سوزش معده یا سوزش سردل، درد سوزناکی است که در زیر قفسه سینه، درست زیر استخوان سینه اتفاق میافتد. درد اغلب بعد از غذا خوردن، در هنگام عصر، یا زمان دراز کشیدن یا خم شدن بیشتر میشود. برای درمان سوزش معده که ناشی از ترش کردن و اسید معده است، از داروی سوزش معده فاموتیدین، رانیتدین، سایمتیدین، لانسوپرازول، امپرازول، نکسیوم و درمانهای خانگی استفاده میشود.
سوزش معدهای که به صورت مکرر اتفاق میافتد یا در زندگی روزانه تان اختلال ایجاد میکند، میتواند نشانهای از شرایط جدیتر باشد که به مراقبتهای پزشکی نیاز دارد. برای درمان سوزش معده میتوان از داروهایی به نام آنتی اسید استفاده کرد.
در ادامه این مطلب کافه نبض با ما همراه باشید تا شما را با انواع داروهای سوزش معده و درمان های سریع و آسان سوزش سر دل آشنا کنیم.
علت ایجاد سوزش معده چیست؟
سوزش معده زمانی اتفاق میافتد که اسید به لولهای که غذا را از دهان به معده شما منتقل میکند که همان مری است، برمیگردد. به طور معمول، هنگام بلع و غذا خوردن، ماهیچه اطراف قسمت پایین مری (اسفنکتر تحتانی مری) آزاد و شل میشود و اجازه میدهد که غذا و مایعات به سمت معده شما حرکت کنند. دوباره ماهیچه سفت میشود.
در صورتی که اسفنکتر تحتانی مری به صورت غیرطبیعی شل یا ضعف شود، اسید معده میتواند به مری شما برگردد که به رفلاکس معده معروف است و باعث سوزش معده شود. حتی ممکن است، بازگشت اسید، زمانی که شما خم میشوید یا دراز میکشید، بدتر شود.
عوامل پرریسکی وجود دارند که میتوانند اسید معده را افزایش دهند، همچنین مشکلات ساختاری میتوانند باعث رفلاکس اسید به معده شوند.
بعضی از غذاها و نوشیدنیهایی که ما میخوریم، ترشح اسید معده را افزایش میدهند و باعث سوزش معده میشوند. مثالها و نمونههایی از این تحریککنندهها عبارتند از:
- الکل
- کافئین
- آسپرین
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
- نوشیدنیهای گازدار
- آبمیوههای اسیدی (گریپ فروت، پرتقال، آناناس) غذاهای اسیدی (گوجه، گریپ فروت و پرتقال) و شکلات
آیا سوزش معده نشانه زخم معده است؟
بعضی از نشانهها میتوانند با زخم معده مرتبط باشند و شدت نشانهها به شدت زخم بستگی دارد. رایجترین و شایعترین علامت زخم معده، احساس سوزش یا درد در وسط شکم بین قفسه سینه و ناف است. زمانی که معده شما خالی است، درد بیشتر میشود و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
یکی از عواملی که باعث زخم معده میشود، سوزش معده است. برای اینکه بفهمید سوزش معده شما باعث زخم معده است یا خیر، میتوانید با دکتر خود صحبت کنید.
روشهای درمان سوزش معده
سوزش معده را با یکسری روشها و تغییرات میتوانید درمان کنید. مانند:
- صاف نشستن پشت صندلی
- تمرینات ورزشی منظم
- ترک سیگار و سایر دخانیات
- تمرینات کششی
- استفاده از گوشت سفید به جای گوشت قرمز
- استفاده از سبزیجات
- داشتن خواب راحت
برای درمان سوزش معده چکار کنیم؟
برای درمان سوزش معده کافی است سبک زندگی خود را تغییر دهید. تغییر سبک زندگی نه تنها در درمان سوزش مهده موثر است بلکه در درمان بیماریهای فشار خون و سایر بیماریها بسیار موثر است.
