موارد مصرف فنی توئین و عوارض جانبی آن

فنی توئین داروی عجیبی است که در مواجه با مشکلات جدی عصبی مثل صرع، آریتمی قلبی و زخم های عمیق نقش درمانگر را ایفا می کند. به شما کاملا حق می دهیم اگر تعجب کنید که این دارو چگونه می تواند هم بر روی اعصاب و مغز تاثیر بگذارد و هم زخم ها را درمان کند.

با کافه نبض همراه شوید تا با این دارو چندکاره قدرتمند، نحوه مصرف و عوارض جانبی آن آشنا شوید.

فنی توئین چه نوع دارویی است؟

فنی توئین نام ژنریک یک داروی ضد تشنج با فرمول شیمیایی C₁₅H₁₂N₂O₂ است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. از فنیتوئین برای کنترل نوع خاصی از حمله های عصبی و برای درمان و جلوگیری از تشنج هایی استفاده می شود که ممکن است در طول یا بعد از عمل جراحی در مغز یا سیستم عصبی ایجاد گردد. از این رو آن را در کلاس داروهای موسوم به ضد تشنج قرار می دهند.  

فنیتوئین با مسدود کردن مسیر شیوع فعالیت تشنج در مغز، کار می کند. همچنین به فعال شدن نورون ها در مغز شما کمک می کند.

این دارو با نام های تجاری دیلانتین و فنتیک نیز شناخته می شود.

اشکال دارویی فنی توئین

این دارو اشکال بسیار مختلفی دارد که بسته به نوع بیماری و وضعیت جسمانی بیمار بهترین آن برای درمان انتخاب می شود. اشکال دارویی مختلف فنی توئین به قرار زیر است:

• قرص:  دوز آن ۱۰۰ میلی گرم می باشد.
• کپسول: کپسول ایرانی و خارجی این دارو برای فروش در بازار موجود بوده و دوز آن ۱۰۰ میلی گرم است.
• سوسپانسیون خوراکی: دوز آن ۳۰ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر است.
• آمپول: دوز دارویی آن ۲۵۰ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر می باشد.
• شربت: دوز دارویی آن ۳۰ میلی گرم در هر ۵ میلی لیتر می باشد. معمولا مقدار هر شربت ۱۲۰ میلی لیتر است.
• پماد و کرم: این شکل از دارو بیشتر برای درمان زخم های عمیق، جای عمل و آثار سوختگی استعمال می شود.

توجه داشته باشید که قرص فنی توئین کامپاند ترکیبی از فنی توئین و فنوباربیتال است که برای بیماران تشنجی تجویز می گردد.

موارد مصرف و تجویز فنی توئین

این دارو شیمیایی با کاهش فعالیت الکتریکی غیرطبیعی مغز، کار خود را انجام می دهد. اگر به بیماری صرع دچار شده باشید، این دارو برای درمان شما تجویز خواهد شد. آن را برای برخی از حملات عصبی غیرصرعی و سردردهای میگرنی نیز مصرف می کنند.

اما به خاطر داشته باشید که تنها کارکرد فنی توئین در درمان تشنج نیست. از آن به عنوان داروی ضد آریتمی قلبی نیز استفاده می شود. همچنین پماد آن برای بهبود زخم ها تجویز می گردد.

 حتی برخی از متخصصین این دارو را در کنار داروهای دیگر به کار می گیرند تا اختلال دوقطبی را درمان کنند.

فنی توئین برای چه گروه سنی مناسب است؟

این دارو هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان به کار برده می شود. تنها چیزی که در اینجا اهمیت دارد این است که با توجه به سن بیمار دوز مناسبی از آن تجویز شود. شایان ذکر است که فنی توئین یکی از داروهای مهم در درمان بیماری استاتوس اپی لپتیکوس (بحران صرعی) کودکان به حساب می آید.

سالمندان و بزرگسالان نیز با تجویز پزشک می توانند از این دارو بهره مند شوند. نکته کلیدی این است که مراقب باشید فنی توئین با سایر داروهایی که مصرف می کنید تداخل پیدا نکند.

استفاده از فنی توئین در بارداری و شیردهی

متاسفانه تحقیقات نشان داده است که فنی توئین می تواند خطراتی برای سلامت جنین به همراه داشته باشد. بنابراین این دارو نباید در دوران بارداری استفاده شود، مگر اینکه مزیتش بیش از خطراتش باشد.

سندرم هیدانتوین جنین یکی از خطراتی است که به دنبال مصرف فنی توئین در دوره بارداری گزارش شده است. در این سندروم نوزاد چهره طبیعی نخواهد داشت و اعضا صورتش دفرمه شده و فاصله های نرمالی از هم ندارند.

از مصرف دیلانتین در دوره شیردهی تا کنون عوارض خاصی گزارش داده نشده است. اما محض اطمینان پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید. دوز مصرف دارویی که مادر مصرف می کند باید چک شود.

