انتخاب مولتی ویتامین مفید و موثر همیشه یکی از چالشهای افراد به شمار میرود. تفاوتی ندارد که مشغول انتخاب مولتی ویتامین برای کودکان و نوجوانان و یا فرد بزرگسالی باشید. مولتی ویتامینها، رایجترین مکملها در جهان هستند که محبوبیت آنها در چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است. این مکملها، ترکیبی از ویتامینها و مواد معدنی مختلفی هستند که به طور معمول در غذاها و سایر منابع طبیعی یافت میشود. مولتی ویتامینها، برای تأمین ویتامینهایی که از طریق رژیم غذایی دریافت نمیشوند، استفاده میشوند.
اما آیا شما هم نیاز به مصرف مولتی ویتامین دارید؟ ویژگیهای یک مولتی ویتامین مناسب چیست؟ مولتی ویتامینها، حاوی چه ویتامینهایی هستند؟ برای اطلاع از هر آنچه که باید در مورد مولتی ویتامینها بدانید، در ادامه این مطلب کافه نبض با ما همراه باشید.
لزوم استفاده از مولتی ویتامین
همه انسانها، برای حفظ سلامت و عملکرد مناسب ارگانهای بدن، نیاز به رژیم غذایی سالم دارند. رژیم غذایی که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل، منابع خوب پروتئین و چربیهای سالم باشد و بیشتر مواد مغذی مورد نیاز برای بدن را تأمین کند. اما برخی افراد ممکن است بنابر دلایلی نتوانند رژیم غذایی سالم داشته باشند.
هنگامی که به اندازه کافی میوه، سبزیجات و سایر مواد مغذی را به بدن نمیرسد، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، سکته مغزی، سرطان و… افزایش یافته و بدن با مشکلات عدیدهای رو به رو خواهد شد. بنابراین مصرف مولتی ویتامین مانند یک ضمانت روزانه است برای اطمینان از اینکه بدن شما، ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت میکند و میتواند کمبودهای غذایی بدن را جبران کند.
چه کسانی به مولتی ویتامین نیاز دارند؟
گروههای خاصی که در معرض خطر بیشتری برای کمبود مواد مغذی هستند و میبایست مصرف مولتی ویتامین را در برنامه غذایی خود قرار دهند، شامل موارد زیر است:
- سنین بالا: افراد مسن به دلایل مختلفی مانند مشکل در جویدن و بلع غذا، تجربه تغییر طعم ناخوشایند ناشی از داروهای متعدد و یا انزوا و تنهایی در معرض کاهش اشتها هستند که میتواند مواد مغذی بدن را کاهش دهد. این افراد همچنین در جذب ویتامین B12 از غذا نیز مشکل دارند. در واقع، آکادمی ملی پزشکی توصیه میکند که افراد بالای 50 سال، از غذاهای غنی شده با ویتامین B12 و یا از قرصهای ویتامین B12 که بهتر از منابع غذایی جذب میشوند، استفاده کنند.
- خانمهای باردار: دریافت مقدار کافی فولات، به ویژه برای خانمهای باردار بسیار مهم است، زیرا فولات کافی میتواند خطر اسپینا بیفیدا یا آنانسفالی را در این افراد کاهش دهد. برای اینکه فولات موثر باشد، باید اغلب قبل از وقوع بارداری مصرف شود. به همین دلیل است که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها توصیه میکند که همه زنان در سنین باروری (15 تا 45 سال)، روزانه 600 میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند. همچنین سایر مواد مغذی مهم برای بارداری مانند آهن، کلسیم، ویتامین D و DHA نیز باید در مولتی ویتامینهای دوران بارداری، وجود داشته باشد.
- شرایط سوء جذب: بیماریهایی مانند سلیاک، کولیت اولسروز یا فیبروز کیستیک، جراحیهایی که قسمتهایی از اندامهای گوارشی را حذف میکنند، بیماریهایی که باعث استفراغ بیش از حد یا اسهال میشوند، اعتیاد به الکل وهر شرایطی که با هضم طبیعی تداخل داشته باشد، میتواند خطر جذب ضعیف یک یا چند ماده مغذی را افزایش دهد. بنابراین مصرف یک مولتی ویتامین برای این افراد، ضروری است.
