فواید شگفت انگیز قرص ملاتونین برای سلامتی

بی‌شک اطلاع از فواید قرص ملاتونین و تاثیرات شگفت انگیز آن بر سلامتی نیز برای همه لازم است. یکی از مشکلات رایجی که به دلیل تغییر سبک زندگی انسان‌ها شایع شده است، بی‌خوابی یا به هم خوردن نظم خواب در افراد است. بی‌خوابی از جمله مشکلاتی است که شاید در کوتاه‌ مدت عوارض سنگینی نداشته باشد؛ اما در صورت بی‌توجهی نسبت به درمان آن، سلامت فرد در معرض خطر جدی قرار می‌گیرد. در همین راستا روش‌های درمانی گوناگونی برای این اختلال در نظر گرفته شده است. قرص ملاتونین به‌ عنوان یکی از بهترین داروها برای درمان بی‌خوابی به شمار می‌رود. در این مطلب کافه نبض تلاش شده است ضمن معرفی این دارو، به بحث و بررسی پیرامون فواید قرص ملاتونین پرداخته شود. در ادامه با ما همراه باشید.

قرص ملاتونین چیست؟

کشف ملاتونین به دهه 1950 میلادی برمی‌گردد. جالب است بدانید که این ماده در اثر تحقیقات برای کشف یک داروی مناسب برای شفافیت پوست کشف شده است. محققانی که این ماده را کشف کردند، به گمان اینکه برای روشن شدن پوست کاربرد دارد، آن را مصرف کردند؛ اما در کمال شگفتی مشاهده کردند که حس و حال خواب‌ آلودگی تمام وجود آن‌ها را در برگرفته است.

ملاتونین در واقع هورمونی است که بدن انسان در زمان پایان شب تولید می‌کند. با تولید این هورمون بدن انسان متوجه می‌شود که شب فرارسیده است و بدن آماده استراحت می‌شود. قرص ملاتونین نیز حاوی همین هورمون است و درصورتی‌ که ترشح این هورمون در بدن انسان به طور طبیعی دچار مشکل شود، می‌توان قرص ملاتونین را جایگزین آن نمود.

چه کسانی باید ملاتونین مصرف کنند؟

همان‌‌طور که تاکنون اشاره شد، فواید قرص ملاتونین در تنظیم زمان خواب و درمان مشکل بی‌خوابی در افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. احتمالاً شما هم افراد مسن در اطراف خود دیده‌اید که در نظم خواب آن‌ها اختلالات زیادی به وجود آمده است. این مشکل کاملاً طبیعی است؛ چرا که با افزایش سن، میزان ترشح هورمون ملاتونین در بدن انسان کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه برای جبران کمبود این هورمون در بدن باید از قرص ملاتونین استفاده شود.

گاهی اوقات نیز شرایط کاری افراد به‌ گونه‌ای است که مدام باید در سفرهای داخلی و خارجی باشند. به دلیل اختلاف ساعت‌هایی که در کشورهای مختلف وجود دارد، این رفت‌و‌آمدها اثر منفی زیادی روی نظم خواب افراد می‌گذارد. کارشناسان متخصص معتقد هستند که استفاده از قرص ملاتونین می‌تواند در تنظیم ساعت خواب این‌گونه افراد نیز مؤثر واقع شود.

چه کسانی باید ملاتونین مصرف کنند؟

همان‌‌طور که تاکنون اشاره شد، فواید قرص ملاتونین در تنظیم زمان خواب و درمان مشکل بی‌خوابی در افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. احتمالاً شما هم افراد مسن در اطراف خود دیده‌اید که در نظم خواب آن‌ها اختلالات زیادی به وجود آمده است. این مشکل کاملاً طبیعی است؛ چرا که با افزایش سن، میزان ترشح هورمون ملاتونین در بدن انسان کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه برای جبران کمبود این هورمون در بدن باید از قرص ملاتونین استفاده شود.

گاهی اوقات نیز شرایط کاری افراد به‌ گونه‌ای است که مدام باید در سفرهای داخلی و خارجی باشند. به دلیل اختلاف ساعت‌هایی که در کشورهای مختلف وجود دارد، این رفت‌و‌آمدها اثر منفی زیادی روی نظم خواب افراد می‌گذارد. کارشناسان متخصص معتقد هستند که استفاده از قرص ملاتونین می‌تواند در تنظیم ساعت خواب این‌گونه افراد نیز مؤثر واقع شود.

