از سیر تا پیاز داروی ضد افسردگی و عوارض آنها

این روزها همه به دلیل شیوع پندمی ویروس کرونا در خانه‌ قرنطینه‌ایم. با خیلی از افراد که صحبت می‌کنیم می‌گویند:” اه، خسته شدیم، افسردگی گرفتیم بس توی خانه ماندیم.” به نظر شما واقعا می‌توان این افراد را افسرده دانست و برایشان داروی ضد افسردگی تجویز کرد؟

البته این عکس العمل تنها مختص به بخشی از اعضای جامعه است. من خیلی‌ها را می‌شناسم که نه تنها از در خانه ماندن افسردگی نمی‌گیرند، بلکه کارهای بسیار مفیدی هم انجام می‌دهند. چرا راه دور برویم؟ خود من اینجا نشسته‌ام و در مورد داروی ضد افسردگی مقاله می‌نویسم.

آیا سوالات زیر برای شما هم پیش می‌آیند؟

• آیا در خانه ماندن واقعا افسردگی می‌آورد؟
• آیا امثال من که چندان اهل بیرون رفتن نیستیم افسرده هستیم؟
• آیا هر کسی که به قول امروزی‌ها دپ زده، دپسرده شده، یا احساس دپرس بودن می‌کند واقعا افسرده است؟
• اصلا افسردگی یعنی چه؟

اگر کنجکاو شدید جواب سوالاتی از این دست را پیدا کنید، توصیه می‌کنم این مقاله پزشکی و کاربردی را تا به آخر دنبال کنید. در این مطلب کافه نبض قصد داریم از سیر تا پیاز اختلالات افسردگی و داروهای ضد افسردگی را برای شما بگوییم. مطمئنا چند دقیقه دیگر متوجه شوید که آیا افسردگی دارید یا فقط دچار کمی افت انرژی شده اید.

• از علائم وجود سگ سیاه افسردگی چقدر میدانید؟

• قرص ضد استرس بدون نسخه

تعریفی اجمالی از افسردگی

پیش از این‌که به داروی ضد افسردگی بپردازیم، بهتر است اول تعریف دقیقی از خود افسردگی داشته باشیم. افسردگی یا اختلال افسردگی ماژور یک بیماری رایج و در عین حال جدی است. افسردگی اثرات منفی بسیاری بر عواطف، افکار و رفتارهای شما خواهد داشت. زمانی که دچار افسردگی می‌شوید، عموما ناراحت و غمگین هستید. البته، خوشبختانه این بیماری قابل درمان است.

افسردگی باعث می‌شود کارهایی که زمانی با شوق و اشتیاق فراوان انجام می‌دادید، دیگر برای شما معنا و لذتی نداشته باشند. وقتی افسرده هستید، با مشکلات عاطفی و جسمی بسیاری روبرو می‌شود. متأسفانه افسردگی به طرق مختلف، نقش آفرینی شما در زندگی شخصی و اجتماعی‌تان را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

در کل، اگر یک یا چند مورد از علائم زیر را در خود مشاهده کردید، باید بدانید که دچار افسردگی هستید.  اکنون بهتر است این علائم را در خود جستجو کنید تا ببینید اصلا افسرده هستید یا اشتباه می‌کنید:

• احساس غم و اندوه فراوان
• بی‌علاقگی به کارهایی که زمانی عاشق آن بودید
• تغییر ذائقه، کاهش یا افزایش وزنی که ربطی به رژیم غذایی‌تان ندارد
• کم خوابی یا پر خوابی افراطی
• نداشتن انرژی و احساس خستگی شدید
• انجام فعالیت‌های فیزیکی بی هدف
• کند صحبت کردن یا حرکت کردن
• احساس بی ارزشی
• احساس گناه
• عدم تمرکز، نداشتن قدرت تصمیم گیری و برنامه ریزی
• فکر به خودکشی

علائم بالا را دیدید؟ شاید با استرس چند مورد را تیک زدید و ترس برتان داشت. اما خیالتان راحت، این علائم باید دست کم 2هفته طول بکشند تا بتوان شما را یک فرد افسرده دانست. پس لطفا با یک شکست عشقی یا قبول نشدن در کنکور، سراغ دارو ضد افسردگی نروید.

عملکرد داروی ضد افسردگی چگونه است؟

اکنون که متوجه شدید افسردگی یعنی چه، شاید برایتان جالب باشد روش درمان آن را نیز بدانید. به طور کلی، از 4 روش اصلی برای درمان افسردگی استفاده می‌شود:

1. دارو
2. روان درمانی
3. ECT (ضربه الکتریکی تشنج آور)
4. خود درمانی

متأسفانه پرداختن به هر 4 مورد در حوصله این مقاله نمی‌گنجد. اما در این مقاله، اطلاعات مفیدی در مورد داروهای ضد افسردگی به دست خواهید آورد.