- داروهای خاص: برخی از داروهای مدر که معمولاً برای کاهش فشار خون تجویز میشوند میتوانند ذخایر منیزیم، پتاسیم و کلسیم بدن را از بین ببرند. مهارکنندههای پمپ پروتون که برای رفلاکس اسید و سوزش سر دل تجویز میشوند، میتوانند از جذب ویتامین B12 و احتمالاً کلسیم و منیزیم جلوگیری کنند. لوودوپا و کاربیدوپا که برای بیماری پارکینسون تجویز میشوند، میتوانند جذب ویتامینهای گروه B از جمله فولات، B6 و B12 را کاهش دهند. مصرف مولتی ویتامین برای این افراد نیز ضروری است.
اشکال مختلف مولتی ویتامین
مکملها در اشکال مختلفی از جمله قرص، کپسول، شربت، سافت ژل، قرص جویدنی و پودر وجود دارند. همه این گزینهها به شما این آزادی را میدهند که مناسبترین گزینه را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید. همچنین توجه داشته باشید که هرکدام از این محصولات قدرت جذب متفاوتی خواهند داشت و بهتر است تا بهترین مولتی ویتامین را مناسب شرایط خود انتخاب کنید.
انواع شربت مولتی ویتامین
مصرف شربتها، به دلیل شکل مایع آن، آسانتر از اشکال دیگر آن است. برخی از افراد ممکن است توانایی بلع قرص را نداشته باشند. این افراد میتوانند از مولتی ویتامینهای مایع (شربتها) برای رساندن مواد مغذی به بدن خود استفاده کنند. به علاوه، شربتها را میتوان به آب یا آبمیوه مورد علاقه خود اضافه کرده و میل کنید. این فرم از مولتی ویتامینها برای همه گروههای سنی، قابل استفاده میباشد و احتمال خفگی در مصرف آنها کم است. با این حال، شما نمیتوانید آن را بدون دستگاه اندازهگیری مصرف کنید. همچنین باید طعم شربت را در نظر بگیرید، زیرا برخی از شربتها ممکن است طعم ترکیبی از چند ویتامین را داشته باشند.
انواع قرص مولتی ویتامین
قرصها، ویتامینها و مواد معدنی را در یک فضای جامد واحد قرار میدهند. قرصها، ماندگاری بیشتری دارند و نسبت به سایر اشکال، پایدارتر هستند. مصرف آنها برای افراد مسن نیز آسان است. با این حال، ممکن است کودکان خردسال، قادر به بلعیدن قرصها نباشند و قرصهای جویدنی که دارای بافتی گچی هستند برای کودکان ناخوشایند است. در این مواقع، شربتها گزینههای بهتری هستند.
انواع آمپول مولتی ویتامین
تزریق ویتامین به بدن شما این امکان را میدهد تا از 100٪ مواد مغذی استفاده کند زیرا مستقیماً وارد جریان خون شما میشوند. ویتامینهایی که به صورت خوراکی مصرف میشوند باید ابتدا هضم شوند که بخش مهمی از مواد مغذی قرص در طول فرآیند گوارش از بین میرود. این بدان معناست که ممکن است مجبور شوید مقدار بیشتری از مقدار توصیه شده روزانه مصرف کنید تا نتایج مطلوب حاصل شود. علاوه بر این، قرصها و شربتها اغلب باید بهصورت روزانه مصرف شوند اما تزریق مولتی ویتامین، به دفعات کمتری نیاز دارد.
