توسط : دارو فیناستراید که اولین بار برای درمان بیماری‌های مربوط به پروستات به کار برده شد امروزه به عنوان یکی از داروهای اصلی جلوگیری از ریزش مو ارثی شناخته می‌شود. مصرف این دارو می‌تواند باعث تقویت موهای جلوی سر و رشد مجدد مو شود. قرص فیناستراید در کنار خواص درمانی خود ممکن است عوارضی را نیز به دنبال داشته باشد.
یکی از عوارضی که معمولاً به این قرص نسبت داده می‌شود تاثیر آن بر ناباروری در مردان است.پیش از استفاده باید دید که آیا مزایای این دارو از عوارضش بیشتر است و ارزش استفاده دارد یا خیر. پس برای شناخت کامل این دارو این مقاله کافه نبض را تا پایان بخوانید.
تاریخچه‌ی دارو فیناستراید
داروی فیناستراید در سال ۱۹۸۴ ثبت اختراع شد و در اوایل سال ۱۹۹۲ مورد استفاده-ی پزشکی قرار گرفت. اولین بار از این دارو برای درمان هایپر پلازی (بزرگ شدگی) پروستات استفاده شده است.
بعد از آن تاثیر این دارو بر توقف ریزش مو توجه پژوهشگران را به خود جلب کرد.در سال ۱۹۹۷ پژوهشگری به نام مرک موفق به دریافت تأیید FDA برای نشانگر دوم فیناستراید (۱ میلی گرم) برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه (به خصوص در نحواحی وسط سر) شد این دارو با نام تجاری Propecia به بازار عرضه شد.
دارو فیناستراید چیست؟
داروی فیناستراید که با نام تجاری Proscar و Propecia شناخته می‌شود، متعلق به گروه داروهای مهارکننده‌های آلفا ردوکتاز می‌باشد. مهم‌ترین تاثیر این دارو کاهش تولید هورمون مردانه است. میزان بالای هورمون تستوسترون در بدن مردان عوارض زیادی مانند بزرگ شدن پروستات و افزایش ریزش مو را به دنبال دارد.
اشکال دارویی دارو فیناستراید
داروی فیناستراید فقط به صورت قرص خوراکی در دو دوز مختلف به بازار عرضه شده است. نام تجاری قرص فیناستراید که در دوز ۱ میلی گرمی تجویز می شود، پروپشیا (Propecia) و نام قرص فیناستراید در دوز ۵ میلی گرمی پروسکار (Proscar) می‌باشد.
موارد مصرف قرص فیناستراید
داروی فینساتراید برای کنترل بیماری‌هایی که بر اثر بالا بودن میزان تستوسترون در بدن مردان ایجاد می‌شوند مصرف می‌شود. شایع‌ترین این بیماری‌ها عبارتند از ریزش مو و بزرگ شدن پروستات.
فیناستراید بهترین قرص ضد ریزش مو
یکی از کاربردهای داروی فیناستراید کنترل ریزش مو در مردان است. ریزش مو با الگوی مردانه (Androgenic alopecia) یک بیماری شایع در بین آقایان است. این مشکل با نازک شدن تارهای مو آغاز می‌شود و به تدریج با شدید‌تر شدن ریزش مو موجب طاسی در آقایان می‌شود.
دلیل این ابتلا به این بیماری ترکیبی از وراثت (سابقه‌ی خانوادگی) و تولید هورمون مردانه‌ی خاصی به نام دی هیدروتستوسترون (DHT) است. مردانی که دچار طاسی می‌شوند در قسمت طاسی پوست سر خود (DHT) بیشتری نسبت به سایر بخش‌ها دارند و در نتیجه شاهد افزایش ریزش مو می‌شوند.
معمولاً در ۱ ماه اول مصرف قرص فیناستراید موها حتی نسبت به قبل هم کم پشت‌تر می‌شوند. موهایی که در این مدت شاهد ریزش آنها خواهیم بود موهایی ضعیف، نازک و کم جان هستند که با ریزش آنها جا برای رشد موهای جدید و سالم و پرپشت باز خواهد شد.
از دلایل دیگر این ریزش مو در ابتدای مصرف داروی فیناستراید می‌توان به عدم شروع اثر گذاری دارو و پیشرفت شدت ریزش مو اشاره کرد. در طول این دوره باید صبور بود و مصرف دارو را ادامه داد. بعد از گذشت حدود ۱ سال می‌توان تاثیر مصرف این دارو را بر روی تراکم موها مشاهده کرد.
