توسط : تپش قلب به شما این احساس را می‌دهد که قلب شما بیش از حد یا خیلی سریع می‌تپد، و یا ضربان قلب شما پرش می‌کند. ممکن است در قلب، گلو یا گردن خود این احساس را داشته باشید. هرچند که معمولاً این احساس جدی یا مضر نیست و اکثر اوقات خودبخود از بین می‌رود. تپش قلب یا همان ضربان غیرعادی قلب که در افراد مختلف متفاوت است. علل مختلفی مثل استرس، سیگار، مصرف کافئین، بیماری های دیگر باعث آریتمی قلب می‌شوند که با دارو قابل درمان است.
نحوه درمان تپش قلب به علت آن ها بستگی دارد. غالباً، تپش قلب ها بی خطر هستند که در اینصورت، هیچ درمانی لازم نیست.اگر پزشک علتی پیدا نکرد، ممکن است به شما توصیه کند از مواردی که باعث تپش قلب می‌شوند خودداری کنید. با این مقاله کافه نبض همراه شوید تا درباره این بیماری و علل و عوامل و درمان آن بیشتر برای شما بگوییم.
تپش قلب چه علائمی دارد؟
تپش قلب میتواند در قلب به صورت احساس ضربان قلب کوبنده یا تند حس شود. هم چنین ممکن است در گلو یا گردن و قفسه سینه احساس تپش داشته باشید. تپش قلب حتی هنگام فعالیت یا استراحت نیز میتواند اتفاق بیفتد. از علائم دیگر تپش قلب می‌توان به مشکلات ریتم قلب – ضربان قلب نامنظم یا آریتمی(تغییر در ریتم ضربان قلب شما) اشاره نمود.
دلایل تپش قلب چیست؟
فکر میکنم بهتر باشه دلایل تپش قلب را به صورت یک لیست عنوان کنیم. برخی از این دلایل یا حتی 50 درصد آن را همه ما تجربه کرده‌ایم، ولی با رعایت برخی نکات که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم؛ می‌توان از اتفاقات ناگوار جلوگیری کرد:
- اضطراب، ترس یا استرس
- فعالیت بدنی شدید
- کافئین، نیکوتین، الکل یا داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و آمفتامین
- بیماری تیروئید، سطح قند خون پایین، کم خونی، فشار خون پایین، تب و کمبود آب بدن
- تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری یا درست قبل از یائسگی
- قرص‌های رژیم غذایی، داروهای ضد احتقان، استنشاق کننده‌های آسم و برخی از داروهای جلوگیری از آریتمی‌یا درمان تیروئید کم کار
- برخی مکمل‌های گیاهی و غذایی
- سطح الکترولیت غیرطبیعی
- وعده‌های غذایی سنگین و سرشار از کربوهیدرات، قند یا چربی خوردن غذاهایی با مقدار زیادی مونو سدیم گلوتامات (MSG)، نیترات یا سدیم
- حساسیت به برخی موادغذایی
- بیماری‌های قلبی مانند حمله قلبی، بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، مشکلات دریچه قلب، مشکلات عضلات قلب
چه عواملی باعث تحریک تپش قلب می‌شود؟
غالباً تپش قلب جدی نیست و بندرت نیاز به درمان دارد. دانستن علل این موضوع باعث می‌شود ترسی نداشته باشید و بدانید که چه موقع باید با پزشک خود تماس بگیرید. عواملی که باعث تحریک تپش قلب می‌شوند شامل عوامل روحی و روانی، عوامل طبیعی و فیزیولوژیک، بیماری ها یا مصرف برخی از داروها هستند.
علل روحی و روانی
احساسات شدید میتواند باعث ترشح هورمون‌هایی شود که ضربان قلب شما را تسریع می‌کنند. بدن شما آماده رویارویی با تهدید می‌شود، حتی اگر در معرض خطر نباشید. حملات هراس، ترس‌های شدیدی است که میتواند چند دقیقه طول بکشد.