مولتی ویتامینهای روزانه چیست؟
برخی از ویتامینها، پس از وارد شدن به بدن، قابلیت ذخیره شدن را دارند. بنابراین نیازی به استفاده از این ویتامینها بهصورت روزانه نیست و تنها باید در صورت نیاز و یا تشخیص پزشک مصرف شوند. اما ویتامینهای محلول در آب، به سادگی در بدن حرکت کرده و از طریق ادرار دفع میشوند؛ این ویتامینها، در بدن ذخیره نمیشوند بنابراین باید بهصورت روزانه مصرف شوند تا نیاز روزانه بدن به آنها برطرف شود. مولتی ویتامینهای روزانه حاوی این ویتامینهای محلول در آب میباشند.
راهنمای انتخاب مولتی ویتامین مناسب
برای انتخاب یک مولتی ویتامین مناسب، لازم است تا فاکتورهای مختلفی را در نظر بگیرید. در ادامه، مهمترین عوامل موثر برای انتخاب یک مولتی ویتامین مناسب بررسی شده است:
- سن: بسته به سن هر فرد، نیاز به مواد مغذی، کم یا زیاد میشود. به عنوان مثال، کسانی که وارد 50 سالگی میشوند نیاز به مصرف ویتامینهایی دارند که سلامت و استحکام استخوانها را افزایش دهند.
- رژیم غذایی روزانه: رژیم غذایی روزانه، تاثیر زیادی در انتخاب نوع مولتی ویتامین دارد. به عنوان مثال، اگر گیاهخوار هستید، نیاز به مولتی ویتامینهای حاوی ویتامین B12 دارید که معمولاً تنها در منابع غذایی غیرگیاهی یافت میشود.
- هدف از مصرف مولتی ویتامین: باید توجه داشت که مولتی ویتامین را برای چه منظوری استفاده میکنید. به عنوان مثال، برای تقویت سیستم ایمنی، مولتی ویتامین حاوی روی، برای برطرف نمودن علائم خستگی، مکملهای حاوی آهن و برای بهبود وضعیت خواب، مکملهای حاوی ویتامین B6 را مصرف نمایید.
بررسی جدول ترکیبات و مشخصات
یکی از مراحل بسیار مهم انتخاب مولتی ویتامین مناسب، بررسی جدول مندرج بر روی بسته مولتی ویتامین و پی بردن به ترکیبات موجود در آن است. از جمله مهمترین ویتامینها و مواد معدنی موجود در مولتی ویتامینها، موارد زیر است که در ادامه به بررسی آنها پرداخته شده است:
- منیزیم: منیزیم، یک ماده معدنی است که بدن به مقدار کافی از آن نیاز دارد تا ماهیچهها و اعصاب به درستی کار کنند. منیزیم همچنین به کنترل سطح قند خون و فشار خون کمک میکند.
- کلسیم: کلسیم، فراوانترین ماده معدنی در بدن ما است که علاوه بر حفظ سلامت استخوانها، در محافظت از بدن در برابر سرطان، دیابت و فشار خون نیز نقش دارد. همچنین به اعصاب و ماهیچههای بدن ما کمک میکند تا به درستی کار کنند.
- زینک (روی): روی، یک ماده معدنی حیاتی است که برای فعالیت بیش از 300 آنزیم که به متابولیسم، هضم، عملکرد اعصاب و بسیاری از فرایندهای دیگر کمک میکنند، ضروری است. علاوه بر این، برای توسعه و عملکرد سلولهای ایمنی، سلامت پوست، سنتز DNA و تولید پروتئین نیز بسیار مهم است.
- آهن: بدن انسان باید بهصورت روزانه و به میزان کافی، آهن دریافت کند تا بتواند به اندازه کافی گلبولهای قرمز جدید بسازد. گلبولهای قرمز خون، مسئول انتقال اکسیژن تازه به سراسر بدن و در نهایت رفع کم خونی، احساس خستگی و تنگی نفس هستند.
- ویتامین D: بدن برای رشد سالم استخوان، به ویتامین D نیاز دارد. ویتامین D معمولاً به مکملهای حاوی کلسیم اضافه میشود، زیرا به بدن کمک میکند تا کلسیم را جذب کند.
- ویتامین C: ویتامین C، نقش بسیار موثری در تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از ابتلا به بیماریهای ویروسی و عفونی دارد. علاوه بر این، این ویتامین دارای خاصیت کلاژنسازی نیز میباشد که موجب جوانسازی و بهبود حالت ارتجاعی پوست میشود.