- غذاهای کوچکتر با وعدههای زمانی بیشتر بخورید.
- بین غذاخوردن و خوابیدن خود فاصله بیندازید.
- از الکل، آسپرین، ایبوپروفن و کافئین پرهیز کنید.
- سیگار نکشید.
- در هنگام خواب، سر خود را بالاتر ببرید یا از دو یا سه بالشت استفاده کنید تا بدین شکل اسید را در معده نگه دارید و مانع از رفلاکس معده شوید.
- در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کم کنید.
- استرس را از خود دور کنید و به دنبال راههایی باشید که آرامش را برایتان به همراه دارند.
- از خوردن یا نوشیدن محرکهایی که باعث ایجاد علائم میشوند، دوری کنید.
- لباسهایی که قفسه سینه شما را میفشارند، نپوشید.
اگر با تغییر سبک زندگی، سوزش معدهتان بهتر نشد، با داروساز خود صحبت کنید. آنها یکسری دارو به نام داروهای ضداسید معرفی میکنند که میتوانند درد و سوزش شما را کمتر کنند یا از بین ببرند.
درمان سوزش معده در بارداری
سوزش معده یا رفلاکس معده در بارداری شایع است و به دلیل تغییرات هورمونی و رشد جنین و فشاری که به معده شما وارد میکند، ایجاد میشود. با تغییر در عادات غذایی و سبک زندگی خود و یکسری روشهای ایمن میتوانید سوزش معده خود را رفع کنید.
آدامس بدون قند بجویید
جوییدن آدامس، یک ساعت و نیم بعد از وعدههای غذایی، بزاق دهان را افزایش میدهد که میتواند اسیم اضافی مری را خنثی کند. نگران شیرینکنندههای مصنوعی دوران بارداری هستید؟ میتوانید از آدامس بدون قند استفاده کنید. اگر آدامس با طعم نعنا باعث تشدید سوزش معده شما میشود، از یک آدامس بدون نعنا استفاده کنید.
بادام بخورید
بعد از هر وعده غذایی، چند دانه بادام بخورید، این مغزهای خوشمزه میتوانند اسید درون معده را خنثی کنند و سوزش معده را از بین ببرند. شیر بخورید. بعد از هر وعده غذایی یا درست بعد از سوزش معده، یک شیشه شیربادام بخورید.
معرفی انواع داروی سوزش معده
آنتیاسید، اسید درون معده را خنثی میکند و باعث کاهش علائم سوزش معده و درد میشود. در ادامه چند نوع دارو معرفی میکنیم که میتواند به درمان سوزش معده کمک کند.
قرص فاموتیدین
فاموتیدین به عنوان مسدودکننده H2 شناخته میشود. این قرص، مقدار اسید درون معده را کاهش میدهد. از این دارو برای جلوگیری و درمان سوزش معده و علائم دیگری که ناشی از مقدار زیاد اسید معده هستند، استفاده میشود.
حتی اگر از این دارو از قبل هم استفاده میکردید، مواد تشکیلدهنده روی برچسب را بخوانید. حتی ممکن است محصولاتی با نامهای مشابه از مواد مختلفی تشکیل شده باشند، که مصارف آنها متفاوت باشد. مصرف داروی اشتباه میتواند آسیب برساند.
رانیتیدین
رانیتیدین به عنوان دارویی موثر برای رفع سریع سوزش سر دل استفاده میشد که بدون نسخه و هم با نسخه پزشک قابل خریداری بود. این دارو به شکل یک قرص، کپسول یا شربت خوراکی و آمپول تزریقی وجود داشت. اما لازم است بدانید که مدتی قبل با توجه به تشخیص سازمان غذا و دارو نوعی آلاینده زیستمحیطی در ا ن داروی تشخیص داده شد که توسط سازمان بهداشت جهانی، بهعنوان مادهای سرطانزا شناخته میشود و باعث قطع مصرف و تجویز این دارو شده است. امروزه قرص فاموتیدین به عنوان جایگزینی عالی به جای قرص رانیتیدین توسط پزشکان تجویز میشود.