اصولا روانپزشکان مزیت اصلی داروهای ضد افسردگی را در یک چیز می‌دانند: تاثیر بر مدارهای مغزی خاص و همچنین مواد شیمیایی مغز که پیام‌ رسان‌های عصبی نام دارند. این پیام‌ رسان‌های عصبی وظیفه دارند سیگنال‌ها را از یک سلول عصبی مغز به سلولی دیگر انتقال دهند. از جمله این مواد شیمیایی عبارتند از:

• سروتونین
• دوپامین
• نورپینفرین

در واقع وقتی شما از دارو ضد افسردگی استفاده می‌کنید، رفتار این پیام‌ رسان‌ها را تغییر می‌دهید. در واقع مصرف این داروها باعث تعادل عملکرد پیام رسان‌ها خواهد شد. داروی ضد افسردگی همچنین به بهتر شدن وضعیت روحی، حالات عمومی و وضعیت خواب شما نیز منجر می‌شود.

به علاوه، چنانچه در صورت ابتلا به افسردگی، اشتها یا تمرکز خود را از دست داده‌اید، آنتی دپرسنت‌ها به شما کمک می‌کنند تا مثل سابق تمرکز و اشتها داشته باشید.

البته در مورد نتیجه بخشی داروی ضد افسردگی اختلاف نظرها زیاد است. به طور مثال، ممکن است این داروها در مورد شما، تنها با دو هفته مصرف صحیح نتیجه بخش باشند. حال آن‌ که بیماران دیگر برای درمان یا کنترل افسردگی خود مجبور باشند 6 تا 8 هفته به مصرف دارو ادامه دهند.

در ضمن یادتان نرود که در بسیاری مواقع، آنتی دپرسنت‌ها قادر به درمان کامل افسردگی نیستند. اما لزومی ندارد نگران شوید؛ چرا که بسیاری از افسردگی‌ها با مصرف داروی ضد افسردگی مناسب خود قابل کنترل و تسکین هستند.

• داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای چه چیزهایی میتوانند باشند؟

داروی ضد افسردگی برای چه کسانی تجویز می‌شود؟

قطعا پزشک برای سرما خوردگی، نارسایی کلیه، جواب رد شنیدن از دلبر جانان و … برای شما داروی ضد افسردگی تجویز نمی‌کند. اما اگر به هر علتی، به مدت دست کم دو هفته با علائم افسردگی بالا روبرو شدید، به یک روانشناس مراجعه کنید. روانشناس می‌تواند با مشاهده علائم شما و همچنین چند تست روانشناسی، تشخیص دهد که دچار افسردگی هستید یا خیر. اما تجویز دارو در حوزه تخصص او نیست. بنابراین شما می‌توانید آدرس یک روانپزشک خوب را از او گرفته و هر چه زودتر نوبت بگیرید.

روانپزشک به پشتوانه تخصص و مدرک پزشکی خود قادر است افسردگی شما را به یکی از 4 شیوه درمانی فوق، کنترل یا درمان کند. خالی از لطف نیست بگوییم  اگر هانیبال لکتر روانپزشک شما بود، ترجیح می‌داد با روان درمانی به شما کمک کند. اما در اینجا می‌خواهیم روش درمان افسردگی با داروی ضد افسردگی را مورد بررسی قرار دهیم.

انواع داروی ضد افسردگی و موارد مصرف و عوارض آنها

داروهای ضد افسردگی انواع مختلفی دارند. رایج‌ترین این داروها، داروهای بازدارنده بازجذب هستند. منظور از بازجذب فرایند جذب مجدد پیام‌رسان‌های عصبی مغز توسط سلول‌های عصبی مغز است. این بازجذب زمانی صورت می‌گیرد که پیام‌ رسان‌ها کار انتقال پیام خود را بین سلول‌های عصبی تمام کرده باشند. در واقع، داروهای بازدارنده باز جذب، مانع از این فرایند می‌شوند. به عبارت دیگر، آنتی دپرسنت‌ها کمک می‌کنند تا پیام رسان‌های عصبی به جای جذب مجدد توسط سلول های عصبی مغز، در فاصله ما بین عصب‌ها که سیناپس نام دارد باقی بمانند.

اما شاید بخواهید بدانید فایده جلوگیری از بازجذب این پیام رسان ها چیست. به زبان ساده می‌توان چنین گفت: وقتی که پیام‌ رسان‌های عصبی مغز شما در سطح بالاتری نگه داشته شوند، ارتباط بین سلول‌های عصبی بهبود خواهد یافت. در نتیجه، مدارهای مغزی تقویت شده و به تنظیم حالات و عواطف شما می‌پردازند.

هرچند از داروهای ضد افسردگی برای کنترل و درمان انواع افسردگی‌ استفاده می‌شود؛ اما نباید فراموش کنیم که این داروها نیز عوارض جانبی مخصوص به خود را دارند. البته این عوارض بسته به شدت افسردگی و سوابق بیماری شما ممکن است کم و زیاد شوند. در ادامه بیشتر به این موضوعات خواهیم پرداخت.