بررسی تاریخ انقضا
مصرف مولتی ویتامین منقضی شده خطرناک نیست، اما استفاده از آن، اتلاف وقت و هزینه میباشد. بیشتر مواد تشکیلدهنده ویتامینها و مکملهای غذایی، به تدریج تجزیه میشوند؛ این بدان معناست که با گذشت زمان، تأثیر آنها کمتر میشود. بنابراین، برای دستیابی به بهترین نتیجه، ضروری است که تاریخ انقضای آنها بررسی شود.
مقدار مصرف گروه سنی مختلف
مقدار مجاز مصرف مولتی ویتامین، به دلیل تغییر نیازهای تغذیهای در سنین مختلف، متفاوت است. افزایش سن با تغییرات مختلفی از جمله کمبود مواد مغذی، کاهش کیفیت زندگی و ضعف سلامت عمومی بدن همراه است. از طرف دیگر، کودکان برای رشد جسمی و ذهنی متناسب، به گروه خاصی از ویتامینها و مواد معدنی نیاز دارند. مقدار مجاز و مورد نیاز گروههای سنی مختلف به مولتی ویتامینها، توسط پزشک و یا برچسب ریزمغذیهای مندرج بر روی جعبه هر مولتی ویتامین، تعیین میشود.
هشدار مصرف و نگهداری
شرایط نگهداری از مولتی ویتامینها، تاثیر بسزایی در حفظ کیفیت آنها دارد. به عنوان مثال، گرما و رطوبت میتواند تاثیرگذاری مکملها را کاهش دهد. بنابراین این محصولات باید در شرایط خشک و خارج از مناطق مرطوب، دور از تابش مستقیم نور خورشید، دور از دسترس و دید اطفال و در دمای معتدل نگهداری شوند.
بهترین قرص مولتی ویتامین برای مردان
برخی مولتی ویتامینها بر اساس سیستم و نیاز بدنی آقایان، طراحی شده است. به عنوان مثال، برای حفظ سلامت پروستات، بهبود میل جنسی و برطرف نمودن اختلالات نعوظ، به ویتامینها و مواد معدنی خاصی نیاز است. همچنین میزان هورمون تستوسترون میبایست در بدن آقایان تنظیم شود. بنابراین برندهای مختلف دارویی، با توجه به این نیاز بدنی در آقایان، مولتی ویتامینهایی را مختص به آقایان تولید کردهاند که این مولتی ویتامینها معمولا دارای لیکوپن، ویتامین E، اسیدآمینه، ویتامین A، ویتامین K، کلسیم، منیزیم، روی، ویتامین C، ویتامین D، ویتامینهای گروه B، مس، منگنز و سلنیوم میباشند.
بهترین قرص مولتی ویتامین برای کودکان
کودکان به دلیل اینکه در سنین رشد قرار دارند، برای تکامل متناسب مغز و اندامهای حیاتی بدن، نیاز به ویتامینها و مواد معدنی خاصی دارند. کمبود برخی ویتامینها در بدن کودکان، منجر به کاهش اشتها و در نتیجه بروز مشکل، در منحنی رشد آنها میشود. بنابراین مولتی ویتامین مناسب برای تامین نیازهای کودکان، مکملی است که حاوی ویتامین A، ویتامین B، ویتامین D، آهن و کلسیم باشد.
مولتی ویتامین مناسب خانمها
خانمها نیز همانند آقایان، به دلیل تفاوتهای فیزیولوژیک و بیوشمیایی، نیازهای متفاوتی به مواد مغذی دارند. وقوع قاعدگی، بارداری و یائسگی در خانمها، نیازهای تغذیهای آنها را نسبت به آقایان متمایز میکند. این سه مرحله در بدن بانوان میتواند موجب ابتلای آنها به فقر آهن و مشکلات ناشی از آن شود. بنابراین بهترین مولتی ویتامین برای بانوان، مکملی است که حاوی آهن برای خونسازی در بانوان و ویتأمین C برای افزایش توان بدن در جذب آهن باشد. سایر ویتامینهای مورد نیاز بدن بانوان شامل ویتامین A، ویتامین B1، ویتامین B2، ویتامین B3، ویتامین B5، ویتامین B6، ویتامین B7، ویتامین B9، ویتامین B12، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، ویتامین K و کولین است.