فواید مختلف ملاتونین چیست؟

تا اینجا با هورمون ملاتونین آشنا شده‌اید. در این قسمت لازم است تا به مهم‌ترین فواید قرص ملاتونین اشاره شود که عبارتند از:

تنظیم ساعت خواب و جت لگ

در بالا توضیح داده شد که گاهی اوقات به دلیل مسافرت‌های داخلی و خارجی به مناطقی که با محل زندگی افراد اختلال ساعت زیادی دارند، باعث می‌شود تا نظم خواب آن به‌ کلی بر هم بخورد. از جمله اصلی‌ترین فواید قرص ملاتونین تنظیم ساعت خواب افراد است. معمولاً این قرص می‌تواند بین نیم تا یک ساعت خواب افراد را جلوتر بیندازد و همچنین به همین میزان ساعت خواب آن‌ها را افزایش می‌دهد.

حفظ سلامت چشم سالمندان

در اثر افزایش سن یکی از بیماری‌های رایجی که افراد دچار آن می‌شوند، تخریب شبکیه چشم است. در صورتی‌ که نسبت به درمان این اختلال فکری نشود، ممکن است باعث کور شدن افراد شود. یک بررسی تجربی روی گروهی از افراد مسن نشان داده است که با مصرف قرص ملاتونین 3 میلی‌گرم در بازه زمانی بین 6 تا 24 ماه روند تخریب شبکیه چشم آن‌ها متوقف شده است. ملاتونین حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و رنگ‌دانه‌های قدرتمندی است که باعث تقویت شبکه چشم می‌شوند.

ملاتونین برای بیماران اوتیسم

اوتیسم به‌ نوعی بیماری درخودماندگی تلقی می‌شود. کودکان و نوجوانان مبتلا به این بیماری معمولاً در برقراری ارتباط معمولی با دیگر انسان‌های محیط پیرامون خود مشکل دارند. مشکلات و چالش‌های پیش روی این کودکان متنوع است. یکی از مشکلات آن‌ها اختلال در خواب است. اخیراً مطالعات تجربی روی تعدادی از کودکان مبتلا به اوتیسم صورت گرفته است و طی آن مشخص شده که استفاده از قرص ملاتونین می‌تواند در بهبود چرخه خواب این کودکان اثرگذار باشد.

درمان وزوز گوش

یکی دیگر از فواید قرص ملاتونین، درمان وزوز گوش است. یکی از مشکلات رایجی که معمول بسیاری از انسان‌ها در یک دوره زمانی از زندگی خود تجربه می‌کنند، وزوز گوش است به‌ صورت دائمی آن‌ها را آزار می‌دهد. بررسی‌های نشان داده است که تقریباً یک نفر از هر شش نفر در دنیا برای مدتی این عارضه را تجربه می‌کند. ملاتونین به دلیل کمک به بهبود وضعیت خواب افراد و همچنین برطرف‌ کردن تنش‌های عصبی و استرس از افراد، ضمن کاهش این صداها در گوش افراد، آستانه تحمل این مشکل را نیز در آن‌ها ارتقا می‌دهد.

فواید ملاتونین برای کودکان

بسیاری از کودکان به دلیل فعالیت‌های بدنی زیاد و همچنین بازیگوشی معمولاً دچار اختلال در خواب می‌شوند. در این‌ گونه موارد شما تحت هیچ شرایطی نباید بدون نظر پزشک از قرص ملاتونین استفاده کنید. به این دلیل که این قرص ممکن است در فرآیند رشد کودک شما اثر منفی بگذارد. اما معمولاً پزشکان استفاده محدود از این قرص را برای درمان بی‌خوابی کودکان تا حدودی تجویز می‌کنند.

میزان دوز مصرفی ملاتونین

مصرف خودسرانه این قرص تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود. به‌ هیچ‌ عنوان این‌ طور نیست که هر چه دوز قوی‌تری از این دارو مصرف شود، کمک بیشتری به ایجاد نظم در خواب فرد صورت بگیرد. بلکه لازم است تا با مراجعه به پزشک معالج خود، شدت اختلال در ترشح هورمون ملاتونین تعیین شود. در ادامه به تشخیص پزشک، مقدار دوز مصرفی قرص ملاتونین نیز مشخص می‌گردد.

عوارض جانبی قرص ملاتونین

یکی از دلایلی که باعث می‌شود مصرف خودسرانه این دارو توصیه نشود، عوارضی است که در پی مصرف آن امکان دارد گریبان‌‌گیر هر فردی شود. در اینجا به تعدادی از مهم‌ترین عوارضی که ممکن است در اثر مصرف این قرص ایجاد شود اشاره خواهیم کرد:

• سردرد
• سرگیجه
• حالت تهوع
• خواب‌ آلودگی شدید
• افسردگی
• اضطراب
• درد معده
• اسهال
• درد مفاصل
• کاهش فشار خون

شاید با مشاهده این عوارض از مصرف قرص ملاتونین صرف‌ نظر کنید. اما باید توجه داشته باشید که اگر زیر نظر پزشک متخصص به مصرف این قرص بپردازید، عوارض ذکر شده به کمترین میزان خود کاهش پیدا می‌کند و همچنین در صورت بروز هر گونه عارضه‌ای به‌ سرعت می‌توان نسبت به رفع آن اقدام کرد.