بهترین داروی ضد افسردگی

مسلما تنها فردی که می‌تواند بهترین داروی ضد افسردگی را برای شما تجویز کند کسی نیست جز روانپزشک‌. با توجه به این‌ که افسردگی در افراد مختلف، دارای درجات و علائم متفاوتی است؛ دارو ضد افسردگی نیز به طبع متفاوت خواهد بود. با این حال، در این مقاله، شما را با 3 گروه اصلی از داروهای ضد افسردگی آشنا می‌کنیم:

1. SSRI
2. MAOI
3. داروهای 3 حلقه‌ای

داروهای بازدارنده سروتونین یا SSRI

داروهای ضد افسردگی SSRI از رایج‌ترین داروهای آنتی دپرسنت هستند که توسط روانپزشکان تجویز می‌شوند. برخی از داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین مانند اولانزاپین از سوی FDA به طور خاص، برای درمان افسردگی‌های مقاوم به دارو تهیه و تولید شده‌اند.

این دارو ترکیبی از یک دارو ضد افسردگی SSRI به نام فلوکستین و اولانزاپین -که معمولا برای اختلال دو قطبی و شیزوفرنی تجویز می‌شود- می‌باشد. داروهای ضد افسردگی دیگری نیز وجود دارد که دارای مجوز FDA هستند و به عنوان یک داروی کمکی در کنار دیگر آنتی دپرسنت‌ها تجویز می‌شوند.

• آریپیپرازول
• کوئیتیاپین
• برکسپیپرازول

به علاوه، داروهای ضد افسردگی جدیدی نیز وارد بازار شده اند که دو گروه مهم آنها ویلازودن و ورتیوکستین هستند. این داروها نیز مانند دیگر SSRI ها بر فرایند انتقال سروتونین تاثیر می‌گذارند. البته تفاوت عمده این داروها در این است که با تأثیر بر دیگر گیرنده‌های سروتونین، افسردگی‌های شدید را تخفیف می‌دهند.

فلوکستین

فلوکستین یک داروی ضد افسردگی از خانواده SSRI است. علاوه بر اختلالات افسردگی، برای بیماری‌های دیگری مانند OCD (اختلال وسواس اجباری)، دردهای پیش قاعدگی، اختلال هراس، پرخوری عصبی و … نیز از فلوکستین استفاده می‌شود. نام تجاری این قرص، پروزاک است.

اگر فلوکستین مصرف می‌کنید، ممکن است با این عوارض جانبی روبرو شوید:

• خشکی دهان
• لرزش
• تهوع
• اضطراب
• سردرد
• دیر انزالی
• خواب آلودگی
• عوارض پوستی

سیتالوپرام

سیتالوپرام نیز یک نوع داروی ضد افسردگی SSRI است. این دارو باید به طور روزانه بین 20 تا 60 میلی گرم مصرف شود. در صورت رعایت این دوز، عوارض جانبی کمتری را مشاهده خواهید کرد. خوشبختانه، سیتالوپرام در مقایسه با دیگر SSRI ها، احتمال تداخل دارویی کمتری دارد. با این حال، توصیه می‌شود مصرف این داروی ضد افسردگی را به طور ناگهانی قطع نکنید. در واقع، باید کم کم از میزان دوز آن کم کنید.

چند مورد ازعوارض جانبی رایج مصرف سیتالوپرام عبارتند از:

• خواب آلودگی
• فراموشی
• اختلالات جنسی
• خشکی دهان
• تهوع و منگی
• اختلالات خواب
• ناراحتی معده
• یبوست
• میگرن
• لرزش

آسنترا

داروی ضد افسردگی آسنترا معمولا برای درمان افسردگی، حملات پانیک، OCD، فوبیای اجتماعی و… تجویز می‌شود. شما در اثر مصرف آسنترا می‌توانید پس از مدتی به خلق و خوی سابق بر گشته و از زندگی خود لذت بیشتری ببرید. آسنترا به کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و حملات پانیک منجر می‌شود. این داروی ضد افسردگی معمولا در دوزهای 50 و 100 میلی گرمی در داروخانه‌ها فروخته می‌شوند. معمولا پزشک از شما می‌خواهد که روزانه یک بار، صبح یا عصر این قرص را مصرف کنید.

به طور کلی کودکان و سالمندان در برابر عوارض جانبی این دارو ضد افسردگی حساس‌تر هستند. از جمله این عوارض عبارتند از:

• تهوع
• سرگیجه
• خشکی دهان
• بی اشتهایی
• اسهال
• تعریق
• ناراحتی معده
• خواب آلودگی

پاروکستین

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پاروکستین، در مقایسه با فلوکستین تأثیر سریع‌تری در درمان افسردگی دارد. با این حال، از این دارو ضد افسردگی نیز علاوه بر درمان افسردگی، در درمان بیماری‌های روحی دیگری چون OCD، فوبیای اجتماعی، اختلال هراس، PTSD و … استفاده می‌شود.

