کمتر کسی میتواند ادعا کند که هرگز دندان درد را تجربه نکرده است. دندان درد ممکن است به صورت ثابت یا متناوب ظاهر گردد. در چنین مواقعی تا پیش از مراجعه به دندانپزشک و یا بعد از انجام کار روی دندانمان به دنبال داروی دندان درد مناسبی هستیم که آرامش را به ما بازگرداند.
روش های زیادی برای تسکین این درد طاقت فرسا وجود دارد. از روش های خانگی گرفته تا مصرف داروهای شیمیایی، ولی باید به این نکته توجه داشته باشید که همه ی این روش ها موقتی هستند و تنها راه برای مطمئن شدن از این که دندان درد گاه و بیگاه سراغ ما نخواهد آمد این است که با مراجعه به دندان پزشک علت اصلی درد را پیدا کرده و به درمان آن بپردازیم.
دراین مقاله کافه نبض به طور اختصاصی به معرفی اثر گذارترین روش های تسکین درد دندان میپردازیم. با ما همراه باشید.
علل ایجاد دندان درد چیست؟
دلایل مختلفی میتواند منجر به دندان درد شما شود. در ادامه با بعضی از این دلایل آشنا خواهیم شد.
پوسیدگی دندان
در دهان همهی افراد باکتری های زیادی وجود دارد. بعضی از این باکتری ها باعث ایجاد پوسیدگی بر روی دندان میشوند. یکی از این باکتری ها استرپتوکوک موتانس نامیده میشود.
باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند از قند تغذیه می کنند و با تخمیر قند نوعی اسید تولید می کنند که باعث آسیب به مینای دندان میشود. همچنین نوعی پلاک چسبنده تولید میکنند که باعث حفظ اسید بر روی دندان میشود.
این اسیدها دست به تجزیه و خوردگی مینای دندان میزنند و به مرور پوسیدگی را به لایه های زیریتر دندان یعنی عاج دندان و در نهایت ریشه ی دندان میرسانند و مغز دندان (پالپ) را دچار عفونت میکنند. در این مرحله فرد دچار درد شدیدی میشود.
در مواجه با پوسیدگیها تنها استفاده از داروی دندان درد برای آرام شدنتان کافی نیست. تا پیش از اینکه مشکلتان جدی شود نزد دندانپزشک بروید.
عفونت یا التهاب لثه
التهاب لثه زمانی به وجود می آید که باکتریها وارد بافت لثه شده باشند. ابتدا لث هها ورم میکنند و بعد ملتهب میشوند و در نهایت منجر به عفونت لثه (پریودنتیت) میشوند.
این بیماری در مراحل پیشرفته حتی باعث ایجاد درد در دندان های سالم می شود. افراد سیگاری بیشتر در معرض بروز عفونت لثه قرار دارند.
آبسه دندان
آبسه یک کیسه ی حاوی عفونت و چرک است. علت به وجود آمدن آن عفونت باکتریایی است و میتواند در داخل دندانها، در لثه ها یا در استخوانی که دندانها را در جای خود نگه میدارد تشکیل شود.
وجود آبسه با بیرون آمدن چرک از دندانها، وجود جوش نزدیک دندان آسیب دیده و تورم در اطراف لثه مشخص میشود. یکی دیگر از علامت های آبسه ی دندان بوی بد دهان است.
درد ناشی از آبسه درد شدیدی است که به صورت ناگهانی آغاز میشود و به تدریج شدیدتر میشود و حتی در گردن، گوش و فک نیز میپیچد. این درد معمولاً زمان خواب شدیدتر میشود. ممکن است برای درمان این مشکل از داروی دندان درد و آنتیبیوتیک استفاده شود.
دندان نهفته
به دندانهایی که بر اثر بازماندن از رویش درون لثه باقی مانده اند، دندان نهفته گفته میشود. بعد از دندان عقل، دندان نیش فک بالا بیشترین دندانی است که دچار نهفتگی میشود. دندانهای نهفته معمولاً باعث ایجاد درد و عفونت میشوند.
