توسط : بیماری های مقاربتی همانطور که از اسمش مشخص است، بیماری که از طریق مقاربت و رابطه جنسی محافظت نشده از طریق واژن، مقعد و یا دهان با کسی که مبتلا به آن است منتقل می گردد.
تنها راه انتقال بیماری های مقاربتی رابطه جنسی نیست، بیماری های عفونی می تواند از طریق استفاده مشترک سوزن تزریق و شیردهی منتقل گردد. در ادامه با کافه نبض همراه شوید تا در مورد علائم و نشانه های بیماری های مقاربتی عفونی و ویروسی و روش های کاربردی پیشگیری و درمان آن بیشتر بدانید.
بیماری مقاربتی چیست؟
بیماری های مقاربتی (Sexually transmitted diseases (STDs)) بیماری عفونی است که از طریق ارتباط جنسی از شخص به فرد دیگر منتقل می شود. دلایل ابتلا به بیماری های مزمن STD باکتری ها، انگل ها و ویروس ها هستند. بیش از 20 نوع بیماری وجود دارد:
علت ایجاد بیماری های مقاربتی چیست؟
ده ها بیماری STD – بیماری های مقاربتی وجود دارد. برخی از بیماری های مزمن STD مانند سفلیس، سوزاک و کلامیدیا عمدتاً از طریق تماس جنسی گسترش می یابند. بیماری های دیگر، از جمله زیکا و ابولا، هم می توانند از طریق مقاربت شیوع پیدا کنند و هم راه دیگر شیوع پیدا کنند. اگر:
- شما بیش از یک شریک جنسی دارید.
- شما با شخصی که شرکای جنسی زیادی داشته است، رابطه جنسی دارید.
- هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده نمی کنید
- شما هنگام تزریق داروهای داخل وریدی سوزن را به اشتراک می گذارید.
- شما برای پول یا مواد مخدر مقاربت دارید.
علائم و نشانه های بیماری های مقاربتی در مردان و زنان
علائم و نشانه های بیماری های مقاربتی در بین زنان و مردان متفاوت است.
علائم بیماری های مقاربتی در مردان
گاهی اوقات این بیماری در مردان علائمی ندارد و به شکل پنهان هست ولی قابل انتقال می باشد. اما برخی از انواع بیماری های مقاربتی مزمن علائمی آشکار دارد. در مردان علائم شایع شامل موارد زیر است:
- درد یا ناراحتی در هنگام رابطه جنسی یا ادرار
- زخم ها ، برآمدگی ها یا بثورات در آلت تناسلی، بیضه ها، مقعد، باسن، ران ها یا دهان
- ترشحات غیرمعمول یا خونریزی از آلت تناسلی مرد
- بیضه های دردناک یا متورم
این علائم بسته به نوع خاص بیماری متفاوت است.
علائم بیماری های STD در زنان
برخی بیماری های مقاربتی مزمن STD علائم قابل ملاحظه ای ایجاد نمی کنند. در صورت بروز این علائم، نشانه های مشترک بیماری های STD در زنان شامل موارد زیر است:
- درد یا ناراحتی در هنگام مقاربت یا ادرار
- زخم ، برآمدگی یا بثورات واژن، مقعد، باسن، ران یا دهان
- ترشحات غیرمعمول یا خونریزی از مهبل
- خارش داخل یا اطراف واژن
- ترشحات واژن شفاف، سفید، سبز و مایل به زرد
- ترشح از آلت تناسلی مرد
- بوی واژن شدید
- خارش یا سوزش واژن
- خارش یا تحریک داخل آلت تناسلی مرد
- ادرار دردناک
علائم و نشانه ها می تواند از یک بیماری STD به بیمار دیگری متفاوت باشد.
اهمیت توجه به بیماری های مقاربتی در بارداری
زنان می توانند در حین بارداری دچار بیماری های جنسی شوند. از آنجا که بسیاری از عفونت ها علائمی را نشان نمی دهند ، برخی از خانم ها متوجه نیستند که آنها آلوده شده اند. به همین دلیل ممکن است پزشکان در ابتدای بارداری یک تست کامل برای تشخیص را انجام دهند.
این عفونت ها می توانند برای شما و کودک شما خطرناک باشند. در دوران بارداری یا تولد به کودک خود منتقل می شود، بنابراین تشخیص و درمان خیلی ضروری است. تمام بیماری های باکتریایی را می توان با مصرف آنتی بیوتیک در دوران بارداری درمان کرد. عفونت های ویروسی را با ضد ویروس ها قابل کنترل و درمان است، به این طریق احتمال انتقال عفونت به فرزند شما کاسته می شود.