برترین مولتی ویتامین برای افراد مسن
با افزایش سن، بدن دچار کمبود برخی ویتامینها و مواد معدنی ضروری و ضعف سیستم ایمنی خواهد شد. از طرفی، سالمندان به دلیل شرایط بدنی مانند ابتلا به دیابت، فشار خون، چربی و… ممکن است ملزم به رعایت رژیمهای غذایی باشند که همین عامل منجر به کمبودهای تغذیهای شدید در بدن آنها میشود. به همین دلیل، مصرف مولتی ویتامینهای حاوی ویتامینهای ضروری بدن سالمندان، برای این افراد ضروری است. برترین مولتی ویتامین برای افراد مسن باید شامل ویتامین D، ویتامین A، ویتامین E، ویتامین C و ویتامینهای گروه B باشد.
سوالات رایج
در این بخش به برخی سوالات رایج کاربران کافه نبض درباره انواع مولتی ویتامین و نحوه انتخاب بهترین مولتی ویتامین پاسخ داده شده است. اگر شما نیز سوالی درباره نحوه انتخاب مولتی ویتامین دارید، در بخش نظرات با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید.
مولتی ویتامین را با چی نخوریم؟
مولتی ویتامینها را به طور همزمان با شیر، سایر محصولات لبنی، مکملهای کلسیم یا آنتیاسیدهای حاوی کلسیم استفاده نکنید. زیرا کلسیم ممکن است جذب برخی از مولتی ویتامینها را برای بدن شما مختل کند.
آیا شربت مولتی ویتامین بهتر از قرص است؟
مصرف شربت مولتی ویتامین، از چند نظر نسبت به قرص برتری دارد:
به طور کلی، مولتی ویتامینهای مایع، با سرعت بسیار بیشتری نسبت به قرص جامد جذب میشوند. در واقع، بدن میتواند جذب ویتامینهای مایع را قبل از رسیدن به معده شروع کند.
در صورت دریافت ویتامین به شکل مایع برخلاف قرص، دستگاه گوارش مجبور به انجام فرایندهای پیچیده برای تجزیه آن نخواهد بود.
وقتی قرص مصرف میکنید، فقط 10 تا 20 درصد ویتامینها و مواد معدنی جذب جریان خون میشوند. در حالی که بدن تقریباً 98% از ویتامین مایع را دریافت میکند.
با استفاده از شربت مولتی ویتامین، براحتی میتوان دوز مصرفی را اندازهگیری کرد و با توجه به تشخیص پزشک، افزایش یا کاهش داد.
استفاده از شربت مولتی ویتامین برای کودکان یا بیمارانی که مشکل بلع دارند، گزینه مناسبتری است.
آیا آمپول ویتامین بهتر از قرص و شربت است؟
هنگامی که ویتامینها و مواد مغذی به صورت خوراکی مصرف میشوند، باید از طریق دستگاه گوارش، برای رسیدن به جریان خون حرکت کنند. هنگام حرکت در بدن، اغلب اوقات این مواد مغذی به هر دلیلی منحرف میشوند یا از رسیدن به اهداف مورد نظر جلوگیری میشود. در حالی که، تجویز داخل وریدی، مستقیماً وارد جریان خون می شود؛ به این معنی که بیمار، 100 درصد ویتامینها یا مواد مغذی داده شده را دریافت میکند.
این سرعت در وارد شدن ویتامینها به جریان خون، موجب اثرگذاری سریعتر مولتی ویتامینها در بدن نیز خواهد شد. علاوه بر این، به دلیل عدم ورود به سیستم گوارشی، موجب بروز ناراحتیهای گوارشی نمیشود.