قرص فیناستراید، بهترین داروی درمان پروستات
داروی فیناستراید برای درمان مردان مبتلا به بیماری هاپیرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH) استفاده می‌شود. این بیماری در اثر بزرگ شدن پروستات ایجاد می‌شود. مردان مبتلا به BPH معمولاً در ادرار کردن، کاهش جریان ادرار، در ابتدای ادرار تردید و نیاز به شب بلند شدن برای دفع ادرار مشکل دارند. فیناستراید این علائم را کمتر میکند و احتمال نیاز به جراحی پروستات را کاهش میدهد.
این دارو ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با داروهای دیگر مانند مسدودکننده آلفا (دوکسازوسین) و Cardura برای درمان بیماری BPH استفاده شود. باید به این نکته توجه داشت که قرص فیناستراید بیماری BPH را درمان نمی‌کند، اما به کاهش اندازه پروستات و بهبود علائم آن کمک میکند.
اثر گذاری این دارو بر روی پروستات فقط تا زمانی که دارو استفاده شود ادامه خواهد داشت. با متوقف شدن مصرف آن، پس از چند ماه رشد پروستات مجدداً آغاز می‌شود.
شیوه‌ی مصرف قرص فیناستراید چگونه است؟
قرص فیناستراید را همراه با یک لیوان پر از آب، همراه یا بدون غذا مصرف کنید. برای اثرگذاری هرچه بیشتر، دارو را به طور مرتب و در یک زمان مشخص استفاده کنید.
نحوه عملکرد دارو فیناستراید
مصرف قرص فیناستراید باعث ایجاد اختلال و مسدود شدن عملکرد آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز یا (DHT) می‌شود. کارکرد آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز در بدن مردان تغییر تستوسترون به هورمون‌های دیگر است که باعث افزایش رشد پروستات و ریزش مو در مردان می‌شود.
آنزیم ۵-آلفا ردوکتاز فعالیت فولیکول مو را کاهش میدهد. با گذشت زمان و تحت تأثیر این آنزیم، فولیکول‌های ضعیف باعث جوانه زدن موهای نازک‌تری می‌شوند. این روند تا زمانی که دیگر هیچ مویی رویش پیدا نکند ادامه پیدا میکند.
با مصرف قرص فیناستراید تولید DHT مسدود می‌شود، به این ترتیب جلوی ضعیف شدن فولیکول مو گرفته می‌شود. بعد از مدتی می‌توان شاهد رشد موهای قوی و سالم به جای موهای نازک قبلی بود. به این ترتیب به مرور زمان رشد طبیعی و تراکم مو افزایش پیدا خواهد کرد.
همچنین مصرف این دارو با کاهش میزان تستوسترون در بدن به کوچک شدن پروستات کمک میکند. باید به این نکته توجه داشت که اثر فیناستراید بر روی پروستات و پوست سر فقط تا زمانی که دارو مصرف شود ادامه خواهد داشت. با متوقف شدن آن، پروستات دوباره شروع به رشد میکند و رشد موها نیز متوقف می‌شوند.
مدت زمان اثر گذاری دارو چه قدر است؟
اثرگذاری قرص فیناستراید ملزم به استفاده‌ی دقیق از این دارو است. برای به دست آوردن نتیجه‌ی مناسب کوچک شد پروستات و یا رشد مجدد موها باید حداقل یک سال دارو مصرف شده باشد. معمولاً بعد از شش ماه مصرف می‌توان تاثیر دارو را مشاهده کرد و موها کمی پر پشت می‌شوند
آیا فینساتراید راه حل قطعی درمان ریزش مو است؟
مصرف داروی فیناستراید یکی از موثرترین روش‌های جلوگیری از طاسی مو در آقایان است، که باعث رویش مجدد موهای سالم و قوی در پوست سر آنها می‌شود. ولی باید توجه داشت که تاثیر این دارو فقط تا زمان مصرف آن ادامه دارد و با قطع مصرف قرص فیناستراید بعد از حدود ۱۲ ماه ریزش موهای فرد به حالت قبل از مصرف دارو باز میگردد.
دلیل چنین مشکلی این است که موهایی که تحت تاثیر این دارو حفظ یا ضخیم شده بودند، با قطع مصرف این دارو مجدداً ضعیف می‌شوند و در نهایت دچار ریزش می‌شوند.
ضرورت استفاده از دارو فیناستراید بعد از کاشت مو
یکی از اصلی ترین داروهایی که معمولاً بعد از کاشت مو توسط پزشکان تجویز می‌شود داروی فیناستراید می‌باشد. برای به دست آوردن مطلوب‌ترین نتیجه‌ی ممکن از کاشت مو و به حداقل رساند عوارض جراحی مصرف بعضی از داروها الزامی می‌باشد.