موارد منع مصرف ملاتونین

شاید اختلال در خواب مسئله فوق‌‌العاده عذاب‌‌آوری برای شما باشد؛ اما باید توجه داشته باشید که به‌ هیچ‌ عنوان نباید تحت هر شرایطی نسبت به مصرف قرص ملاتونین یا سایر قرص‌های مشابه آن برای درمان بی‌خوابی اقدام کنید. بلکه باید حتماً ملاحظات لازم در این زمینه را به‌ دقت مد نظر قرار دهید. مهم‌ترین موارد منع مصرف قرص ملاتونین عبارت‌اند از:‌

• افرادی که دارای سیستم ایمنی بدن ضعیف هستند
• زنان باردار
• مادران شیرده
• افراد مبتلا به آلرژی‌های شدید
• مبتلایان به صرع و تشنج
• بیماران مبتلا به نارسایی‌های کلیوی

مصرف ملاتونین در دوره بارداری

بسیاری از خانم‌های باردار در طول دوره بارداری به تشخیص پزشک خود از داروهای خاصی استفاده می‌کنند. اغلب داروهای بارداری، باعث می‌شوند که تأثیر ملاتونین بیش از حد مجاز در بدن شود. این مسئله باعث می‌شود که به‌ نوعی سیستم عصبی مرکزی بدن آن‌ها آسیب ببیند. به همین دلیل توصیه می‌شود که در طول دوره بارداری به‌ هیچ‌ وجه از این قرص‌ها استفاده نشود.

نحوه صحیح مصرف ملاتونین

به‌ هیچ‌ عنوان قبل از فعالیت‌های کاری و رانندگی نباید از قرص ملاتونین استفاده کنید. بهترین زمان مصرف ملاتونین در حدود نیم ساعت قبل از خواب است. البته روی جعبه قرص توضیحات مفصلی درباره نحوه مصرف آن داده شده است ولی بهتر است حتماً در هنگام تهیه آن از داروخانه در این زمینه سؤال بپرسید.

مکانیسم اثر قرص ملاتونین

گیرنده‌های ملاتونین در سیستم عصبی بدن به دو دسته نوع یک و دو تقسیم می‌شوند. گیرنده‌های نوع یک بیشتر در هسته سوپراکیاسماتیک هیپوتالاموس (SNC)، هیپوکامپ، جسم سیاه، مخچه، مسیرهای دوپامینرژیک مرکزی، ناحیه tegmental بطنی و هسته accumbens، شبکیه، تخمدان، بیضه، غدد سینه، گردش کرونری، آئورت، کیسه صفرا، کبد، کلیه، پوست و سیستم ایمنی و گیرنده‌های نوع دو معمولاً در سیستم عصبی مرکزی، ریه، بافت آئورت، کرونری و قلبی، myometrium، سلول‌های گرانولوزا، سلول‌های ایمنی، دئودنوم و آدیپوسیت‌ها حضور دارند.

در اتصال ملاتونین به گیرنده‌های نوع یک، مسیرهای انتقال پیام cAMP و آدنیلات سیکلاز مهار می‌شود. در کنار آن نیز فسفولیپاز C فعال می‌گردد. همچنین اتصال ملاتونین به گیرنده‌های نوع دو نیز باعث کاهش Camp می‌گردد. اتصال به گیرنده نوع 2 احتمالاً فسفولیپاز C را متأثر می‌کند که فعالیت پروتئین کیناز C را افزایش می‌دهد. در نتیجه این فعل و انفعالات است که چرخه خواب فرد بهبود پیدا می‌کند و مشکلات بی‌خوابی او تا حدودی برطرف می‌گردد.

سوالات رایج

در این بخش به برخی سوالات کاربران مجله داروپلاس درباره قرص ملاتونین و نحوه مصرف آن اشاره شده است. اگر شما نیز سوالی درباره قرص شگفت‌انگیز ملاتونین دارید در بخش نظرات با ما و دیگر کاربران داروپلاس مطرح کنید.

کلام پایانی

در این مطلب به بحث و بررسی پیرامون فواید قرص ملاتونین پرداختیم. همان‌‌طور که مشاهده کردید، اصلی‌ترین مزیت استفاده از قرص ملاتونین، کمک به بهبود نظم خواب و جلوگیری از بی‌خوابی در افراد است. بار دیگر لازم است تذکر داده شود که مشاهده کردید، این قرص در ردیف قرص‌های بدون عارضه قرار ندارد. به همین دلیل مصرف خودسرانه آن تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود. در صورتی‌ که به هر دلیل از مشکلات بی‌خوابی رنج می‌برید، باید به پزشک مراجعه کنید و با مشورت او در صورت تجویز پزشک نسبت به مصرف دوز مناسبی از قرص ملاتونین اقدام کنید.