لانسوپرازول
لانسوپرازول، مقدار اسید معده را کاهش میدهد و برای سوءهاضمه، رفلاکس اسید، سوزش معده و بیماری رفلاکس مری استفاده میشود. با این قرص میتوان زخم معده را درمان کرد و از ایجاد آن جلوگیری نمود. این دارو را تنها به صورت نسخه میتوان دریافت کرد و به شکل قرص، کپسول موجود است.
آمپرازول
آمپرازول دارویی است که برای درمان مشکلات مری و معده (همانند زخم معده و رفلاکس اسید) استفاده میشود. این دارو باعث کاهش مقدار اسید درون معده میشود و نشانههایی همانند سوزش معده، مشکل در بلع و سرفه مدام را درمان میکند. آمپرازول به گروهی از داروها به نام مهارکنندههای پروتون پمپ تعلق دارد.
اگر از این دارو بدون نسخه پزشک برای سوزش معده استفاده میکنید، به خاطر داشته باشید که این دارو نمیتواند بلافاصله تاثیر بگذارد و برای اثر کامل 1 تا 4 روز زمان میبرد.
قرص نکسیوم
اسموپرازول یا نکسیوم قرصی است که برای درمان معده و مشکلات مرتبط با مری استفاده میشود. کار قرص نکسیوم بدین صورت است که اسید معده را کاهش میدهد و مشکلات و علائمی نظیر سوزش معده، بلع در غذا خوردن و سرفه مداوم را تسکین میدهد. این دارو در دسته مهارکنندههای پروتون پمپ قرار میگیرد.
درمان سوزش معده در طب سنتی
سوزش معده در واقع به واسطهی عوامل آناتومیک و عملکردی نارسایی اسفنکتر تحتانی مری ایجاد میشود. در طب سنتی سه دسته علت برای سوزش معده در نظر گرفتهاند.
- عامل اول به دلیل مصرف غذاهای غلیظ و دیرهضم به وجود میآید که این مورد را میتوان با اصلاح شیوه زندگی و رعایت قوانین تغذیهای بهبود بخشید.
- عامل دوم به دلیل وجود رطوبت خام در قسمتهای ابتدایی معده درنظرگرفتهاند که برای این علت میتوان از داروهای منضج و مسهل بلغم استفاده کرد.
- عامل سوم به دلیل این است که خلط سوداوی از طحال به قسمتهای بالایی معده میریزد، در این حالت برای بیمار، مرطبات تجویز میگردد.
داروی گیاهی برای سوزش معده
کاهش درد معده با رازیانه
برای کاهش درد معده میتوانید دانههای رازیانه را به سالاد اضافه کنید، این دانهها در هضم خروج گازها و جلوگیری از معده درد کمک میکنند.
بهترشدن درد معده با بابونه
بابونه میتواند از لایه مخاطی معده محافظت کند و همچنین سوزش سردل و اسیدیته معده را کاهش میدهد و به درمان زخمهای معده کمک میکند.
درمان زخم معده با قاصدک
قاصدک میتواند در رفع یبوست و سوزش سردل نقش داشته باشد و از طرفی زخم دستگاه گوارش را بهبود میبخشد.
روشهای درمان خانگی سوزش معده و سوزش سر دل
اثر درمانهای خانگی مختلف برای کاهش و تسکین سوزش معده از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در بخش زیر، درمانهای خانگی که باعث آرامش معده و بهبود سوزش معده میشوند، گفته شده است.
سرکه سیب
سرکه سیب برای بعضی افراد مفید است و برای یکسری از افراد ممکن است شرایط را بدتر کند. خوردن مقدار کمی سرکه سیب (حدود یک قاشق چای خوری) که با آب مخلوط شده است، میتواند سطح اسید معده را کاهش دهد. اما هیچ تضمینی بر برگشت دوباره اسید معده وجود ندارد.
