بهترین زمان استفاده شیر گاو برای نوزاد و شناخت علائم آلرژی، فواید آن

بدن نوزادان به شیر مادر نیاز دارد. در صورتی که مادر نتواند به هر دلیلی به کودک خود شیر بدهد بهتر است با مشورت پزشک به دنبال انتخاب شیر خشک غنی شده با آهن باشد و از دادن شیر گاو برای نوزاد خودداری کند.

زیرا اولین اولویت برای نوزادان شیر مادر و سپس شیر های خشک غنی از آهن است. شیر گاو برای نوزاد مادر مواد غذایی مناسب ندارد. کودکان باید در شش ماهه اول زندگی فقط با شیرمادر تغذیه کند. شش  ماه دوم شیرمادر به اضافه غذای کمکی توصیه می شود.

از 12 تا 24 ماهگی ابتدا غذای خانواده و بعد شیرمادر برای آنها کافی است. پس از قطع شیرمادر، می توان به تدریج شیر گاو برای نوزاد را شروع کرد.

در این مقاله کافه نبض با ما همراه شوید تا درباره شیر گاو برای نوزاد از نظر پزشکی را به صورت اختصاصی برای شما شرح دهیم.

سن مناسب از شیر گرفتن نوزاد و نحوه شروع شیر گاو برای نوزاد

بهترین تغذیه برای نوزاد شیر مادر است. شیر مادر برای رشد جسمی و روحی کودک بسیار مفید می باشد. شیر مادر حاوی مقادیر زیاد مواد مغذی می باشد.

هرچه کودک مدت بیشتری از شیر مادر تغذیه کند بیشتر از خواص شیر و مواد مغذی بهره می برد. به همین خاطر دادن شیر گاو به نوزاد توصیه نمی گردد و تا پایان دو سالگی دادن شیر(شیر مادر) به کودک توصیه میگردد.

از بدو تولد تا پایان 6 ماهگی تغذیه نوزاد فقط شیر مادر است. بعد از این سن می توان به تدریج تغذیه با غذای کمکی را در کنار شیر مادرداشته باشیم.

غذای کمکی کودک از سن شش ماهگی با شروع غذاهای نرم مثل حریره بادام و فرنی شروع کنید. حتما طرز تهیه فرنی با شیر و طرز تهیه حریره بادام برای نوزاد را فرا گیرید.

آیا شیرگاو جایگزین شیر مادر است یا مکمل آن؟

همانطور که همه ما میدانیم شیر گاو برای نوزاد گاو (گوساله) مناسب است. نیازهای تغذیه نوزاد گوساله با نیازهای تغذیه نوزاد مادر متفاوت های زیادی دارد.

با همه این تعریف ها دادن شیر گاو به نوزاد تازه متولد شده، توصیه نمی گردد.

آیا استفاده شیر گاو برای نوزاد قبل از یک سالگی مجاز است؟

در اینجا می پردازیم به اینکه چرا شیرگاو برای نوزاد مادر مضر است. به دلایل مختلف که در زیر نیز اشاره شده است، شیر گاو برای نوزادان تازه متولد شده توصیه نمیشود:

• سیستم گوارشی نوزاد تازه متولد شده هنوز به اندازه کافی رشد نکرده است که بتوانید پروتئین شیر گاو را هضم کند.
• استفاده زود هنگام شیر گاو برای نوزاد باعث تحریک سیستم گوارشی و بروز حساسیت میگردد.
• شیر گاو حاوی مقدار بالایی از مواد معدنی است، که می تواند به کلیه های نابالغ کودک شما آسیب برساند.
• شیر گاو مقدار کافی آهن ، ویتامین C و سایر مواد مغذی را برای نوزادان ندارد.
• دادن شیر گاو به نوزاد مادر حتی ممکن است در بعضی مواقعی باعث کمبود آهن و کم خونی گردد. زیرا پروتئین شیر گاو می تواند باعث تحریک پوشش دستگاه گوارش شود و ممکن است خون درمدفوع دیده شود.
• شیر گاو سالمترین نوع چربی را برای نوزادان در حال رشد فراهم نمی کند.

نتیجه ای که میتوان گرفت این است نوزادان نمی توانند شیر گاو را به راحتی شیر مادر یا فرمول (شیرخشک) هضم کنند . دادن شیر گاو به نوزاد توصیه نمی گردد و بهترین تغذیه کودک تازه متولد شده شیر مادر میباشد.

در مواردی که شیر مادر کافی نباشد و یا مادر قادر به شیردهی نیست با مشورت پزشک جایگزینی مناسبی را انتخاب نمایید.

• بعضی از پزشکان پیشنهاد می‌کنند اگر در خانواده سابقه حساسیت به پروتیئن شیر وجود ندارد، بعد از ۶ ماهگی می‌توانند شیر گاو را مصرف کنند.
• در مورد این توصیه شیر گاو باید تنها بخشی از غذای جامد تغذیه کودک شامل غلات، سبزیجات، میوه و گوشت است باشد. شما باید حدودا تا یک ‌سالگی کودک صبر کنید تا بتوانید به طور مستقل شیر گاو را در تغذیه کودک خود قراردهید.