یکی از مشکلاتی که زمان جراحی احتمال ابتلا شدن به آن بالا می‌رود ایجاد شوک در موهاست. این شوک ممکن است برای مدتی ریزش موها را افزایش دهد. داروهایی که بعد از کاشت مو تجویز می‌شوند باعث کاهش این آسیب‌ها و سریعتر شدن روند بهبودی در فرد می‌شوند.
رایج‌ترین دارویی که مصرف آن بعد از کاشت مو توسط پزشکان توصیه می‌شود داروی فیناستراید است.
توجه داشته باشید که زمان مصرف این دارو حدود ۱۵ روز بعد از جراحی می‌باشد. زمانی می‌توان از این دارو استفاده کرد که زخم‌ها بهبود یافته باشند و دلمه‌ها شروع به ریزش کرده باشند. قرص فیناستراید را با دستور پزشک و طبق تجویز مصرف نمایید.
استفاده فیناستراید برای چه کسانی مجاز نیست؟
استفاده از داروی فیناستراید فقط برای مردان بالغ مجاز است، کودکان و زنان باید از مصرف و حتی برخورد با این دارو اجتناب کنند.
عوارض جانبی قرص فیناستراید برای زنان
مصرف داروی فیناستراید به هیچ عنوان برای زنان توصیه نمی‌شود. در معرض قرص فیناستراید قرار گرفتن برای زنان در طول بارداری به شدت خطرناک می‌باشد و می‌تواند باعث نقایص مادرزادی برای جنین شود.
این دارو در حدی برای زنان خطرناک است که اگر در صورت ایجاد تماس پوستی با قرص شکسته و یا خرد شده سریعاً باید پوست خود را شست و شو دهند تا از عوارض آن در امان بمانند.
عدم تجویز قرص فیناستراید برای کودکان
برای درمان ریزش مو در کودکان قرص فیناستراید تجویز نمی‌شود. مصرف این دارو برای کودکان می‌تواند خطرناک باشد و حتی باعث ایجاد اختلالات تناسلی در کودکانی که در معرض این دارو قرار گرفته‌اند شود.
عوارض دارو فیناستراید چیست؟
مصرف داروی فیناستراید ممکن است باعث بروز برخی عوارض گردد. در ادامه با این عوارض آشنا خواهیم شد.
عوارض رایج‌تر این دارو عبارتند از:
- احساس لرز
- عرق سرد
- احساس گیجی
- سرگیجه
- ضعف یا سبکی سر هنگام برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته
عوارض کمتر شایع عبارتند از:
- نفخ یا تورم صورت، بازوها، دست‌ها و پایین پاها
- بزرگ شدن و حساسیت پستان
- کهیر یا جوش
- خارش پوست
- افزایش سریع وزن
- قرمزی پوست
- بثورات پوستی
- تورم لب و صورت
- سوزن سوزن شدن دست‌ها یا پاها
- افزایش یا کاهش وزن غیرمعمول
بعضی از عوارض نادر که بعد از مصرف این دارو مشاهده شده‌اند، عبارتند از:
- ترشحات پاک یا خونی از نوک پستانک
- به وجود آمدن فرورفتگی پوست پستان
- به وجود آمدن پستانک معکوس
- ایجاد توده در پستان یا زیر بازو
- پوسته پوسته شدن مداوم پوست
- قرمزی یا تورم پستان
- ایجاد زخم روی پوست پستان که خوب نمی‌شود.
در صورت ادامه یافتن و یا آزاردهنده بودن این عوارض حتماً با پزشک خود مشورت کنید:
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
- ناتوانی در نعوظ یا حفظ آن
- از دست دادن توانایی، میل، انگیزه، یا عملکرد جنسی
- آبریزش بینی
- خواب آلودگی غیرمعمول
- درد شکم یا معده
- کمردرد
- کاهش مقدار منی
- اسهال
- سرگیجه
- سردرد
قرص فیناستراید و ناباروری مردان؛ حقیقت دارد؟
مصرف داروی فیناستراید می تواند باعث کاهش قابل توجهی در تعداد سلول‌های اسپرماتوژنیک، قطر لوله‌های اسپرم‌ساز و قطر و ضخامت توبول‌های اپیدیدیم شود. البته این دارو هیچ اثر منفی بر روی عملکرد نعوظ ندارد. مصرف قرص فیناستراید، حتی در دوزهای پایین، ممکن است باعث کاهش تعداد اسپرم در برخی از مردان شود.