ترک دندان
حوادث مختلفی از قبیل برخورد شیء سنگین با دهان، تصادف یا افتادن بر روی زمین میتوانند منجر به ایجاد ترک بر روی دندانها شوند. اگر شکاف ایجاد شده عمیق باشد و به مغز دندان (پالپ) که عصب دندان در آن وجود دارد برسد باعث دندان درد شدیدی میشود.
حتی اگر ترک ایجاد شده خیلی عمیق نباشد با ایجاد شدن پلاک دندان بر روی ترک فرایند پوسیدگی سریعتر بر روی آن قسمت از دندان اتفاق می افتد و باعث ایجاد دندان درد میشود.
دندان قروچه
دلایلی از قبیل اضطراب، تنش و استرس میتوانند منجر به دندان قروچه شوند. دندان قروچه باعث ایجاد فشار بر فک و عضلات آن میشود و میتواند در فک احساس درد ایجاد کند.همچنین میتواند باعث ساییده شدن مینای دندان شود. این امر به حساسیت غذایی به ویژه حساسیت نسبت به سرما و گرما منجر میشود.
دندان عقل
روند طبیعی رویش دندان عقل و فشاری که باید زمان حرکت به سمت بالا به لثه ایجاد کند، میتواند همراه با درد و تورم جزئی باشد. اگر دندان عقل در زاویهی بدی قرار بگیرد ممکن است زیر لثه گیر کند و باعث ایجاد دندان عقل نهفته شود.
دندان عقل نهفته معمولاً باعث ایجاد درد و ناراحتی میشود ولی این درد به مرور زمان محو میشود.بدترین اتفاق در مورد دندان عقل این است که کنار آن آبسه ایجاد شود. در این وضعیت باید در اسرع وقت دندان عقل را با جراحی از دهان خارج کرد.
مسواک زدن غلط
مسواک زدن غلط دندانها میتواند باعث کنار زده شدن لثه ها از روی دندانها و بیرون آمدن ریشه ی دندانها شود.همچنین ممکن است باعث تحلیل و فرسایش دندانها گردد و مکان مناسبی برای رشد باکتریها فراهم کند.
نامرتب بودن دندانها
قرار گرفتن نامرتب دندانها میتواند باعث ایجاد فشار بر روی مفاصل فک شود و فک درد، گوش درد و حتی سر درد را به دنبال داشته باشد. همچنین ممکن است باعث فشار دندانها بر روی یکدیگر شود به این ترتییب تمیز کردن پلاک و باکتریها از دندان ها دشوارتر می شود و باعث پوسیدگی و درد دندان میشود.
درمان های ارتودنسی
استفاده از براکتهای تنفسی بر روی دندان برای بعضی افراد دردآور است. معمولاً این درد چند روز بیشتر طول نمیکشد و در این چند روز میتوان آن را با خوردن غذاهای نرم کنترل کرد.
فشار در سینوس ها
گاهی منشا دندان درد بیماری در سایر قسمتهای بدن است. یکی از این بیماریها عفونت سینوسهاست. عفونت سینوس میتواند باعث ایجاد فشار بر روی فک و دندان های بالایی شود و دندان درد را به دنبال داشته باشد.
بیماری های قلبی و سرطان ریه
یکی از علل غیر شایع دندان درد میتواند وجود بیماریهای قلبی یا سرطان ریه در بدن باشد. قلب، ریه و فک بر روی عصب واگ که طولانی ترین عصب بدن است قرار دارند. این عصب از مغز به اندا مهای مختلف بدن میرود. وجود بیماری در قلب یا سرطان ریه ممکن است باعث ایجاد درد در دندانها شود.
عوامل تشدید کننده درد دندان چیست؟
هنگامی که دچار دندان درد شده ایم مصرف بعضی از خوراکی ها میتواند درد شما را تشدید کند.