بهترین سن استفاده شیرگاو برای نوزاد

با توجه به اینکه اگر کودک شما تا یک سالگی با شیر مادر تغذیه کرده است، نه تنها ایده خوبی برای تغذیه نوزاد بوده بلکه بهترین مواد مغذی که برای رشد کودک مورد نیاز است دریافت کرده است.

اسیدهای چرب ضروری در شیر مادر بیشتر از شیر گاو است، که برای رشد نوزاد مفید است. برای مادرانی که قصد از شیر گرفتن نوزاد را دارند بعد از یک‌سالگی می توانند شیر گاو به نوزاد شان دهند. بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند که کودک خود را با شیر گاو تغذیه کنند.

شاید به این دلیل است که برای کل خانواده خریداری می‌شود و می‌تواند جایگزین مناسب و ارزانی برای شیرخشک باشد. از طرفی هم شیر گاو مناسب‌ترین منبع کلسیم، پروتئین، چربی‌ها و ویتامین D در نظر گرفته می‌شود ولی بازهم دادن شیر گاو به نوزاد توصیه نمی گردد.

شیر گاو را چگونه به وعده غذایی کودک اضافه کنیم؟

همانطور که گفته شد شیر گاو بعد از یک سالگی و با مقادیر کم به تغذیه کودک خود اضافه نمایید. در ابتدا شیر گاو را با شیرمادر یا شیرخشکی که قبل یک سالگی استفاده میکردید مخلوط کنید تا به مرور کودک به آن عادت کند، سپس این نسبت را به آرامی تغییر دهید تا به  100 درصد شیرگاو برسید.

همچنین میتوانید غذاهایی که با شیر تهیه میشوند را بپزید:

• شیر را به غلات اضافه کنید.
• به جای آب، سوپ را با شیر درست کنید.
• مصرف ماست، پنیر به عنوان میان وعده در برنامه غذایی او قرار دهید.

فواید استفاده شیر گاو برای نوزادان

شیر منبع غنی کلسیم است، که باعث استحکام استخوانها و دندان های میگردد و به تنظیم لخته شدن خون و کنترل عضلات کمک می کند. همچنین یکی از منابع ویتامین D است .

ویتامین D به بدن کمک می کند کلسیم را جذب کند که برای رشد استخوان بسیار مهم است. (تقریباً امروزه تمام شیرها با ویتامین D غنی شده اند).

اگر فرزند شما به میزان کافی کلسیم دریافت کند، باعث میگردد در اواخر زندگی فشار خون بالا، سکته مغزی، سرطان روده بزرگ و شکستگی لگن را نداشته باشد.

شیر همچنین پروتئین موردنیاز را برای رشد فراهم می کند. شیر حاوی کربوهیدراتها است، برای تامین انرژی لازم در کل روز را فراهم می آورد.

عوارض استفاده شیر گاو برای نوزادان

برای ایجاد تغییر در تغذیه کودک یک قانون سه روزه داریم. بعد از اینکه، هرنوع غذای جدید را به تغذیه کودک خود اضافه کردید، ۳ روز مراقب کودک خود باشید.

این مساله در مورد دادن شیرگاو به نوزاد هم صدق می‌کند. برخی از کودکان ممکن است به شیر گاو حساسیت داشته باشند. اما حساسیت واقعی به شیر گاو نسبتاً نادر است: طبق گزارش آکادمی کودکان (AAP )، فقط 2 تا 3 درصد از نوزادان به شیر حساسیت دارند.

مشاهده رفتارهایی مانند بی‌قراری کودک، اسهال، استفراغ، گریه بی‌وقفه و نفخ شکم می‌تواند نشانه حساسیت کودک به شیر باشد.

علائم و نشانه های حساسیت نوزاد به شیر گاو

سوال که همیشه در ذهن مادر عزیز ما هست این است که نشانه های حساسیت به شیر گاو برای نوزاد چیست.

دو نوع علائم و نشانه اصلی حساسیت نوزاد به شیر گاو داریم:

• آلرژی

بثورات یا کهیرپوستی بخصوص اطراف دهان، مشکلات تنفسی و خس خس سینه می تواند نتیجه آلرژی شیر گاو در نوزادان باشد. علائم آن می تواند شدیدتر باشد ، مانند یبوست ، کهیر یا خارش بدن.

• عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز می تواند به عنوان استفراغ ، دستگاه گوارش ، ورم و ناراحتی معده و حتی اسهال با دادن شیر گاو برای نوزادان ظاهر شود.

در صورتی که به نظر می رسد کودک شما به شیر گاو حساسیت دارد ، باید با پزشک خود در مورد انتخاب گزینه های غیر از شیرگاو مشورت کنید. توصیه پزشک معمولا استفاده از شیر بدون لاکتوز مانند شیر سویا و شیرهای هایپوآلرژی مشورت کنید.