نیمه عمر این دارو ضد افسردگی به طور میانگین 1 روز است. شایع‌ترین عارضه جانبی مصرف پاروکستین، تهوع است. خوشبختانه، در مقایسه با داروهای سه حلقه‌ای، عوارض جانبی قطع این قرص بسیار کمتر است. چند مورد از عوارض جانبی مصرف پاروکستین از این قرارند:

• کاهش وزن
• سر درد
• خشکی دهان
• یبوست
• اختلال در نعوظ
• خواب آلودگی
• بی اشتهایی
• گیجی

• قرص ضد استرس بهترین داروی رفع اضطراب و تپش قلب

داروهای منو آمین اکسیدازها یا MAOI

داروهای منو آمین اکسیداز و داروهای سه حلقه‌ای از جمله اولین گروه‌های دارویی ضد افسردگی بودند. لازم است بدانید که این داروها علیرغم تاثیر قابل توجهی که دارند، اثرات جانبی چشمگیری نیز به همراه دارند. داروهای MAOI وظیفه دارند که جلوی راه آنزیم مونوآمین اکسیداز را سد کنند. این آنزیم یک آنزیم طبیعی است که باعث تجزیه و در هم شکستن سروتونین، اپینفرین و دوپامین می‌شود. در نتیجه پیشگیری از عملکرد آنزیم مونوآمین اکسیداز، سطح پیام رسان‌های عصبی افزایش خواهد یافت.

اما نقطه ضعف این نوع داروی ضد افسردگی در این است که توانایی بدن را در تجزیه دیگر داروهای مصرفی مختل می‌کنند. در نتیجه، خطر ابتلا به فشار خون بالا برای بیمار به وجود می‌آید. متأسفانه یکی از مهمترین عوارض جانبی داروهای MAOI خطر اوردوز است.

همچنین یادتان باشد که داروهای MAOI نباید به هیچ وجه با برخی از داروهای دیگر مصرف شوند. به طور مثال داروهای میگرن از داروهای سروتونین سازی هستند که در ترکیب با داروهای MAOI به بدن شما ضرر می‌رسانند. چرا که در چنین شرایطی بدن با حجم مازادی از سروتونین همراه شده و ممکن است خطر مرگ را به همرا داشته باشد.

خوشبختانه پزشکان به خوبی به این خطرها آگاه هستند. به همین علت، تنها زمانی به تجویز داروی ضد افسردگی خانواده MAOI می پردازند که ضد افسردگی‌های جدید کارآمد نباشند.

البته دقت کنید که اگر به تازگی متوجه افسردگی خود شده‎‌اید، مصرف این داروها به شما کمکی نمی‌کنند. اما اگر افسردگی شما از نوع اختلالات افسردگی مقاوم به داروست، می‌توانید از این داروها استفاده کنید. همچنین اگر به نوع خاصی از افسردگی مانند افسردگی‌ توأم با اضطراب مبتلا هستید این داروها به بهبود وضعیت روحی شما کمک می‌کنند.

ترانیل سپیرومین

داروی ضد افسردگی ترانیل سیپرومین از مشتقات آمفتامین است. مهم‌ترین کاربرد این دارو در کنترل و درمان افسردگی‌های شدید است. معمولا زمانی از این دارو و دیگر ضد افسردگی‌های خانواده MAOI استفاده می‌شود که SSRI جوابگو نبوده باشند. همچنین، بیماری‌هایی مانند اختلالات خلقی، اختلال هراس و اختلال اضطراب نیز با این دارو ضد افسردگی قابل درمان هستند.

جالب است بدانید که ترانیل سیپرومین علاوه بر سایر داروها، با برخی مواد غذایی مانند پنیر نیز تداخل دارد. پزشکان توصیه می‌کنند که پس از قطع مصرف این داروی ضد افسردگی، تا حداقل 2 هفته، از مصرف این مواد غذایی پرهیز کنید:

• مشروبات الکلی
• مایعات کافئین دار
• موز
• پنیر
• جگر
• غذاهای دودی یا ترشیجات
• سوسیس
• ماست
• شکلات

توصیه می‌شود، در صورت مصرف این دارو، رژیم غذایی خود را با پزشک خود در میان بگذارید. چرا که در بسیاری موارد، عدم توجه به این موضوع، خطر افزایش ناگهانی فشار خون و مرگ را برای بیماران به بار آورده است.

فنلزین

فنلزین یک نوع داروی ضد افسردگی خانواده MAOI است. این دارو بیشتر برای درمان اختلال افسردگی ماژور تجویز می‌شود. معمولا پزشک به شما توصیه می‌کند که روزی 3 بار این دارو را در دوز 15 میلی گرم مصرف کنید. البته این میزان دوز قابل افزایش است. با این حال، سقف افزایش دوز روزانه فنلزین 90 میلی گرم است که تنها مشروط به اجازه پزشک است.

این دارو ضد افسردگی، علائم و نشانه‌های خود را ظرف مدت 24 تا 48 ساعت نشان می‌دهد. اما اثرات درمانی مطلوب آن بین 2 تا 6 هفته قابل مشاهده خواهند بود.

