپند تاثیر آن در کنترل ادرار و بخصوص شب ادرای در کودکان است، برای این منظور باید دانه اسپند را بدون جویدن به مدت 10 شب با یک لیوان آب بخورید.

آیا خوردن اسپند برای لاغری مفید است؟

گفته می شود که یکی از خواص اسپند کنترل وزن و تناسب اندام است، بر اساس یافته های پزشکی، اسپند قدرت بالایی در مهار آنزیم‌های MAO دارد.  این آنزیم‌ها تاثیر بسیاری بر متابولیسم بدن دارند و عدم کنترل و مهار آنها باعث بوجود آمدن مواد سمی در بدن خواهد شد و اسپند با مهار این آنزیم‌ها باعث کنترل متابولیسم و حفظ تعادل هورمونی در بدن می‌شود و همین امر موجب تناسب اندام خواهد شد.

• آشنایی با دارو گیاهی برای لاغری، از خواص و درمان تا عوارض آنها

آیا اسپند دود کردن در رفع عفونت موثر است؟

همانطور که در بخش های بالاتر اشاره شد، یکی از شناخته شده‌ترین خواص اسپند، به خصوص برای ما ایرانی‌ها، تاثیری است که در دفع سموم و میکروب های محیطی دارد. این دانه گیاهی یک ماده ضدعفونی کننده قوی است که برای پاکسازی محیط های سربسته جمعی مثل مدارس، پادگان‌ها و مهد کودک‌ها که امکان آلوده‌گی بالایی دارند مورد استفاده قرار می گیرد.

آیا اسپند در درمان نازایی موثر است؟

به گفته برخی از پزشکان اسپند می تواند در درمان برخی از مشکلات نازایی ثانویه موثر باشد. خواص اسپند که از دیر باز در طب سنتی و حِکَمی ما شناخته شده بوده است، گاها برای درمان ناباروری نیز تجویز می شده .

فواید اسپند در زیبایی و سلامتی چیست؟

فواید اسپند برای سلامتی و زیبایی پوست و مو بر محبوبیت این دانه‌های خوشبو افزوده است. اخیرا تعداد افرادی که از اسپند به این دلیل استفاده می کنند، زیاد شده است. دود کردن اسپند در محیط خانه و بخور دادن صورت با محلول عصاره اسپند یا جوشانده آن با آب می تواند خواص بسیاری داشته باشد، این کار علاوه بر ضد عفونی کردن محیط زندگی شما بر سلامتی بدن و طراوت پوست نیز اثر گذار است.

فواید اسپند برای مو چیست؟

بسیاری از افراد می دانند که اسپند در درمان شپش سر مفید است. ترکیب ریشه گیاه اسپند همراه با روغن خردل می تواند در از بین بردن سریع شپش و رشک سر موثر واقع شود.

اسپند برای پوست چه خاصیتی دارد؟

عصاره و بخور این دانه پرخاصیت در از بین بردن حساسیت‌های پوستی و خارش و اگزوما اثرگذار است. بخور اسپند خاصیت ضد عفونی کننده بالایی دارد و استفاده از آن می تواند باعث از بین رفتن عفونت های پوستی و عفونت چشم‌ها شود.

آیا اسپند راه درمان قطعی شپش است؟

برای درمان مشکل شپش موی سر راه‌های بسیاری مطرح شده است. استفاده از نعناع، سرکه، سس مایونز و… از جمله این موارد هستند. اما یکی از موثرترین این روش‌ها که بسیار کم‌خطرتر نیز می‌باشد، استفاده از اسپند است.

برای این کار به اندازه یک قاشق بزرگ اسپند را با یک لیوان آب جوشانده و بعد از سرد شدن، تمام موهای خود را به آن آغشته کنید. این روش تا به حال بسیاری از افراد را از شر شپش‌های آزار دهنده خلاص کرده است.

دیگر خواص اسپند در طب سنتی

در طب سنتی و دانش حِکمی ما ایرانیان از دیر باز، دانه اسپند به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده و میکروب‌کش قوی شناخته می شده و به این نام شهره بوده است.

 در کنار این مساله، بسیاری از حکیمان و استادان طب سنتی بر این باورند که دانه‌های با ارزش اسپند، به دلیل طبیعت گرم و خشکی که دارند، خواص بیشمار دیگری نیز به همراه خواهند داشت.

 از جمله دیگر خواص اسپند می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• شش ها و سینه را نرم می کند.
• افزایش دهنده قوای جنسی است.
• باعث ازدیاد شیر در مادران می شود.
• به عنوان یک مسهل قوی عمل کرده و یبوست را درمان می کند.
• مصرف آن بر روی مشکلاتی مثل جنون ، سرع و زوال عقل تاثیر مثبتی دارد.
• به دلیل طبع گرم خود بدن را گرم کرده و مانع بروز بیماری هایی چون یرقان ، درد های مفصلی و کمر درد می شود.

مهمترین مضرات اسپند چیست؟

هر کدام از گیاهان دارویی، در کنار خواص و فوایدی که دارند، می توانند مضر و حتی خطرناک باشند، اسپند هم از این قاعده مستثنی نیست. در اینجا به برخی از مهمترین مضرات و خطر هایی که اسپند می تواند برای سلامتی ما داشته باشد اشاره می کنیم:

• دود اسپند برای افرادی که مشکل آلرژی تنفسی دارند می تواند خطرناک باشد و آلرژی آنها را تشدید کند.
• مصرف خوراکی اسپند اگر چه تاثیرات عمیقی بر افزایش انرژی و بالا بردن سطح روحیه انسان دارد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند مسموم کننده و حتی تهدیدکننده جانی باشد و باعث عوارضی چون تشنج، تهوع وسکسکه گردد.
• اسپند برای افراد گرم مزاج چندان مناسب نیست و میتواند بر آنها اثر منفی بگذارد.
• مصرف بیش از حد آن ممکن است منجر به توهم و تشدید افسرده‌گی و سقط جنین شود.

سوالات متداول

در این قسمت به سوالات متداول شما در خصوص خواص اسپند پاسخی مختصر و مفید می‌دهیم.