توصیه های استفاده از داروی یبوست برای درمان قطعی آن

اگر یبوست دارید تنها نیستید. یبوست یکی از شایعترین مشکلات دستگاه گوارش مردم ایالات متحده است. سالانه حداقل دو و نیم میلیون نفر با مشکل یبوست به پزشک مراجعه می کنند. در کشور ما نیز افراد زیادی از این بیماری رنج می برند.

یبوست یا سندرم روده تنبل بیماری بسیار آزار دهنده ای است که به طور نامحسوس در کیفیت عملکرد قسمت های دیگر بدن شما تاثیر مخرب می گذارد. بنابراین مصرف داروی یبوست مناسب و تغییر سبک زندگی برای درمان این مشکل امری ضروری است که باید آن را جدی بگیرید.

در این مطلب کافه نبض آگاه خواهید شد که بیماری تنبلی روده چیست و چه راه های درمانی برای آن وجود دارد. همچنین با داروهای گیاهی و شیمیایی که برای رفع یبوست استفاده می شوند آشنا می شوید.

علایم یبوست (تنبلی روده)

یبوست وقتی اتفاق می افتد که حرکات روده شما کمتر شده و دفع مدفوع دشوار می گردد. اگر یبوستتان بیش از سه هفته طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید.

این واقعیت را نمی توان کتمان کرد که هر فردی الگو روده خود را دارد و تعداد اجابت مزاج افراد مختلف باهم فرق می کند. با این وجود مشاهده علائم این بیماری برای طولانی مدت می تواند زنگ خطری باشد که در سبک زندگی خود تجدید نظر کرده و برای درمان یبوست به پزشک مراجعه نمایید.

شایع ترین علائم یبوست یا همان تبلی روده به قرار زیر است:

احساس تمایل کمتری برای دفع مدفوع خواهید داشت.

در طول هفته سه بار یا کمتر اجابت مزاج دارید.

مدفوع به سختی و معمولا همراه با درد از بدنتان خارج می شود.

نفخ و شکم درد دارید و گاهی احساس می کنید مدفوع کاملا از بدنتان خارج نشده است.

در برخی از موارد سردرد و حالت تهوع نیز پیدا خواهید کرد.

علل بروز یبوست

یبوست می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از آنها مربوط می شود به عواملی که مسبب دیر هضم شدن غذا هستند. درست مانند موارد زیر:

• عادت دادن خود  به ملین ها، طوری که وقتی آنها را قطع می کنید، علائم یبوست مجددا ظاهر می شوند.
• برخی از داروها و همچنین مواد مخدر هضم غذا شما را کند می کند.
• اگر فیبر به اندازه کافی مصرف نکنید شانس ابتلا به یبوست شما افزایش پیدا می کند.
• سندروم روده تحریک پذیر (IBS):  افرادی که مبتلا به این بیماری هستند گاهی از یبوست رنج می برند و گاهی از اسهال.
• بیماری های تیروئیدی: کم کاری های تیروئید موجب می شود فرد غذا را دیر هضم کرده و یبوست های مزمنی را تجربه کند.
• آسیب دیدگی اعصاب گوارش: این موضوع نیز بر سرعت هضم مواد غذایی تاثیر گذاشته و روده را تنبل می سازد.

به جز علت هایی که سرعت هضم را کاهش داده ویبوست را ایجاد می کنند، دلایلی دیگری نیز وجود دارند که موجب بروز این بیماری می شوند برخی از آنها عبارتند از:

• عادات بد، مانند به تاخیر انداختن اجابت مزاج
• بواسیر
• آسیب دیدگی عضلات مقعد
• اختلال عملکردی لگن
• اختلالات رشد
• زوال عقل

علل ایجاد یبوست در نوزادان

نوزادانی که دچار یبوست می شوند، دفع مدفوع برایشان دشوار و سخت می گردد. بنابراین برای اینکه رنج نکشند باید به فکر درمان آنها باشیم.

خوشبختانه هضم شیر مادر برای نوزادان آسان بوده و برای آنها حکم ملینی طبیعی را دارد. با این وجود احتمال ابتلا نوزادان به یبوست همچنان وجود دارد.

برخی از شایع ترین دلایل تنبلی روده نوزادان و شیرخواران به قرار زیر می باشد:

• بعضی از نوزادان فقط در محیطی که آرامش دارند به خصوص خانه ای که در آن زندگی می کنند راحتند تاعمل دفع خود را انجام دهند. اگر شرایط این عمل را برایشان فراهم نکنیم ممکن است به یبوست دچار شوند.
• درد به هنگام مدفوع کردن باعث می شود نوزاد از انجام این کار خودداری کند.
• نوزاد به اندازه کافی مایعات مصرف نمی کند.
• در نوزادانی که شیر خشک یا مواد غذایی جامد میل می کنند ممکن است این مشکل به وجود بیاید. برای انتخاب نوع رژیم غذایی نوزادتان بهتر است از توصیه هایی یک متخصص کمک بگیرید.