عوارض مصرف داروی ضد افسردگی فنلزین عبارتند از:

• خواب آلودگی
• بی خوابی
• ضعف
• خشکی دهان
• بی اشتهایی
• یبوست
• تهوع
• اختلالات جنسی
• افزایش وزن

موکلوبمید

از داروی ضد افسردگی موکلومبید برای درمان افسردگی، اختلالات دو قطبی، اختلال افسردگی ماژور و …. استفاده می‌شود. بزرگسالان می‌توانند روزانه 2 بار، دوز 150 میلی گرم از این دارو را مصرف کنند. البته پزشک شما می‎تواند این مقدار را تا 600 میلی گرم در روز نیز افزایش دهد. بهتر است برای کاهش عوارض جانبی تا یک هفته، همان دوز روزانه 300 میلی گرم را ادامه دهید.

موکلومبید نیز با بعضی غذاها سازگار نیست. توصیه می‌شود حین مصرف این دارو1 از مصرف غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی آمین‌های بالابرنده فشار خون هستند پرهیز کنید. غذاهایی که با مصرف این دارو در تعارض اند از این قرار هستند:

• پنیر مانده
• خانواده لوبیا
• گوشت، ماهی یا مرغ دودی یا نمک سود
• سس تخمیری
• میوه‌های بسیار رسیده
• مشروبات الکلی

داروهای 3حلقه‌ای

داروی ضد افسردگی 3 حلقه‌ای یا TCA  نیز مانند MAOI از نسل اولیه داروهای ضد افسردگی می‌باشد. البته داروهای 3 حلقه‌ای، عملکردی شبیه به SSRI  دارند؛ و مانع بازجذب سروتونین و اپینفرین به سلول‌های عصبی می‌شوند. داروی ضد افسردگی 3 حلقه‌ای دارای عوارض جانبی خاصی هستند. به همین علت ممکن است در دوره مصرف این داروها، پزشک اقدامات زیر را در موردتان انجام دهد:

• به صورت دوره‌ای، فشار خون شما را اندازه بگیرد
• از شما نوار قلب بگیرد
• توصیه کند در مقاطع مختلف زمانی، آزمایش خون بدهید تا سطح عناصر سه حلقه‌ای موجود در بدن شما مشخص شود.

دقت کنید که اگر علاوه به افسردگی، از نارسایی‌های قلبی نیز رنج می‌برید، به هیچ وجه سراغ این داروها نروید.

دیسیپرامین

این آنتی دپرسنت 3 حلقه‌ای با مهار برداشت مجدد نورپی نفرین و سروتونین توسط غشاء پایانه سلول عصبی پیش سیناپسی، غلظت آن را در سیستم عصبی مغز افزایش می‌دهد. این داروی ضد افسردگی، از نوع داروهای زود جذب است. دفع این قرص معمولا از طریق کلیه صورت می‌گیرد. شما پس از 2 تا 3 هفته می‌تواند تاثیر مصرف دسیپرامین را مشاهده کنید.

این دارو ضد افسردگی، دارای عوارض جانبی مانند خشکی دهان، تاری دید، تهوع، مشکل در ادرار، یبوست، عوارض قلبی عروقی، اختلال جنسی و … می‌شود. دقت کنید که به هیچ عنوان این آنتی دپرسنت 3حلقه‎ای را با داروهای MAO مصرف نکنید. چرا که مصرف همزمان این دو خانواده دارویی، خطر افزایش فشار خون را به همراه دارد.

اگر به داروهای ضد افسردگی 3 حلقه‌ای حساسیت دارید و یا از نارسایی کلیوی، تشنج، پرکاری تیروئید، آسم، نارسایی پروستات، اختلالات خونی و گوارشی رنج می‌برید، این دارو برای شما سم است.

آمی تریپتیلین

از این داروی ضد افسردگی 3 حلقه‌ای، علاوه بر درمان افسردگی، در درمان دردهای نوروژنتیک، شب ادراری و میگرن نیز استفاده می‌شود. ممکن است شما به عنوان یک فرد افسرده، در آغاز دوره مصرف این دارو به خود کشی فکر کنید. البته این افکار بیشتر در مورد افراد زیر 24 سال اتفاق می‌افتد. به همین علت، توصیه می‌شود در هفته‌های اول مصرف این دارو ضد افسردگی، مدام به پزشک خود مراجعه کنید.

قطع این دارو به طور ناگهانی و بدون اجازه پزشک عوارض شدیدی موسوم به سندروم محرومیت دارو را به همراه خواهد داشت. این سندروم می‌تواند با عوارضی چون بی حالی، حملات ترس، تهوع، سردرد، ضعف و … همراه باشد.

اگر پزشک دستور داده که روزی یک بار آمی تریپتیلین مصرف کنید، بهترین زمان مصرف شب ها پیش از خواب است. شما ممکن است در اثر مصرف این دارو ضد افسردگی با این عوارض مواجه شوید:

• یبوست
• گیجی
• خواب آلودگی
• خستگی

البته خوشبختانه، رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند این عوارض را به حداقل برساند. به طور مثال، مصرف غذاهای پرفیبر و کاهش مصرف غذاهای پرچرب و پر ادویه بهترین راه مبارزه با عوارض جانبی این داروی ضد افسردگی هستند.