سیب و موز
موز میوهای ملایم، دارای اسید کم است که افراد اغلب از آن به عنوان آرامکننده سیستم گوارش یاد میکنند. ویتامینهای موجود در موز به جلوگیری از اسپاسم دستگاه گوارش کمک میکنند، اما مشخص نشده که آیا میتوانند بر روی رفلاکس معده هم تاثیر بگذارند یا خیر.
زنجبیل
زنجبیل باعث کاهش درد معده، سوزش سردل و تهوع میشود و همچنین باکتریهای مضر روده را از بین میبرد. این ماده در هضم غذا کمک میکند و احساس سنگینی معده را از بین میبرد.
آلوئهورا
ژل موجود در برگهای آلوئهورا برای تسکین آفتابسوختگی معروف است، اما آیا باعث بهبود سوزش معده میشود؟ بعضی از افراد از آلوئهورا برای کاهش اسید معده استفاده میکنند. با این حال هیچ مطالعی مبنی بر کاهش و تسکین سوزش معده توسط آلوئهورا وجود ندارد.
جویدن آدامس
مطالعهای نشان داده که جوییدن آدامس بدون قند به مدت 30 دقیقه بعد از شام یا ناهار میتواند سطح اسید مری را کاهش دهد. اما برای بعضی از افراد، جوییدن آدامس نعنا میتواند اوضاع را بدتر کند.
نارون قرمز یا نارون آمریکایی
نارون آمریکایی یا نارون قرمز، از درختان آمریکای شمالی است. افراد از پوست داخلی آن برای اهداف پزشکی استفاده میکنند. این ماده حاوی موسیلاژ است. زمانی که این ماده را با آب ترکیب میکنید، موسیلاژ به شکل ژل درمیآید. این ژل میتواند قسمتهای مختلف بدن را بپوشاند و باعث تسکین درد شود. برای مثال، این ژل میتواند به پوشش و تسکین بافتهای ملتهب در دستگاه گوارش کمک کند. این ماده برای افرادی که دچار اسید معده هستند، مفید است. از طرفی میتواند باعث تولید مخاط بیشتر در رودهها شود. این ماده از زخم معده و جلوگیری از اسید معده کمک میکند.
سوالات متداول
غلات کامل مانند بلغور جو دو سر، کوسکوس و برنج قهوهای.
سبزیجات ریشهدار مانند سیب زمینی شیرین، هویج و چغندر.
سبزیجات سبز مانند مارچوبه، کلم بروکلی و لوبیای سبز.
برای تسکین سوزش معده باید از خوردن غذاهای سرخشده، فستفود، پیتزا، چیپس و پفک، پنیر پرهیز کرد.
از مصرف دخانیات و همچنین الکل باید دوری کرد.
بر روی وزن خود کنترل داشته باشید و از اضافه وزن و چاقی دوری کنید.
بعد از خوردن وعده غذایی سنگین
بعد از خم شدن یا بلندکردن شیای
زمان دراز کشیدن مخصوصا زمانی که از پشت دراز میکشید.
نتیجه گیری
در این مقاله در مورد سوزش معده و راههای درمان آن صحبت کردیم. گفتیم سوزش معده بعد از خوردن غذاهای سنگین و دراز کشیدن بدتر میشود. باید از خوردن فست فود و غذاهای چرب پرهیز کرد. در مورد درمانهای گیاهی مانند استفاده از سرکه سیب و زنجبیل توضیح دادیم.
سلام و وقت بخیر
ممنون از گزارش خوب در مورد سوزش معده
نکته ای که باعث شد این یادداشت بنویسم اسم داروهای بسیار عامیانه در کمک به معالجه سوزش معده بود
رانیتیدین و سایمتدین
با اطلاعی که من دارم حدود دو سالی است که این داروها از داروخانههای امارات بخاطر سرطان زا بودن آن جمع آوری شده.
من پزشک نیستم
فقط اطلاع رسانی کردم