شایع ترین بیماری های مقاربتی کدامند؟
ایدز ( اچ آی وی ) HIV
بیماری ایدز می تواند به سیستم ایمنی بدن آسیب برساند. یک بیماری مزمن و تهدید کننده زندگی است. خطر ابتلا به بیماری های ویروسی یا باکتریایی و سرطان های خاص را افزایش می دهد.در مراحل اولیه که به HIV مبتلا شده اید، ممکن است علائمی نداشته باشید.
بعضی از افراد معمولاً دو تا شش هفته پس از آلوده شدن به بیماری مبتلا به آنفلوانزا می شوند. تنها راهی که بیماری ایدز را می توان تشخیص داد، آزمایش است.
علائم اولیه HIV ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- سردرد
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی
- آلرژی پوستی به نام کهیر
- خستگی
این علائم و نشانه های اولیه معمولاً طی یک هفته تا یک ماه از بین می روند از آنجا که ویروس به تکثیر و از بین بردن سلول های ایمنی ادامه می دهد ، ممکن است دچار عفونت خفیف یا علائم و نشانه های مزمن مانند:
- گره های لنفاوی متورم (اغلب یکی از اولین علائم عفونت HIV است)
- اسهال
- کاهش وزن
- تب
- سرفه و تنگی نفس
هنوز درمانی برای HIV وجود ندارد ، اما گزینه های درمانی برای مدیریت آن در دسترس است. درمان زودرس و موثر می تواند میزان HIV در بدن شما کنترل کند و به سطوح غیر قابل کشف برساند. در این حالت HIV به افراد دیگر قابل انتقال نیست.
زگیل تناسلی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ویروسی است که از طریق تماس صمیمی پوست به پوست یا تماس جنسی می تواند از یک شخص به فرد دیگر منتقل شود. انواع مختلف ویروس(HPV) وجود دارد.
برخی از آنها خطرناک تر هستند. شایع ترین علامت ویروس HPV، زگیل بر روی دستگاه تناسلی، دهان یا گلو است. برخی از انواع عفونت این ویروس HPV می توانند منجر به سرطان شوند، از جمله:
- سرطان دهان
- سرطان دهانه رحم
- سرطان ولووار- ناحیه پوستی دستگاه تناسلی زنان
- سرطان آلت تناسلی
- سرطان مقعد یا رکتوم
هیچ درمانی برای زگیل تناسلی HPV وجود ندارد. اگر به زگیل تناسلی مبتلا هستید، آزمایش و غربالگری مناسب می تواند به پزشک شما در ارزیابی و مدیریت خطر کمک کند.
تبخال تناسلی
تبخال دستگاه تناسلی یکی از بیماری های STD ویروسی است. معمولاً از ویروسی به نام تبخال سیمپلکس -2 (HSV-2) ناشی می شود. این ویروس از طریق مقاربت دهان یا دستگاه تناسلی شخص مبتلا به فرد دیگر. اولین علائم این بیماری معمولات 2 روز تا 2 هفته بعد از مقاربت دیده شود.
در ابتدا احساس سوزش و خارش شدید در ناحیه تناسلی و مقعد دارند. بعد از چند روز علائم دیگری مثل:
- ایجاد تاول هایی به شکل زخم بر روی پوست ناحیه تناسلی، مقعد، باسن و ران ها
- قرمزی و التهاب پوست نواحی فوق
- درد وسوزش هنگام ادرار
- سردرد
- علائم آنفلوانزا
- تب
- خستگی شدید
- ضعف و درد عضلانی
- تورم غدد لنفاوی
- وجود ترشحات در محل زخم ها
سوزاک
سوزاک دیگراز بیماری های STD باکتریایی شایع است. گاهی مبتلایان به این بیماری علائمی از خود نشان نمی دهند ولی به شکل حامل هستند. اما در صورت وجود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترشح سفید، زرد، سبز رنگ از آلت تناسلی مرد یا واژن زن
- درد یا ناراحتی در هنگام مقاربت یا ادرار
- تکرر ادرار از حد معمول
- خارش اطراف دستگاه تناسلی
- گلو درد
در صورت عدم درمان سوزاک، ممکن است موارد ذیل بروز داده شود:
- عفونت مجرای ادرار، غده پروستات یا بیضه ها
- بیماری التهابی لگن
- ناباروری
زنان باردار هم از طریقه رابطه جنسی می توانند به سوزاک مبتلا شوند. در این صورت هنگام زایمان به نوزاد انتقال داده می شود. توصیه می گردد که زن باردار حتما تست تشخیصی داشته باشند و درمان کنند. سوزاک معمولاً با آنتی بیوتیک قابل درمان است.