به نوزاد شیر کم چرب بدهیم یا پرچرب؟

کودکان تا 2 سالگی به شیر پرچرب نیاز دارند. چربی موجود در شیر برای حفظ وزن طبیعی و برای کمک به بدن در جذب ویتامین های A و D موثر است.

همچنین در شیر بدون چربی و شیرکم چرب غلظت پروتئین و مواد معدنی موجود نیز برای کودکان در این بازه سنی بسیار زیاد است. به محض اینکه فرزند شما 2 ساله شد، شما می تونید تصمیم بگیرید که به او شیر کم چرب یا بدون چربی دهید. تا زمانی که به خوبی رشد کند.

پزشک با توجه به اطلاعاتی که از شما کسب میکند، اگر اضافه وزن یا چاق هستید، یا سابقه خانوادگی چاقی، کلسترول بالا یا بیماری قلبی عروقی دارید، ممکن است به فرزند شما بعد از سن 1 سالگی شیر کم چرب (2 درصد) توصیه کند.

راهکارهای جلوگیری از امتناع کودک از خوردن شیر گاو

چند نکته وجود دارد که ممکن است به فرزند شما کمک کند راحت تر شیر گاو را بپذیرد.

1. قبل از مصرف آن سعی کنید شیر را گرم کنید. بیشتر اوقات ، کودکان نو پا از خوردن شیر سرد خودداری می کنند. زیرا شیر سرد با دمای شیر مادر متفاوت است و برای آنها غیر عادی است. تغییر جزئی دما می تواند یک راه باشد.
2. اگر کودک طعم آن را دوست نداشت، می توانید طعم آن را با مخلوط کردن با شیرخشک و یا با مواد غذایی دیگر مانند غلات ، فرنی و غیره تغییر دهید. همچنین با اضافه کردن رنگ های طبیعی به شیر هم میتواند برای کودک جلب توجه کند.
3. نوشیدن شیر را برای کودک خود جذاب کنید! در زمان مصرف شیر، کودک را به صورت کلامی و یا خرید جایزه تشویق کنید.
4. هنگام دادن شیر گاو به کودک، شیر را در یک فنجان رنگی و یا همراه نی به کودک بدهید. حتی می توانید فقط برای این منظور یک فنجان ویژه به کودک معرفی کنید. با اینکار کودک مشتاقانه منتظر نوشیدن شیر و یا هر نوشیدنی باشد.
5. به عنوان آخرین راه حل، می توانید شیر را شیرین کنید. البته بهتر است از این عمل تا می توانید پرهیز کنید زیرا کودک به طعم شیر عادت میکند. در صورت نیاز به کمک میوه های خشک و شیرین کننده های طبیعی شیر را شیرین کنید.

روزانه چه میزان شیر گاو برای نوزاد لازم است؟

در سن 1 سالگی، کودک شما باید نوشیدن حدود 2-3 فنجان (480-720 میلی لیتر) نیاز دارد. علاوه بر آن انواع گروههای غذایی را در رژیم غذایی روزانه داشته باشد.

کودک شما، ممکن است به طعم شیر علاقه پیدا کنند و به صورت منظم در وعده‌های غذایی خود از شیر گاو مصرف کند. این حالت ممکن است که همه گروه های مواد مغذی را دریافت نکند ونتیجه معکوس داشته باشد و به رشد کودک دلبند شما لطمه وارد میکند.

شما باید مقدار مصرف روزانه شیر کودک را کنترل کنید. زیرا ممکن است اشتهای کودک را برای دیگر غذاها از بین ببرد. پس شیر را به عنوان نوشیدنی بین وعده های غذایی در نظر بگیرید و نه به عنوان جایگزینی برای خود وعده غذایی.

آیا استفاده از فرآورده های لبنی برای نوزادان مجاز است؟

محصولات لبنی برای تغذیه کودکان یکی از گروه های غذایی مناسب محسوب میگردد. محصولات لبنی شامل شیر و فرآورده های آن مثل پنیر و ماست است که سرشار از کلسیم، پروتئین و ویتامین ها به ویژه ویتامین A , D است. کودک یک ساله می‌توانند مصرف  محصولات لبنی و شیر پاکتی پاستوریزه را شروع کنند.

شیر پاستوریزه  بهتر است که با مواد غذایی دیگر ترکیب کنید. برای مثال درست کردن فرنی برای فرزندتان یک غذای مکمل سالم محسوب می‌شود که در آن از شیر پاستوریزه نیز استفاده خواهد شد.

برای کودکان کمتر از یکسال می توانید با مشورت پزشک از فرآورده های شیری استفاده کنید. مثل ماست و پنیر و یا برای تهیه غذا کمکی از شیر پاستوریره استفاده نمایید.

سایر سوالات متداول

جمع بندی

اگرچه شیر یک نوشیدنی محبوب در سرتاسر دنیا است، اما دادن شیر گاو به نوزاد زیر یک سالگی توصیه نمی‌شود.