طبق نتایج تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۳ بر روی تاثیر این دارو بر روی باروری مردان انجام شد این کاهش تعداد اسپرم پس از قطع فیناستراید برای اکثر مردان به طرز چشمگیری بهبود یافت. در این تحقیق پارامترهای هورمون، تحرک اسپرم و مورفولوژی اسپرم پس از قطع مصرف دارو بدون تغییر باقی ماندند.
بیشتر بخوانید : قویترین داروی تقویت اسپرم
بررسی تاثیر داروی فیناستراید بر روی باروری مردان نیاز به تحقیقات گسترده‌تری دارد با این حال بهتر است تجویز این دارو برای مردانی که تحت درمان ناباروری هستند یا تمایل به فرزند آوری دارند با احتیاط صورت پذیرد.
لیست داروی جایگزین در صورت بروز عوارض
اگر عوارض جانبی داروی فیناستراید خیلی شدید و غیر قابل تحمل باشد بهتر است بعد از مشورت با پزشک فورا مصرف دارو را قطع نمایید. اگر بعد از قطع مصرف فیناستراید عوارض جانبی از بین نرفتند لازم است برای پیگیری به پزشک خود مراجعه کنید.
تعدادی داروی جایگزین در صورت ابتلا به عوارض قرص فیناستراید وجود دارد که پزشک شما می‌تواند آنها را جایگزین درمان پیشین کند. یکی از آنها داروی دوتاستراید با نام‌های تجاری Avodart و Combodart می‌باشد.
این دارو نیز متعلق به گروه داروهای ضد تستوسترون می‌باشد که با بلوکه کردن تستوسترون می-تواند مانع ریزش مو شود.داروی دیگری که برای درمان ریزش مو می‌توان از آن استفاده کرد کف موضعی اینوکسیدیل است.
اینوکسیدیل سال‌ها به عنوان داروی فشار خون مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این دارو با گشاد کردن رگ‌های خونی باعث پایین آمدن فشار خون می‌شود. این دارو با اثر گشاد کننده‌ای که بر روی رگ‌ها دارد می‌تواند با افزایش جریان خون در رگ‌ها موجب تحریک فولیکول‌های مو شده و آنها را نسبت به قبل فعال‌تر کند و به این ترتیب بر روی کاهش ریزش مو اثر گذار باشد.
مصرف بعضی از داروهای مکمل غذایی می‌توانند در کاهش ریزش مو موثر باشد. قبل از مصرف این مکمل‌ها پایین بودن میزان آنها توسط آزمایش خون مشخص می‌شود. این مکمل‌ها عبارتند از:
- آهن
- روی
- بیوتین
استفاده از داروهای گیاهی برای درمان ریزش مو نیز از زمان‌های دور متداول بوده است. تعدادی از این گیاهان عبارتند از:
- رزماری
- چای سبز
- مرکبات
- روغن نارگیل
- سرو سفید
- روغن دانه‌ی کدو تنبل
توصیه های پیش از مصرف قرص فیناستراید
قبل از مصرف داروی فیناستراید لازم است موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری کبد
- اختلال عضلانی مثانه
- تنگی مجرای ادرار
- مشکلات ادرار
- واکنش آلرژیک به داروهای مشابه
آیا فیناستراید تداخل دارویی ایجاد می کند؟
داروی فیناستراید هیچ تداخل دارویی با اهمیت بالینی به وجود نمی‌آورد. با این حال بهتر است قبل از شروع مصرف لیست تمام داروها و داروهای گیاهی مورد استفاده را به پزشک خود ارائه دهید.
سوالات متداول
در این قسمت به سوالات متداول شما در مورد داروی فیناستراید پاسخ می دهیم. با ما همراه باشید.
خیر، برای تهیه ی داروی فیناستراید از داروخانه نسخه‌ی پزشک را به همراه داشته باشید.
یکی از عوارض احتمالی داروی فیناستراید ممکن است کاهش میل جنسی باشد. در صورتی که پس از مصرف دارو با این عارضه مواجه شدید پس از مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع کنید.
احتمال پایداری عوارض جانبی دارو چند هفته بعد پس از قطع مصرف آن خیلی پایین است و بعد از چند روز تا چند هفته وضعیت به حالت عادی خود بر میگردد.
یکی دیگر از عوارض داروی فیناستراید که نیازمند مطالعات بیشتری است تاثیر این دارو بر روی توان باروری مردان است.بهتر است مردانی که تحت درمان ناباروری هستند از این دارو استفاده نکنند.
خیر پروشیا یکی از نام‌های تجاری قرص فیناستراید می‌باشد.