بیماری سفلیس
سفلیس یکی دیگر از عفونت های باکتریایی که در اثر مقاربت شیوع می گردد. اغلب در روزهای اول به این بیماری بی توجه هستند. است. اولین نشانه ای که از خود نشان می دهد زخم گرد کوچک است. این بیماری می تواند در دستگاه تناسلی، مقعد یا دهان ایجاد شود. بی درد است اما بسیار عفونی است.
علائم بعدی سفلیس می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آلرژی پوستی
- خستگی
- تب
- سردردها
- درد مفاصل
- کاهش وزن
- ریزش مو
در صورت عدم درمان سفلیس منجر به مرگ میشود:
- از دست دادن شنوایی
- از دست دادن حافظه
- بیماری روانی
- عفونت مغز یا نخاع
- بیماری قلبی
خوشبختانه درمان به موقع سفلیس به راحتی با آنتی بیوتیک انجام می گردد. از آنجا که عفونت سفلیس در یک نوزاد می تواند کشنده باشد. پس مهم است همه زنان باردار از نظر سفلیس مورد تست و غربالگری قرار گیرند.
هپاتیت ب
یکی از بیماری های مقاربتی ویروسی است که از ویروس هپاتیت B ناشی می گردد. متداول ترین راه های ابتلا به هپاتیت B شامل موارد زیر است:
- ارتباط جنسی یا مقاربت: اگر رابطه جنسی محافظت نشده با شخص متبلا داشته باشید. تماس با خون، بزاق، مایع منی یا ترشحات واژن شخص، می توانید آن را دریافت کنید.
- اشتراک سوزن: ویروس به راحتی از طریق سوزن ها و سرنگ های آلوده به خون آلوده گسترش می یابد.
- تماس با سوزن تصادفی: کارمندان مراکز بهداشتی و هر کس دیگری که با خون انسان در تماس باشد می توانند از این روش دریافت کنند.
- مادر به فرزند: زنان باردار مبتلا به هپاتیت B می توانند آن را در دوران زایمان به نوزادانشان منتقل کنند. اما واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به نوزادان وجود دارد.
بیماری های مقاربتی قارچی
یکی از انواع انتقال این بیماری های، قارچ ها هستند که ایجاد عفونت می کند. شایع ترین بیماری قارچ که از طریق مقاربت شیوع پیدا می کند کاندیدیازیس می باشد. عامل این بیماری قارچ کاندیدا به نام کاندیداآلبیکانس است. علائم و نشانه‌های این عفونت:
- خارش واژن یا درد
- درد هنگام مقاربت
- درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
- ترشحات غیر طبیعی واژن
گاهی این علائم خیلی خفیف است و گاهی هم در بعضی از خانم ها می توانند عفونت های شدید شامل قرمزی، تورم و ترک های دیواره واژن ایجاد کنند. در هر صورت این علائم شبیه به سایر انواع عفونت های واژن است که با انواع مختلفی از داروها درمان می گردد.
عوارض بیماری های مقاربتی چیست؟
اکثر بیماری های مقاربتی هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می دهند. اما در بسیاری موارد عوارض ناشی از بیماری های مقاربتی برای زنان شدیدتر می باشد. اگر یک زن باردار مبتلا به این بیماری ها گردد، می تواند مشکلات جدی برای سلامتی کودک ایجاد کند.
آنتی بیوتیک ها، بیماری مقاربت ناشی از انگل و باکتری را درمان میکنند. برای STD بیماری مقاربت ناشی از ویروس درمانی قطعی وجود ندارد، اما داروها می توانند بیماری مقاربتی ویروسی را کنترل کنند. مطمئن ترین راه برای جلوگیری از شیوع عفونت، فرد مبتلا از رابطه جنسی مقعد، واژن یا دهان خودداری نماید.
روش های تشخیص و درمان بیماری های مقاربتی
در بیشتر مواقع بیماری ها STD از روی علائم قابل تشخیص نیستند. زمانی که با پزشک خود مشاوره می کنید ایشان اولین توصیه ای که به شما دارد تست های تشخیصی است. با توجه به سابقه رابطه جنسی، حتی اگر علائمی هم نداشته باشید بهتر است تست را انجام دهید.
یک سری کیت های آزمایش خانگی هم هست ولی قابل اعتماد نیست. یک موضوع خیلی مهم این است که بدانید تست پاپ اسمیر تست تشخیص بیماری های مقاربتی نیست. تست پاپ اسمیر وجود سلولهای سرطانی در دهانه رحم را بررسی می کند. تشخیص زود هنگام بیماری های STD ، درمان و کنترل بیماری را راحت میکند.