ایمی پرامین

از این دارو 3 حلقه‌ای برای درمان افسردگی، اختلالات هراس، درددهای عصبی، فوبیای اجتماعی، شب ادراری و … استفاده می‌شود. ایمی پرامین به 2 شکل قابل تجویز است:

1. قرص
2. آمپول

مهم‌ترین عوارض مصرف این دارو  خشکی دهان، تاری دید، کاهش ضربان قلب، تأخیر در دفع ادرار، و یبوست هستند. اگر بالای 40 سال سن دارید، پزشک شما باید از شما نوار قلب بگیرد. تنها در این صورت است که او می‌تواند بهترین داروی ممکن را برای شما تجویز کند.

نور تریپتیلین

از داروی ضد افسردگی نور تریپتیلین علاوه بر درمان افسردگی، در موارد دیگری چون درمان میگرن، سندروم خستگی مزمن، درد اعصاب گوش و دیگر بیماری‌های عصبی نیز استفاده می‌شود. این دارو پس از مصرف سریعا و به طور کامل جذب می‌شود. دفع آن نیز از طریق ادرار صورت می‌گیرد.

توصیه می‌شود زنان باردار یا شیرده به هیچ عنوان از این دارو ضد افسردگی استفاده نکنند. همچنین، اگر به نارسایی‌های قلبی مبتلا هستید، بهتر است پزشک خود را در جریان بگذارید. در ضمن، اگر در اثر مصرف نورتریپتیلین دچار افزایش اشتها و وزن شدید تعجب نکنید. این عارضه کاملا طبیعی است.

سایر داروها

علاوه بر 3 گروه اصلی فوق، داروهای ضد افسردگی دیگری نیز تجویز می‌شوند. در زیر با 3 داروی ضد افسردگی دیگر آشنا می‌شوید:

1. داروی ضد افسردگی بازدارنده بازجذب سروتونین و نورپینفرین (SNRI): این نوع دارو ضد افسردگی اخیرا وارد بازار شده است. همانطور که از نام آن پیداست، وظیفه این دارو بلوکه کردن فرایند بازجذب دو هورمون سروتونین و نورپینفرین است. چند داروی ضد افسردگی SNRI عبارتند از:دولوکستین، ونلافاکسین، دس ونلافاکسین، لوومیل ناسیمپران، دس ونلافاکسین ای آر.
2. داروی ضد افسردگی بازدارنده بازجذب نورپینفرین و دوپامین (أNDRI): این نوع داروهای ضد افسردگی تنها یک گروه را شامل می‌شوند و آن بوپروپیون است. بوپروپیون مانع از بازجذب نورپینفرین و دوپامین می‌شود.
3. غذاهای فرا سودمند یا نوتراسوتیکال: این نوع داروها یا بهتر است بگوییم مواد غذایی، حاوی ال متیل فولیت هستند. این ماده یکی از منابع غنی ویتامین‌ ب 9 است. جالب است بدانید که افسردگی، اغلب ناشی از سطح پایین فولیت در بدن است. وجود این ماده در بدن تاثیر چشمگیری بر عملکرد پیام رسان‌های عصبی که حالات روحی شما را مدیریت می‌کنند دارد.

چگونه مصرف قرص ضد افسردگی را قطع کنیم؟

متآسفانه بسیاری از ما با چند بار مراجعه به پزشک و آشنایی با چند دارو، خود دکتر پندار می‌شویم. یادتان باشد که قطع قرص ضد افسردگی تنها باید به دستور پزشک انجام شود. زمانی که پزشک شما تشخیص دهد که باید کم کم دارو ضد افسردگی‌تان را قطع کنید؛ دوز داروها را کاهش می‌دهد. به این ترتیب، بدن شما با جذب دوز پایین‌تری از داروی ضد افسردگی، احتمال بروز این عوارض را کاهش خواهد داد:

• تهوع
• سرگیجه
• دلهره

لازم به ذکر است که بازه زمانی کاهش دوز دارو ضد افسردگی در بیماران مختلف متفاوت است. این که شما تا چه مدتی پیش از قطع کامل آنتی دپرسنت، داروی دوز پایین مصرف کنید، به 2 عامل زیر بستگی دارد:

• نوع افسردگی شما
• مدت زمان مصرف دارو ضد افسردگی

گاهی ممکن است پزشک تصمیم بگیرد برای درمان افسردگی شما، داروهای‌تان را به کلی تغییر دهد. در این شرایط نیز شما پیش از ترک کامل داروی ضد افسردگی قبلی، باید مدتی به مصرف دوز پایین این داروها ادامه دهید.

هشدارها و نکات ضروری قبل از مصرف

قبل از مصرف دارو ضد افسردگی، حتما با پزشک خود مشورت کنید. اصلا شاید در بسیاری از مواقع، تنها با روان درمانی بهبود پیدا کردید. با این حال، در صورتی‌ که برای نجات از افسردگی مجبور به مصرف داروی ضد افسردگی هستید، خود را به دست پزشک بسپارید.

یادتان باشد که در اولین جلسه مشاوره با روانپزشک، حتما سوابق بیماری و دارویی خود را با او در میان بگذارید. به این ترتیب، می‌توانید خطر آسیب‌های ناشی از تداخل دارویی را کاهش دهید.