علائم شامل ضربان قلب بالا، تعریق، لرز، تنگی تنفس و درد قفسه سینه است. علائم میتواند مانند حمله قلبی احساس شود. اگر مطمئن نیستید کدام نشانه را دارید، از پزشک کمک بگیرید.
عوامل طبیعی و فیزیولوژیک
ضربان قلب نامنظم یا آریتمی‌نیز میتواند باعث تپش قلب هنگام ورزش شود. هم چنین تغییرات هورمونی در زنان در زمان پریود، باردار شدن، نزدیک شدن به یائسگی یا شروع سن یائسگی میتواند باعث افزایش ضربان قلب می‌شود.
در زنان باردار، در صورت کم خونی، تپش قلب نیز ممکن است اتفاق بیفتد، که به این معنی است که سلول‌های قرمز خون که اکسیژن را در بدن حمل می‌کنند، به اندازه کافی وجود ندارند.
بیماری ها یا مصرف برخی داروها
برخی از داروهای تجویز شده و بدون نسخه باعث تپش قلب به عنوان یک عارضه جانبی می‌شوند، از جمله :
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد قارچ
- داروهای ضد روان پریشی
- استنشاق کننده‌های آسم
- داروهای سرفه و سرماخوردگی
- قرص‌های رژیمی
- داروهای فشار خون بالا
- قرص تیروئید
اگر یک یا چند نوع از این نوع داروها را مصرف می‌کنید، از پزشک خود بپرسید که آیا این میتواند بر ضربان قلب شما تأثیر بگذارد یا خیر. قبل از اینکه با پزشک خود مشورت کنید، از مصرف هر دوز دارو صرف نظر کنید. گاهی اوقات ریتم نامنظم قلب، به نام آریتمی، باعث تپش قلب می‌شود.
آیا تپش قلب در بارداری طبیعی است؟
تپش قلب در دوران بارداری میتواند طبیعی و غیرمضر باشد. اما این احتمال نیز وجود دارد که یک بیماری جدی تر و زمینه ای داشته باشید.
دلایل مختلفی برای تپش قلب در بارداری وجود دارد که عبارتنداز:
- اضطراب یا استرس
- اثرات افزایش حجم خون
- غذا یا نوشیدنی حاوی کافئین
- داروهای سرماخوردگی و آلرژی که حاوی سودو افدرین هستند.
- یک اختلال اساسی قلب، مانند فشار خون بالا ریوی یا بیماری عروق کرونر
- آسیب قلبی ناشی از بارداری قبلی
- یک مشکل پزشکی اساسی مانند بیماری تیروئید
گاهی تشخیص اختلال اساسی قلب در دوران بارداری دشوار است. به این دلیل که علائم اختلال قلبی میتواند شبیه علائم بارداری باشد. به عنوان مثال می‌توان به خستگی، تنگی نفس و تورم اشاره کرد.
بی نظمی ضربان قلب (آریتمی‌قلب)؛ دیگر علل تپش قلب
تپش قلب علائم زیادی دارد، از استرس کوتاه مدت یا طولانی مدت گرفته تا انواع آریتمی‌ها (ضربان‌های نامنظم قلب). ممکن است احساس لرزش در قلب داشته باشید و یا احساس تپش قلب سریع داشته باشید (که پزشکان آن را تاکی کاردی می‌نامند) یا ضربان قلب خیلی کند باشد (به نام برادی کاردی). حتی ممکن است که چیزی احساس نکنید. آریتمی‌می‌تواند یک وضعیت اضطراری یا بی ضرر باشد.
تپش قلب بیماری شایع مردان است یا زنان
هم زنان و هم مردان می‌توانند تپش قلب داشته باشند. در افراد سالم، بیشتر در زنان یائسه دیده می‌شود که حاصل از نوسان هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون می‌باشد. برخی از زنان در دوره یائسگی در هنگام گرگرفتگی یا پس از آن دچار تپش قلب می‌شوند.