این خوراکی ها عبارتند از:
- شیرینیجات
- مواد غذایی اسیدی مانند گوجه و پرتقال
- نوشیدنی های گازدار
- غذا و نوشیدنی های خیلی سرد یا خیلی گرم
- غذاهای تند و شور و سبزیجات خام
معرفی بهترین داروهای دندان درد
اگر قصد پیدا کردن بهترین داروی دندان درد را دارید، بد نیست به مواردی که برایتان در زیر لیست کردهام، نگاهی بیاندازید.
- مسکن ها:
ایبوپروفونیکی نوعی داروی دندان درد است که میتوان زمان دندان درد به آن پناه برد. استامینوفن یکی از متداولترین داروها برای کنترل درد است و نسبت به دیگر داروهای با خواص مشابه عوارض کمتری دارد. قرص نوافن که ترکیبی از ایبوپروفن، استامینوفن و کافئین است نیز برای آرام کردن درد دندان موثر است.
شیاف دیکلوفناک معمولاً برای درمان دندان دردهای خیلی شدید پیشنهاد میشود. بی حس کننده های موضعی نیز از داروهای دندان درد هستند و اثر بخشی آنها خیلی سریع است.
- آنتی بیوتیک ها:
در میان انواع داروی دندان درد موجود در بازار، آنتی بیوتیکها به صورت مستقیم بر روی کاهش احساس درد موثر نیستند. اما با متوقف کردن رشد عفونت های باکتریایی میتوانند به بیمار کمک کنند. اما باید توجه داشت که عوارض جانبی مصرف این دسته ازداروها بیشتر از مزیت آنهاست.
- داروهای ضد التهابی:
دگزامتازون و بتامتازون از جمله داروهای ضد التهابی هستند. این داروها تنها با کاهش التهاب و تورم به بیمار کمک میکنند و به صورت مستقیم اثری بر روی کاهش درد ندارد. اما باید توجه کرد که این دسته از داروها نیز عوارض جانبی شدیدی دارند که باید در استفاده از آنها جانب احتیاط را به جا آورد.
مفنامیک اسید نیز یکی دیگر از قرصهای ضد التهاب است که معمولاً برای کاهش دردهای قاعدگی استفاده میشود ولی برای کاهش درد دندان نیز یکی از انتخاب های رایج است.
چه دارویی برای دندان درد خوب است؟
بهتر است پیش از مراجعه به دندان پزشک تنها مقدار کمی از داروهای مسکن استفاده کنیم. کم ضررترین داروی مسکن استامینوفن و تخصصی ترین تسکین دهندهی درد دندان ایبوپروفن میباشد.
دارو برای درمان درد دندان کودکان
برای درمان دندان درد کودکان میتوان از مسکن هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن با دوز مناسب استفاده کرد. برای مشخص کردن دوز مناسب با پزشک کودک مشورت کنید.
خلاصی از درد دندان با بهترین قرص دندان درد
برای خلاصی از درد دندان داروهای زیادی وجود دارند. در ادامه با تعدادی از متداولترین داروهایی که برای تسکین درد دندان توصیه میشوند آشنا خواهیم شد:
ناپروکسن
یکی از داروهایی که از آن برای التیام درد دندان استفاده میشود قرص ناپروکسن (Naproxen) است. جذب این قرص از طریق دستگاه گوارش صورت میگیرد و از راه ادرار دفع میشود. افراد زیر 16 سال، افراد مبتلا به نقرس، آسم، گاستریت مزمن باید از مصرف این دارو اجتناب کنند. همچنین باید از مصرف قرص ناپروکسن در دوران بارداری و شیر دهی اجتناب شود.
عوارض مصرف قرص ناپروکسن درد در ناحیه ی شکم، تهوع و اختلالات گوارشی گزارش شده است.
ژلوفن ایبوپروفن (مسکن های قوی)
قرص ایبوپروفن (Ibuprofen) نیز یکی از داروهایی است که برای کاهش احساس درد از آن استفاده میشود. در اکثر موارد استفاده از این داروی مسکن می تواند دندان درد را تسکین دهد. ژلوفن نام فرم کپسولی این دارو است که نسبت به ایبوپروفن راحت تری دارد.