هزینه آزمایش های بیماری مقاربتی
هزینه انجام آزمایشات مطابق نرخ مصوب که توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی سالانه تعیین و اعلام می‌گردد.
آیا بیماری های مقاربتی درمان میشوند؟
بسته به نوع بیماری های مقاربتی، درمان توصیه شده متفاوت است. اغلب بیماری های مقاربتی به راحتی با آنتی بیوتیک ها درمان می گردد. تشخیص به موقع بیماری های مقاربتی، درمان و کنترل بیماری را راحت میکند. خیلی مهم است که شما و شریک جنسی تان قبل ازمقاربت بعدی درمان کنید. در غیر این صورت، می توانید یک عفونت را به براحتی بین خود منتقل کنید.
بیماری های مقاربتی باکتریایی
عفونت های باکتریایی براحتی با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند. فقط مهم این است که تمام آنتی بیوتیک های خود را طبق دستورپزشک مصرف کنید. بعد از مصرف تمام داروها به پزشک اطلاع دهید که آیا علائم شما رفع شده است و یا دوباره بروز نکند.
بیماری های مقاربتی ویروسی
آنتی بیوتیک ها بیماری های مقاربتی ویروسی را درمان نمی کنند. در حالی که بیشتر عفونت های ویروسی درمانی ندارند ولی برخی از آنها به خودی خود رفع می شوند. تنها گزینه درمانی برای تسکین و کنترل علائم و کاهش خطر انتقال وجود دارد.
واکسن
در بین بیماری های مقاربتی واکسیناسیون را برای HPV و هپاتیت B در نظر بگیرداریم. اگرشما و شریک جنسی تان واجد شرایط هستید می توانید از دوره واکسناسیون را انجام دهید.
درمان گیاهی
درمان خانگی بیماری های مقاربتی که خودتان می‌توانید از آن استفاده کنید:
- اکیناسه (گیاه سرخارگل)
- سیر
- پونه‌ی کوهی
- ماست
- آبلیمو
- گیاه خوک طلایی
- گیاه فرنجمشک
- ژل آلوئه ورا
- درخت چریش
- گیاه خارمریم
جمع بندی
امروزه بیماری های مقاربتی به عنوان یک معضل بزرگ درجامعه است. که این بحث ها و مطالعه ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مطرح می باشند. هدف اصلی در مطالب بالا فقط در جهت افزایش آگاهی و نگرش شما خواننده عزیز در مورد بیماری و عوامل مرتبط با آن بود.
سوالات متداول در رابطه با بیماری های مقاربتی:
متخصص بیماری های زنان برای خانم ها و پزشک متخصص ارولوژی برای آقایان.
بسیاری از افراد بدون آنکه علائم قابل مشاهده ای داشته باشند ، می توانند به بیماری های مقاربتی آلوده باشند. این بدان معنی است که اگر می خواهید از ابتلا به عفونت مقاربتی جلوگیری کنید ، داشتن رابطه جنسی سالم بسیار مهم است.
تنها راه پیشگیری از ابتلا به بیماری های STD ، خودداری کردن از هر نوع تماس جنسی یا تماس با زخمهای باز و مایعات بدن یک فرد آلوده است. اما روشهای دیگری نیز وجود دارد که می توانید از ابتلا به بیماری های مقاربتی نیز جلوگیری کنید:
استفاده ازکاندوم در طول مقاربت می تواند انتقال را به حداقل برساند.
خودداری کردن از رابطه جنسی با چندین شریک جنسی می تواند به جلوگیری از ابتلا به بیماری STD کمک کند.
بیماری های مقاربتی عفونی باکتریایی و ویروسی هستند. بیماری های مقاربتی باکتریایی شامل کلامیدیا، سوزاک و سفلیس است. نوع ویروسی بیماری های مقاربتی شامل ایدز و تبخال دستگاه تناسلی، زگیل و هپاتیت است. میکروب هایی که باعث بیماری های مقاربتی می شوند در مایع منی ، خون ، ترشحات واژن و گاهی بزاق مخفی می شوند.
بیشترین راه انتقال آن توسط سکس واژینال ، مقعد و یا دهان و دندان گسترش می یابد ، اما برخی مانند آنهایی که باعث تبخال دستگاه تناسلی و زگیل تناسلی می شوند ممکن است از طریق تماس با پوست پخش شوند. هپاتیت B هم ازاستفاده مشترک از لوازم شخصی مثل مسواک و تیغ با شخصی که این بیماری را دارد، انتقال داده میشود.