روش‌های تشخیص تپش قلب
ممکن است تشخیص علت تپش قلب برای پزشک دشوار باشد، به خصوص اگر در هنگام مراجعه به مطب آن را تجربه نکنید. در بعضی موارد، ممکن است علت تپش قلب مشخص نشود. با وجود این موانع، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند و در مورد علائم شما اعم از داروها و فرآورده‌های گیاهی مصرفی و رژیم غذایی از شما سؤال می‌کند. پزشک همچنین قلب و ریه‌های شما را معاینه می‌کند. اگر علائم تپش قلب مکرر یا نگران کننده ای را تجربه می‌کنید، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را انجام دهد از جمله:
monitor Holter: این آزمایشی است که شما از آن به مدت 24 تا 72 ساعت از نوار قلب (ECG) قابل حمل استفاده می‌کنید که فعالیت قلب شما را در تمام مدت زمان انجام می‌دهد. این قسمت از آریتمی‌و تپش قلب را ثبت می‌کند.
monitor Event: این آزمایش شامل پوشیدن دستگاهی برای چندین هفته است که فعالیت قلب شما را ثبت می‌کند. وقتی احساس تپش قلب یا سایر علائم قلبی می‌کنید، یک دکمه را فشار می‌دهید و دستگاه کارهایی را که قلب شما در آن زمان انجام می‌دهد ثبت می‌کند.
الکتروکاردیوگرام (نوار قلب): بسیاری از افراد در مطب پزشک با این آزمایش آشنا هستند. یک سری الکترودها روی قفسه سینه و سایر نواحی بدن قرار می‌گیرند تا ریتم قلب را ثبت کنند.
اکوکاردیوگرام: در طی این آزمایش، تکنسین از پروبی استفاده می‌کند که از امواج صوتی برای تصویربرداری از عملکرد قلب استفاده می‌کند. نوار قلب برای نشان دادن جریان خون در قلب و تجزیه و تحلیل ساختارهای قلب استفاده می‌شود.
عوارض و خطرات درمان نشدن تپش قلب
تا زمانی که یک بیماری قلبی باعث تپش قلب نشود، عوارض کمی‌وجود دارد. عوارض احتمالی تپش قلب ناشی از بیماری قلبی، عبارتند از:
- غش کردن
- ایست قلبی
- سکته قلبی
- نارسایی قلبی
تپش قلب آریتمی‌می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد ازجمله:
- تاکی کاردی فوق بطنی (SVT): این یک آریتمی‌شایع در بزرگسالان جوان است این یک تجربه ناگهانی از ضربان قلب سریع است که به طور ناگهانی شروع و پایان می‌یابد، ثانیه ها یا ساعت ها ادامه دارد. SVT معمولاً تهدید کننده زندگی نیست.
- فیبریلاسیون دهلیزی: این تپش قلب سریع و نامنظم در دهلیزها یا حفره فوقانی قلب اتفاق می‌افتد و ممکن است چند دقیقه تا یک ساعت طول بکشد. آریتمی‌های فیبریلاسیون دهلیزی می‌توانند مزمن شده و منجر به سکته شوند. به ندرت تهدید کننده زندگی است، اما تپش قلب میتواند نشان دهنده بیماری زمینه ای عروق کرونر یا اختلالات دریچه قلب باشد.
- تاکی کاردی بطنی (VT): تاکی کاردی بطنی یک ضربان قلب سریع، اما منظم است که هر دقیقه 100 ضربان یا بیشتر در اتاق‌های تحتانی (بطن ها) قلب اتفاق می‌افتد.
تپش قلب مداوم بیش از 30 ثانیه یک اورژانس پزشکی محسوب می‌شود. آنها می‌توانند بیماری‌های قلبی قبلی مانند بیماری شریان کرونر یا اختلالات دریچه قلب را نشان دهند.
- فیبریلاسیون بطنی (VF): اگر تاکی کاردی بطنی درمان نشود، منجر به یک بیماری تهدید کننده زندگی به نام فیبریلاسیون بطنی می‌شود که با ضربان‌های قلب بسیار سریع و بسیار نامنظم مشخص می‌شود که معمولاً قبل از حمله قلبی است که در عرض چند ثانیه میتواند سبب از هوش رفتن و پس از آن باعث مرگ شود.