این دارو در کبد متابولیزه میشود و از راه ادرار و صفرا دفع میشود. بهتر است این دارو را همراه با غذا یا شیر مصرف شود تا احتمال بروز سوءهاضمه کاهش یابد.
افراد مبتلا به بیماری های کلیوی، آسم، زخم معده، فشار خون، هموفیلی و کسانی که به قرص آسپرین حساسیت دارند و یا داروهای آنتی دیابتیک مصرف میکنند باید از مصرف قرص ایبوپروفن پرهیز کنند. همچنین مصرف این دارو در سه ماهه سوم بارداری و دوران شیر دهی به هیچ وجه توصیه نمیشود.
عوارض مصرف ایبوپروفن افزایش احتمال خطر بروز سکته ی قلبی و مغزی آسیب در معده یا روده و افزایش فشار خون است.
مفنامیک اسید
مفننامیک اسید جزء قرصهای ضد التهاب غیراستروئیدی است و معمولاً برای تسکین دردهای قاعدگی مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو از طریق ادرار و مدفوع دفع میشود. مفنامیک اسید معمولاً از سوی دندان پزشکان تجویز نمیشود و دارای اثر تسکین بخشی کم الی متوسط است با این حال مصرف آن به عنوان داروی تسکین درد دندان بین مردم بسیار شایع است.
کودکان زیر ۱۲ سال، افراد بالای ۶۰ سال، افراد مبتلا به نارسایی قلب و زنان باردار و قبل از مصرف این دارو باید با پزشک خود مشورت کنند.
عوارض مصرف مفنامیک اسید بیش از هر چیز بر روی دستگاه گوارش قابل مشاهده است. در مواردی نیز اختلالات کبدی و کلیوی گزارش شده است.
نوافن (قرصهای ترکیبی)
قرص نوافن ترکیبی از ایبوپروفن، استامینوفن و کافئین است و برای تسکین دردهای خفیف تا متوسط تجویز میشود و معمولاً عرضه ی آن به فرم کپسول است. مصرف این داروی مسکن موثر در درمان دندان درد به بیماران کلیوی، افرادی که دارای زخم های گوارشی هستند، افرادی که دچار آلرژی های شدید از جمله آنافیلاکسی یا آنژیوادم هستند و زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی هستند به هیچ وجه توصیه نمیشود.
عوارض احتمالی قرص نوافن عبارتند از اختلالات خونی، صدمات کبدی، بثورات جلدی و مشکلات گوارشی.
شیاف و قرص دیکلوفناک
دیکلوفناک (Diclofenac) از گروه داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی است و میتوان برای تسکین و کنترل درد از آن استفاده کرد. بهتر است تنها زمانی که دردتان خیلی شدید و غیر قابل تحمل شد از دیکلوفناک برای درمان درد دندان استفاده شود. تزریق این دارو به هیچ وجه توصیه نمیشود خصوصاً برای کودکان زیر ۱۲ سال.
بیماران کبدی، کلیوی و قلبی و افرادی که مبتلا به آسم هستند باید با احتیاط از این دارو مصرف کنند. همچنین بیمارانی که دچار زخم معده هستند از مصرف این دارو اجتناب کنند.
عوارض احتمالی دیکلوفناک عبارت است از:
- مشکلات گوارشی
- واکنشهای آلرژیک
- بثورات جلدی
- سر درد و سر گیجه
بی حس کننده ها
یکی از روش های مبارزه با درد دندان استفاده از داروی بی حس کننده میباشد. این روزها تعداد زیادی بی حس کننده ی درد دندان به صورت ژل و قطره در بازار موجود می باشد. در ادامه به معرفی برخی از پرمصرفترین بی حس کننده ها میپردازیم.
اسپری لیدوکائین مسکن قوی
برای کنترل موقت درد دندان میتوان از این اسپری بیحس کننده استفاده کرد. برای تاثیر دارو باید حدود 5 دقیقه صبر کنید. بیش از ۳ بار در طول ۲۴ ساعت از این اسپری استفاده نکنید.