آیا داروهای ضد افسردگی اعتیاد آورند؟

متأسفانه در این مورد نمی‌توان به قطعیت نظر داد. برخی از پزشکان معتقدند که دارو ضد افسردگی اعتیاد آور است و برخی خلاف این ادعا می‌کنند. با این حال، بهتر است برای پاسخ به این سوال، اعتیاد به داروی ضد افسردگی را با اعتیاد به مواد مخدر یکی ندانیم.

اگر بخواهیم به عوارض جانبی شدید ترک داروهای ضد افسردگی در تعداد بیشماری از بیماران استناد کنیم، می‌توانیم ادعا کنیم که داروی ضد افسردگی باعث اعتیاد می‌شود. از جمله مهم‌ترین عوارض جانبی ترک آنتی دپرسنت‌ها تهوع، بیخوابی و روحیه ضعیف است. از این نظر می‌توان اعتیاد آور بودن این داروها را ثابت کرد.

اما از طرف دیگر، اعتیاد به معنی اصلی و عام خود، یعنی وابستگی شدید به مصرف مواد، در هر مقطعی از روز. این در حالی ‌است که شما در ساعات خاصی از روز، ان هم به توصیه پزشک، ملزم به مصرف دارو ضد افسردگی خود هستید. پس می‌توان گفت داروی ضد افسردگی اعتیاد آور نیست.

در واقع، شما تنها زمانی می‌توانید مطمئن شوید به این داروها معتاد شده‌اید که آن را ترک کنید. اما اگر موفق شوید پس از طی دوره ترک، بدون وابستگی به آنها زندگی خود را به سلامتی ادامه دهید، پس اعتیادی در کار نبوده است.

آیا دارو ضد افسردگی باعث کاهش یا افزایش وزن می‌شود؟

متخصصین معتقدند که مصرف دارو ضد افسردگی در حدود 25% از بیماران دارای اختلالات افسردگی منجر به افزایش وزن می‌شود. به طور مثال، مصرف داروی ضد افسردگی معروف SSRI مانند لگزاپرو، پاکسیل، پروزاک و زولوفت با افزایش وزن 5 کیلو یا بیشتر همراه هستند.

حتما برخی از شما خوشحالید که پزشک برای درمان شما داروی ضد افسردگی SSRI تجویز نکرده است. اما با کمال شرمندگی باید عرض کنم که داروهای ضد افسردگی 3حلقه‌ای (مانند الاویل و توفرانیل) و داروهای MAO  (مانند پارنیت و ناردیل) نیز در کوتاه یا بلند مدت باعث افزایش وزن شما خواهند شد. جای تعجب ندارد، چون اصولا یکی از نقش‌های داروی ضد افسردگی این است که بر متابولیزم بدن و اشتهای شما تأثیر می‌گذارند.

البته اگر خوش شانس باشید و بدنتان واکنش خاصی به این داروها نشان ندهد، شاید هرگز دچار افزایش وزن نشدید. در هر حال، چنانچه متوجه افزایش وزن شدید، به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک، داروهای کاهش وزن مصرف نکنید. یادتان باشد چاقی کمترین فداکاری بدن شما برای درمان افسردگی‌تان است. پس زیاد سخت نگیرید.

البته دنیای افسردگی هم استثنائات خاص خودش را دارد. به طور مثال، اگر سیگاری باشید شانس کاهش وزن در شما بیشتر است. متخصصین معتقند تنها داروی ضد افسردگی که باعث کاهش وزن می‌شود، داروی بوپروپیرون است. این دارو ضد افسردگی فقط روی افراد سیگاری جواب می‌دهد.

• آشنایی با دارو گیاهی برای لاغری، از خواص و درمان تا عوارض آنها

داروهای ضد افسردگی با یک فرد عادی چه می‌کنند؟

از قدیم گفته‌اند سری که درد نمی‌کند را دستمال نمی‌بندند. پس چرا تا واقعا نیاز به دارو نداریم، خودمان را ببندیم به دوا و درمان؟

مطمئن نیستم که میمون‌ها هم افسرده می‌شوند یا خیر. اما اخیرا پزشکان روی مغز چند میمون سالم تست‌هایی انجام داده‌اند. آنها به این نتیجه رسیدند که داروی ضد افسردگی ساختار مغزی یک میمون سالم را به کلی به هم می‌ریزد.

البته ما می‌دانیم که دارو ضد افسردگی فقط برای بیماران افسرده تجویز نمی‌شود. در حالی که این داروها باعث عملکرد بهتر مغز افراد افسرده می‌شوند، ممکن است به مغز افراد سالم یا مبتلا به سایر بیماری‌ها آسیب برسانند.

بر اساس پژوهش‌های انجام شده، اگر شما بیماری‌هایی مانند OCD، شخصیت دو قطبی، بولیمیا، اختلالات جنسی، عوارض پس از سکته و… دارید ممکن است دارو ضد افسردگی مصرف کنید. متأسفانه عوارض آنتی دپرسنت‌ها برای شما بسیار بیشتر از مبتلایان به افسردگی خواهد بود.