چگونه تپش قلب را از بین ببریم؟
گاهی اوقات بیمار با علائم تپش قلب به پزشک مراجعه می‌کند ولی در تمام آزمایشات هیچ مشکلی مشاهده نمی‌شود. پس از بررسی‌های بیشتر؛ مشخص می‌شود که اضطراب و استرس اصلی‌ترین دلیل در ایجاد تپش قلب است.
- مناسب ترین راه برای درمان تپش قلب اجتناب از عوامل تحریک کننده علائم شما است.
- استرس را کاهش دهید. تکنیک‌های آرام سازی، مانند مدیتیشن، یوگا یا تنفس عمیق را امتحان کنید.
- از محرک ها خودداری کنید. کافئین، نیکوتین، برخی از داروهای سرماخوردگی و نوشیدنی‌های انرژی زا می‌توانند ضربان قلب شما را سریع یا نامنظم کنند.
- از مصرف داروهای غیرقانونی خودداری کنید. برخی از داروها مانند کوکائین و آمفتامین می‌توانند تپش قلب ایجاد کنند.
نکات کلیدی خود درمانی
برخی از نکاتی که در اینجا بیان می‌کنیم، شامل اصطلاحات پزشکی و ورزشی است. که به عنوان روش‌هایی در جهت کاهش تپش قلب کمک می‌کند.
- مصرف محرک ها را کاهش داده یا از بین ببرید
- عصب واگ را تحریک کنید
- الکترولیت ها را متعادل نگه دارید
- بدن خود را هیدراته نگه دارید
- از مصرف زیاد الکل خودداری کنید
- مرتب ورزش کنید
راه‌های درمان تپش قلب
داروهایی که ممکن است توسط پزشک تجویز شود شامل موارد زیر هستند:
- مهار کننده‌های ACE
- داروهای ضداضطراب
- مسدودکننده‌های بتا
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم
- دیژاوکسین
- داروهای ادرارآور
دراین موارد به پزشک مراجعه کنید
متاسفانه شاهد سکته‌های قلبی هستیم که بدون هیچ علائمی بروز پیدا می‌کنند. در اینجا به معرفی برخی حالات می‌پردازیم که در صورت بروز بهتر است خیلی سریع خودتان را به اولین درمانگاه و بیمارستان برسانید یا با پزشک خود تماس بگیرید.
- تب 100.5 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)، لرز، گلودرد (علائم احتمالی عفونت).
- تنگی نفس، درد قفسه سینه یا ناراحتی. تورم لب ها یا گلو باید بلافاصله ارزیابی شود
- احساس ضربان قلب به سرعت (تپش قلب) یا نامنظم
- هر گونه بثورات جدید روی پوست شما وجود دارد، خصوصاً اگر اخیراً داروها را تغییر داده باشید
- هرگونه تورم غیرمعمول در پاها
درمان پزشکی برای کاهش تپش قلب
گاهی اوقات با رعایت برخی از نکات شما هیچ گاه به بیماری های قلبی مانند تپش قلب دچار نخواهید شد. شاید برایتان جالب باشد ولی اکثرا افرادی که در روستا زندگی می کنند به دلیل زندگی در محیطی آرام، بدوم استرس و تنفس در هوایی پاک خیلی کمتر دچار بیماری های قلبی می شوند.
- اطمینان حاصل کنید که در مورد سایر داروهای مصرفی (از جمله بدون نسخه، ویتامین ها یا داروهای گیاهی) به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سابقه دیابت، کبد، کلیه یا بیماری قلبی دارید، به پزشک یا ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود یادآوری کنید.
- اگر سابقه خانوادگی بیماری قلبی، سکته مغزی، کلسترول خون بالا یا فشار خون بالا را در یکی از اقوام درجه یک یا درجه دو دارید، ممکن است در معرض خطر مشکلات خاصی باشید.
- سیگار کشیدن میتواند باعث تپش قلب شود. سیگار کشیدن همچنین میتواند احتمال آسیب عروق قلبی را افزایش دهد.