فنی توئین را چگونه مصرف کنید؟

برای اینکه چیزی از قلم نیافتد اجازه دهید تمام نکات مربوط به نحوه مصرف این دارو را برایتان لیست کنم.

• قبل از هرچیز دستور مصرف را از پزشک یا داروساز گرفته و راهنمای کاغذی دارو را به خوبی مطالعه کنید.
• اگر از شربت آن استفاده می کنید پیش از میل کردن ظرفش را به خوبی تکان دهید.
• اگر با مصرف این دارو ناراحتی معده به سراغتان آمد، شاید بهتر باشد آن را به همراه غذا مصرف کنید. اگر باز هم مشکل ساز شد، این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
• دوز این دارو مهم است دقیقا طبق دستور به میزان کافی از آن استفاده کنید. به سراغ پیمانه های درست بروید و سر ساعت دارو را مصرف کنید.
• آنتی اسیدها جذب فنی توئین را کاهش می دهند. حواستان باشد همزمان یا یک ساعت قبل و بعد این دارو، آنتی اسید استفاده نکنید.
• به هیچ وجه این دارو را خودسرانه قطع نکنید. کاهش و افزایش آن تنها به نظر پزشک متخصص باید صورت گیرد.

مقدار مصرف برای کنترل تشنج

هر فردی که دچار تشنج می شود لزوما به این معنا نیست که به صرع مبتلاست. تشنج ممکن بنا به هر یک از دلایل زیر اتفاق بیافتد:

• عفونت مغزی نخاعی
• تب بالا
• کمبود شدید کلسیم
• کاهش شدید قند خون
• تومورهای مغزی
• کمبود ویتامین ب ۶
• سکته مغزی
• آلزایمر
• بیماری مولتیپل اسکلروزیس
• بر اثر ضربات به سر

بنابراین تنها متخصص مغز و اعصاب است که می تواند به کمک روش های تشخیصی علت تشنج شما را دریابد. در برخی از موارد برای درمان تشنج ها دارو فنی توئین تجویز می شود.

مقدار مصرف این دارو برای کنترل تشنج با توجه به سن بیمار و وخامت حال او متفاوت است.

ممکن است نیاز باشد در کنار دیلانتین دارو دیگری نیز دریافت کنید. دوز مصرفی این دارو در کودکان و نوجوانان معمولا کمتر است.

فنی توئین چه نوع تشنج را درمان می کند؟

این دارو اغلب برای پیشگیری یا درمان تشنج های تونیک کلونیک (گراندمال) کلی، تشنج های جزئی پیچیده لوب گیجگاهی (تشنج های حسی-حرکتی) و تشنج هایی که در حین جراحی مغز و اعصاب یا پس از آن اتفاق می افتد، استفاده می شود.

مقدار مصرف در کنترل و درمان صرع

  معنا کلمه صرع به تجربه ای که ایجاد می کند بسیار نزدیک است. صرع، کشمکش یا آشفتگی معنا می دهد. این بیماری خود انواع مختلفی دارد. با توجه به اتفاقی که در سر شما می افتد، پزشک می تواند از داروهای گوناگونی که برای درمان آن وجود دارد، استفاده کند.

فنی توئین یکی از داروهای اصلی در درمان صرع محسوب می شود. آن را بدون نسخه پزشک نمی توانید تهیه کنید. بنابراین دوز مصرفی آن تنها به نظر متخصص باید تشخیص داده شود.

از فنی توئین برای چه زخم هایی استفاده می شود؟

مطالعات نشان داده است که پماد و کرم موضعی فنی توئین برای بهبودی زخم های دکوبیتوس، زخم های استاز وریدی، زخم های دیابتی، زخم های عمیق، سوختگی و زخم های جذامی موثر واقع می شود.

این دارو برای زخم هایتان التیامی شگفت انگیز خواهد بود. دستور مصرف این پماد را از پزشک خود بگیرید. قبل و بعد از استعمال آن به خوبی دستهایتان را بشویید.

در یکی از پژوهش هایی که منتشر شده است آمده که کرم فنی توئين ضدباکتریال بوده و به التهاب و ترمیم زخم ها کمک می کند.

مکانیسم اثر فنی توئین چگونه است؟

فنی توئین یک داروی ضد صرع است که می تواند در درمان صرع استفاده شود. به نظر می رسد که محل عمل اولیه حمله، قشر حرکتی باشد و پس از آن انتشار صورت بگیرد. این دارو قادر است تا گسترش فعالیت تشنج را مهار کند.

 اما چگونه؟! پاسخ این است که احتمالاً با ترویج جریان سدیم از سلولهای عصبی، فنی توئین تمایل دارد تا ثبات و تعادل را در برابر افزایش بیش از حد تحریک پذیری ناشی از تغییرات محیطی ایجاد نماید.