در واقع، مصرف این داروهای ضد افسردگی باعث کاهش اندازه 2 قسمت مهم در مغز شما می‌شود:

1. قشر سینگولیت قدامی که نقش کنترل و تنظیم احوال شما را دارد
2. هیپوکامپوس که به تنظیم خاطرات ثبت شده در مغز می‌پردازد

لازم به ذکر است که حجم این 2 جزء مغزی در فرد افسرده، عموما کمتر از افراد سالم یا دیگر بیماران است.

حساسیت به داروهای ضد افسردگی

شما ممکن است در اثر مصرف داروی ضد افسردگی، دچار حساسیت‌هایی شوید. البته، این موارد در همه افراد دیده نمی‌شود. با این حال، حساسیت‌هایی مانند خارش و سوزش یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی آنتی دپرسنت‌هاست. این خارش‌ها در نتیجه افزایش سطح سوروتونین در بدن شما به وجود می‌آیند.

ممکن است در اثر مصرف دارو ضد افسردگی، بدن شما به روش‌های دیگری واکنش دهد. به طور مثال، خشکی دهان، تهوع و مشکل تنفسی چند مورد از این حساسیت‌ها هستند. البته، همانطور که گفته شد، شایع‌ترین حساسیت‌های ناشی از مصرف داروی ضد افسردگی مربوط به خارش و ایجاد راش‌های پوستی هستند.

سوالات متداول

اساسا بیماری‌ها و اختلالات روحی به دلیل ماهیت پیچیده‌ای که دارند سوالات بسیاری را در ذهن بسیاری از افراد به وجود می‌آورند. شاید بی دلیل نباشد که هر ساله شاهد تولید فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی با موضوع افسردگی و سایر بیماری‌های روحی و روانی هستیم. در ادامه سعی کردیم تعدادی از سوالات شما را در مورد افسردگی و ساز و کار داروی ضد افسردگی پاسخ دهیم.

آیا داروهای ضد افسردگی باعث ریزش مو می‌شوند؟

پاسخ این سوال به قدری بله است که یک اسم خاص برای ریزش موی ناشی از مصرف آنتی دپرسنت وجود دارد: تلوژن اوفلوویوم.

جالب است بدانید که در اثر مصرف داروی ضد افسردگی، فولیکول مو در حالت استراحت قرار می‌گیرد. در نتیجه، موی جدیدی رشد نمی‌کند که جایگزین ریزش روزانه موهای شما را بگیرد.

ایا داروهای ضد افسردگی شما را خوشحال می‌کنند؟

مسلما وظیفه داروی ضد افسردگی این است که شما را از افسردگی و اضطراب نجات دهد. اما نه به این معنا که به شما هورمون خنده و سرخوشی تزریق کند، خیر. آنتی دپرسنت‌ها به شما کمک می‌کنند تا با شرایط خود، منطقی‌تر مواجه شوید.

با استفاده از داروی ضد افسردگی می‌توانید عواطف و احساسات مثبت و منفی خود را راحت‌تر مدیریت کنید. در کل، زمانی که دارو ضد افسردگی مصرف می‌کنید، در مقایسه با دوران پیش درمانی، کمتر ناراحت و نا امید خواهید شد.

خطرناک ترین داروی ضد افسردگی چیست؟

در چند گروه از آنتی دپرسنت‌هایی که در این مقاله با آن آشنا شدید، خطرناک‌ترین آنها، خانواده داروی ضد افسزدگی 3 حلقه‌ای هستند. این دارو ضد افسردگی با بیشترین میزان احتمال اوردوز در مصرف کنندگان همراه هستند. اگر به جان خود اهمیت می‌دهید در مصرف این داروها دقت کافی داشته باشید. یادتان نرود که به طور روزانه، تنها مجاز به مصرف بین 40 تا 100 میلی گرم از TCA هستید.

جمع بندی

  به طور کلی، افسردگی یکی از اختلالات روحی است که امروزه بسیاری از ما با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. البته، افسردگی علائم و ویژگی‌های خاص خود را دارد. همچنین به لطف پیشرفت‌های علم پزشکی و روانپزشکی، هر بیمار می‌تواند با کمک داروی ضد افسردگی مخصوص به خود به نبرد با این بحران‌های روحی برود.

اکنون که اطلاعات زیادی در مورد افسردگی و داروهای ضد افسردگی به دست آوردید، احساس نکنید که یک پا پزشک شده‌اید. با توجه به حساسیت بالای عوارض داروی ضد افسردگی، توصیه می‌شود به هیچ وجه سرخود، به مصرف دارو ضد افسردگی روی نیاورید. لطفا کار را دست کاردانش بسپارید و یادتان باشد که بسیاری از انواع افسردگی قابل درمان هستند. پزشک شما می‌تواند با بررسی نوع و شدت بیماری شما بهترین داروی ضد افسردگی را برای‌تان تجویز کرده و سلامت روحی را به شما بازگرداند.

منبع

www.psychiatry.org

www.nps.org.au

www.mayoclinic.org

www.webmd.com

www.psychcentral.com

www.webmd.com

www.independent.co.uk

www.afr.com