- پیاده روی، شنا یا فعالیت هوازی سبک ممکن است به شما در کاهش وزن کمک کند و جریان اکسیژن را در ریه ها و خون افزایش دهد. همچنین باعث آرامش می‌شود.
- اضطراب میتواند باعث تپش قلب شود. برای کاهش میزان اضطراب خود از روش‌های آرام سازی استفاده کنید.
دارو درمانی و رفع تپش قلب
داروهایی به نام مسدود کننده‌های بتا متداول ترین نوع دارو برای درمان تپش قلب هستند. این داروها ضربان قلب را کند می‌کنند و الکتریسیته جریان یافته در قلب را کنترل می‌کنند.یک روش پزشکی به نام فرسایش را می‌توان توسط متخصص قلب و عروق انجام داد تا به شما در کنترل تپش قلب و آریتمی کمک کند.
درمان اضطراب و تپش قلب در طب سنتی
در طب سنتی ایران، بادرنجبویه یکی از درمان‌های اصلی تپش قلب در نظر گرفته شده است. بادرنجبویه، از خانواده گیاهان نعناع است و مزایای مختلفی را برای سیستم عصبی فراهم می‌کند و برای درمان اضطراب، افسردگی و بی خوابی در داروهای گیاهی سنتی استفاده می‌شود.
سؤالات متدوال
تپش قلب میتواند یک مشکل جدی، بالقوه تهدید کننده زندگی باشد که از حفره‌های تحتانی قلب ناشی می‌شود. از طرف دیگر، تپش قلب ممکن است خوش خیم باشد. تشخیص دلایل تپش قلب از یک دیگر دشوار است.
هرگونه وقفه در سیستم الکتریکی قلب میتواند باعث آریتمی‌قلبی شود. به عنوان مثال، ضربان قلب نامنظم ممکن است با یک ضربه غیرطبیعی در بخشی از قلب غیر از ضربان ساز طبیعی (گره سینوسی) شروع شود، یا گره سینوسی ممکن است سرعت یا ریتم غیرطبیعی ایجاد کند.
اگر فکر می‌کنید آریتمی‌دارید از یک متخصص بهداشت و درمان مناسب مشاوره بگیرید. تپش قلب در بسیاری از بیماران با هیچ خطری ندارد، اما علائم آنها نیاز به بررسی دارد. اگر آریتمی‌در مریضی که به بیماری قلبی دیگری مانند حمله قلبی قبلی، دریچه قلب یا عضله غیرطبیعی قلب مبتلا است، رخ دهد، میتواند نشانه وجود مشکل جدی تری باشد. سپس باید آریتمی‌بیشتر بررسی شود. در بعضی موارد، بیماران باید به یک متخصص ریتم قلب (الکتروفیزیولوژیست) ارجاع شوند.
برخی از غذاها و نوشیدنی ها ممکن است تسکین دهنده استرس باشند. برخی از موادغذایی و نوشیدنی‌های تسکین دهنده و کاهش استرس عبارتنداز:
سنبل الطیب
اسطوخودوس
بهارنارنج
سیب زمینی شیرین
کنگر فرنگی
تخم مرغ
ماهی‌های چرب
جعغری
سیر
تخمه آفتابگردان
کلم بروکلی
نخود
چای بابونه
بلوبری
غذاهای با سدیم بالا می‌توانند باعث تپش قلب شوند. بسیاری از غذاهای رایج، به ویژه غذاهای کنسرو شده یا فرآوری شده، حاوی سدیم به عنوان ماده نگهدارنده هستند. غذاها و نوشیدنی ها با مقادیر بالای آمینو اسید تیرامین می‌توانند باعث افزایش فشار خون و منجر به تپش قلب شوند. مانند گوشت‌های پخته شده، نوشیدنی‌های الکلی، میوه خشک یا بیش از حد رسیده و… . همچنین تپش قلب میتواند ناشی از حساسیت به کافئین باشد. کافئین در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های معروف وجود دارد، مانند: قهوه، چای، جوش شیرین، نوشیدنی‌های انرژی زا و شکلات‌ها.