این دارو بر کانال‌های سدیمی غشا اثر گذاشته و در صورت لزوم آن‌ها را غیرفعال می کند. به این طریق می تواند مانع از انتشار کانون های تشنج در قشر مغز شود.

 عوارض جانبی فنی توئین چیست؟

اگر به دوز مصرف این دارو اشاره ای نکردم و اگر تاکید کردم که تنها به دستور پزشک این دارو را مصرف کنید، دلیلش این بود که تا حد امکان از خطر بروز عوارض آن در امان باشید. از جمله مهم ترین عوارض جانبی فنی توئین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مشکل در حفظ هماهنگی حرکتی و راه رفتن
• لکنت زبان
• گیجی
• سرگیجه
• مشکلات خواب
• عصبی بودن
• لرزیدن
• سردرد
• حالت تهوع یا استفراغ
• یبوست
• بثورات پوستی
• خارش و قرمزی پوست

همچنین برخی از مشکلات جدی تری که این دارو می تواند به وجود آورد عبارتند از:

• زخم های دردناک اطراف دهان یا چشم ها
• افسردگی، اضطراب شدید و افکار خودکشی
• حمله پانیک
• عفونت های مکرر
• مشکلات لثه ای
• مشکلات کبدی
• دوبینی و تاری دید

اگر توصیه های لازم را رعایت کنید، احتمال زیاد به این عوارض آزاردهنده دچار نخواهید شد.

مصرف فنی توئین در چه مواردی منع میشود؟

معمولا برای بیمارانی که دچار بیماری هیپرپلازی لثه با التهاب آن هستند، زنان باردار، برخی بیماران قلبی و افرادی که نسبت به هیدانتوئین ها حساسیت دارند از تجویز این دارو خودداری می شود.

توجه؛ تداخلات دارویی فنی توئین

داروهایی که با فنی توئین تداخل دارند شامل موارد زیر می شود:

• آنتی بیوتیک ها: داکسی سایکلین ، سیکلوسیرین ، مترونیدازول ، ایزونیازید ، سفیکسیم ، لینزولید ، ریفامپین ، آزیترومایسین و …
• داروهای ضد افسردگی:آمی تریپتیلین ، ایمی پرامین ، سرترالین ، نورتریپتیلین و …
• داروهای معده
• آرام بخش ها: لورازپام، اگزازپام، سیتالوپرام، ترامادول، متادون، دیازپام و …
• داروهای قلب و فشار خون: آمیودارون، دیگوکسین، فوروزماید، کاپتوپریل، آتنولول و …
• مسکن ها: آسپیرین ، استامینوفن ، ایبوپروفن ، دیکلوفناک و …
• قرص های هورمونی پیشگیری از بارداری: لوونورژسترول
• داروهای استروئیدی
• داروهای رقیق کننده خون: وارفارین، پلاویکس و …
• سایر داروهای ضد تشنج

توصیه های پزشکی قبل از مصرف فنی توئین

پزشکان در بسیاری از موارد توصیه می کنند تا پیش از مصرف این دارو، بیمار آزمایش خون بدهد تا حساسیت ها و یا مشکلات دیگری که در بدن او وجود دارد تشخیص داده شود. به این صورت ریسک ابتلا به عوارض این دارو کم می شود.

از شما خواهشمندم در کنار فنی تونین الکل و داروهای تداخل کننده مصرف نکنید و نسبت به بهداشت دهان و دندان خود حساسیت بیشتری نشان دهید.

شرایط نگهداری

توجه داشته باشید که دمای نگهداری فنی توئین ۱۵ الی ۳۰ درجه سانتی گراد می باشد. آن را در مقابل نور مستقیم خورشید و در معرض سرما شدید قرار ندهید. این دارو را از دسترس کودکان خارج کنید.

داروهای مشابه و هم گروه فنی توئین

فنی توئین یکی از داروهای ضدصرع رایج است. برخی از دیگر داروهایی که برای درمان صرع و تشنج به کار برده می شوند، عبارتند از:

• قرص تگرتول یا همان کاربامازپین
• قرص کلونازپام
• قرص فنوباربیتال
• اشکال مختلف دارو فنی توئین
• دارو پریمیدون
• قرص گاباپنتین
• قرص دپاکین
• قرص لاموتریژین

همچنین پماد و کرم این دارو برای التیام و بهبود زخم های عمیق استفاده می شود. برخی از کرم ها و پمادهای مفید در درمان زخم ها عبارتند از:

• پماد آلفا
• ژل آیدوزورب
• پماد سیلور سولفادیازین
• پماد ابوخلسا
• کرم ترمیم کننده بایودرما مدل اتودرم

سوالات متداول

در این قسمت سعی داریم تا به سوالات متداول شما در رابطه با دارو فنی توئین پاسخ علمی کوتاه دهیم.