علت ایجاد یبوست در بارداری

یبوست یکی مشکلاتی است که اغلب خانم های باردار از آن شکایت دارند. علت بروز یبوست در بانوانی که باردار هستند، به ماه حاملگیشان بستگی دارد. اما به طور کلی دلایل شایع تنبلی روده در این دوران شامل موارد زیر می شود:

• هورمون ها: تغییر سطح هورمون ها در اوایل بارداری باعث می شود حرکت مدفوع در روده ها کندتر شود. این تأخیر باعث شده روده بزرگ مقدار قابل توجهی آب از مدفوع جذب کند و دفع آن را دشوار سازد.
• ویتامین و مکمل های بارداری: ویتامین و مکمل هایی که مادر باید قبل از تولد فرزند مصرف کند، پر از آهن هستند. آهن می تواند باعث یبوست و سخت و سیاه شدن مدفوع گردد.
• فشار از سمت رحم: در ماه های آخر بارداری، رحم در حال رشد، می تواند بر روده فشار آورده و حرکت مدفوع از طریق روده را دشوار می کند.

بهترین دارو برای یبوست چیست؟

برای درمان بیماری یبوست مزمن داروهای زیادی وجود دارد. برخی از این داروها نیاز به نسخه پزشک دارد و بسیاری دیگر بدون نسخه پزشک نیز قابل تهیه و مصرف هستند.

مسلما تغییر سبک زندگی مانند دریافت فیبر بیشتر در رژیم غذایی، نوشیدن آب به میزان کافی و فعال بودن از نظر جسمی، اولین مواردی هستند که باید امتحان کنید.

اما اگر مشکل شما حل نشد و مزمن شد حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید. استفاده از ملین ها و داروی یبوست باید برای مدت زمان مشخصی انجام شود. چرا که مصرف طولانی و بیش از اندازه آنها روده های شما را تنبل تر و وابسته به دارو می سازد.

در ادامه شما را با برخی از داروهای درمان کننده شناخته شده آشنا خواهم ساخت.

لاکسی ژل

شربت لاکسی ژل یک دارو ملین و ضد یبوست به حساب می آید. منیزیم هیدروکساید نام دیگر این داروست و از آن به عنوان ضد اسید نیز استفاده می شود.

این دارو حتما باید به دستور پزشک مصرف گردد تا عوارض آن دردسرساز نگردد. ملین بودن این دارو به اندازه ای است که برای تخلیه روده ها پیش از عمل جراحی به بیمار داده می شود.

قبل از این که شربت را میل کنید ظرف آن را به خوبی تکان دهید. مصرف بیش از اندازه این داروی یبوست عوارض مختلفی به همراه داشته و جلوی جذب ویتامین ها را می گیرد.

انواع ملین ها (موسیلیوم)

اگر رژیم غذایی خود را بهبود بخشیدید، فعالیت بدنی خود را زیاد کرده و آب هم زیاد نوشیدید و همچنان یبوست داشتید، می توانید از ملین ها استفاده کنید. به هیچ وجه طولانی مدت از آنها مصرف نکرده و بدن خود را بد عادت نکنید.

انواع مختلف ملین ها عبارتند از:

• ملین های حجم دهنده که با افزایش حجم یا وزن مدفوع کار خود را انجام می دهند. از معروفترین آنها می توان به پوسته ایسپاقولا و متیل سلولز نام برد که در یبوست های شدید به کار برده می شوند.
• ملین های اسمزی که آب را از قسمت های دیگر بدن می گیرند، به روده می رسانند تا مدفوع از حالت سختی خود خارج شده و نرم گردد. پلی اتیلن گلیکول (PEG) و شربت لاکتولوز جزو این دسته از داروهای ملینی می باشند.
• ملین های محرک که عضلات روده شما را تحریک می کنند تا عمل دفع صورت پذیرد. بیزاکودیل، پیکوسولفات سدیم و سنا به این دسته تعلق دارند.
• ملین های نرم کننده مدفوع که با رها کردن آب به درون مدفوع آن را نرم ساخته و عبورش را آسان تر می سازند. دوکوسات و روغن آراچی از جمله معروف ترین ملین های نرم کننده به شمار می آیند.

تاثیر شیاف بر رفع یبوست

شیاف های گلیسیرین به عنوان ملین های تحریک کننده شناخته می شوند. آنها برای درمان موقتی یبوست مفید می باشند. اما اگر دچار یبوست مزمن هستید بهتر است روش درمانی دیگری به کار بگیرید. اما بدون شک شیاف رفع یبوست برای افرادی که قادر به استفاده از دارو خوراکی آن نیستند مفید خواهد بود.