ژل دنتا فورت
این ژل ضد میکروب حاوی عصارهی گل میخک است. مصرف ژل دنتا فورت برای کودکان زیر ۲ سال، زنان باردار و شیرده ممنون میباشد.
ژل دنتوگان
زمانی که عامل دندان درد پوسیدگی دندان باشد بهترین دارو برای تسکین درد ژل دنتوگان می باشد. برای تاثیر این دارو تنها ۱ دقیقه زمان کافی است. کودکان و زنان باردار از مصرف این دارو پرهیز کنند.
قطره ی دنتول
اثر بخشی این دارو بسیار سریع است و میتوان امیدوار بود به مدت دو ساعت کاملاً از درد دندان ایمن خواهید بود.
بهترین مسکن برای درد دندان در بارداری
کم خطرترین مسکن در دوران بارداری قرص استامینوفن در کمترین دوز با کمترین دوره ی مصرف است. با این حال قبل از مصرف هر گونه دارو باید با پزشک مشورت شود.
دارو برای درمان دندان درد شبانه
احتمال شروع دندان درد با دراز کشیدن افزایش پیدا میکند. دلیل این اتفاق این است که فشار خون در ناحیه ی صورت افزایش پیدا میکند. بنابراین به قسمت های پوسیده ی دندان و اعصاب دندان نیز بیشتر فشار وارد میشود.
برای کاهش دندان درد میتوان از راهکارهایی مانند افزایش ارتفاع سر، شست و شوی دهان با آب نمک، کمپرس آب سرد و مصرف مسکنها استفاده کرد.
آیا استفاده از دارو برای دندان درد عوارض دارد؟
اگر مصرف این داروها با راهنمایی پزشک همراه باشد و در کنار درمان دندان باشد مشکلی ایجاد نمیکند، اما استفاده از داروهای مسکن نباید جای مراجعه به دندان پزشک را بگیرند.
استفاده مداوم از داروی دندان درد جایگزین درمان میشود؟
استفاده ی مدام از مسکن ها برای کاهش درد دندان به جای مراجعه به دندان پزشک و رسیدگی به دندان آسیب دیده میتواند باعث آسیب بیشتر به دندان در طول زمان شود. همچنین استفاده ی زیاد از هر دارویی احتمال بروز عوارض احتمالی آن دارو را افزایش میدهد.
بنابراین بهتر است به جای خود درمانی و استفاده ی بیرویه از داروی مسکن به فکر درمان ریشه ای دندان درد خود باشیم.
چگونه میتوان دندان درد را در خانه متوقف کرد؟
یک از راههای متوقف کردن دندان درد در خانه شست و شوی دهان است. برای این کار میتوان از آب نمک یا دمنوش نعنا استفاده کرد. همچنین میتوان قطراتی از روغن آویشن یا میخک را به آب اضافه کرد و از این محلول به عنوان دهان شویه استفاده کرد.قرار دادن برخی مواد بر روی دندان آسیب دیده میتواند به کاهش درد دندان کمک کند.
برخی از این مواد عبارتند از:
- خمیر مخوط پودر فلفل و پودر زنجبیل
- وانیل
- روغن میخک
- کیسهی چای نعنا
استفاده از کمپرس سرد همراه با حوله نزدیک دندان آسیب دیده هم روش موثری است. همچنین برای کاهش درد دندان میتوان مقداری گل میخک تازه یا سیر جوید.
سوالات متداول:
در ادامه به تعدادی از سوالهای متداول شما در رابطه با داروهای تسکین دهندهی دندان درد پاسخ میدهیم.
برای تسکین درد دندان نوزادان از داروی ضددرد نوزادان مانند استامینوفن یا ایبوپروفن میتوان استفاده کرد. از دادن دارو به نوزادان بدون توصیه ی پزشک خودداری کنید.
شست و شوی دهان کودک با آب نمک گرم، ماساژ دادن آرام محل درد با استفاده از انگشت تمیز یا گاز مرطوب و استفاده از کمپرس های خنک از روشهای خانگی تسکین دندان درد کودکان هستند.