انواع قرص های مسهل

قرص های مسهل داروهایی هستند که افراد برای تحریک حرکات روده یا شل شدن مدفوع استفاده می کنند تا عمل دفع برای آنها راحتتر شود. اغلب این قرص ها به عنوان داروی موثر برای یبوست بدون نسخه پزشک در دسترس هستند. برخی از این مسهل ها گیاهی و برخی دیگر شیمیایی می باشند.

برخی افراد از این داروها برای کاهش وزن مصرف می کنند. از جمله پرکاربردترین قرص های رفع یبوست می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قرص رولاکس
• قرص بیزاکودیل
• قرص سیلاکس
• قرص سنا
• کپسول مانولاکس
• قرص کاستورکس
• کپسول لاکس فول
• کپسول ژلاکس روغن کرچک
• کپسول فیتولاکس
• کپسول ایارج فیقرا

تاثیر روغن کرچک در رفع یبوست

روغن کرچک می تواند به عنوان یک درمان موقتی برای یبوست مفید باشد. روغن کرچک از دانه های کرچک گرفته می شود. هزاران سال است که مردم از این ملین به عنوان یک داروی رفع یبوست استفاده می کنند.

محققان دریافته اند که اسید ریسینولئیک، اصلی ترین اسید چرب این روغن، به گیرنده های سلول های عضلات صاف دیواره های روده شما متصل شده و با منقبض کردن آنها خروج مدفوع را میسر می سازد.

 روغن کرچک مانند یک دارو برای قبضیت عمل می کند و برای سهولت زایمان نیز به کار گرفته می شود. البته خانم ها در ماه های بارداری خود نبایند از آن استفاده کنند و فقط در زمان زایمانی کارایی دارد. این دارو برای درمان یبوست کودکان زیر ۱۲ سال نیز توصیه نمی شود.

در پژوهشی که در سال ۲۰۱۱ انجام گردید مشخص شد که این ملین قوی برای رفع یبوست سالمندان مفید و موثر واقع می شود.

معرفی داروهای رفع یبوست کودکان

یبوست در کودکان یک مشکل شایع است. اگر کودک شما دچار تنبلی روده شده است، نگرانی به خود راه ندهید و سعی کنید ابتدا با درمان های خانگی به کمک او بشتابید. رژیم غذایی مناسب و تحرک بالا بهترین راه حل است.

اما اگر تغییر رفتارهای نادرست و درمان های خانگی افاقه نکرد او را نزد یک متخصص اطفال ببرید تا درمان پزشکی برای او شروع شود. با توجه به وضعیت فرزندتان پزشک ممکن است یکی از انواع دارو رفع یبوست زیر را برای او تجویز کند.

• مکمل های فیبردار یا شل کننده مدفوع: اگر کودک شما در رژیم غذایی خود به مقدار کافی فیبر مصرف نمی کند بهتر است از این نوع مکمل ها غافل نشوید. مکمل فیبردار طبیعی متاموسیل Metamucil و یا شیاف گلیسیرین می تواند برای درمان یبوست کودک شما کمک کننده باشد.
• دارو ملین: ملین ها معمولا برای درمان یبوست بسیار سریع عمل می کنند. اما از شما خواهش می کنم تا وقتی مجبور نشدید و تا زمانی که پزشک این داروها را تجویز نکرده سراغ آنها نروید. معمولا شربت لاکساپلاس و شربت، قرص پیدرولاکس و دارو پلی اتیلن گلیکول برای رفع یبوست به کودکان داده می شود.

داروهای ضد یبوست مجاز در بارداری

معمولا تجویز دارو در دوران بارداری حساسیت های خاص خودش را دارد. چه برسد به اینکه این دارو قرار باشد برای درمان یبوست داده شود. درست به همین دلیل است که توصیه می کنم بدون دستور پزشک در این دوره خاص دارو مصرف نکنید. برخی از داروهای ضد یبوست مجاز در دوره بارداری عبارتند از:

• کولاس (دوکوزات سدیم)
• پودر پلی کربوفیل کلسیم
• متاموسیل
• شیر منیزی (هیدروکسید منیزیم)
• میرالاکس (پلی اتیلن گلیکول)

آیا داروهای ضد یبوست عوارضی دارند؟

اکثر داروهایی که برای درمان بیماری های خود مصرف می کنیم دارای عوارض مخصوص به خود هستند. داروی ضد یبوست نیز از این قاعده مستثنی نیستند. سردرد، تهوع، اسهال، درد شکم و استفراغ از جمله عوارض احتمالی یک داروی یبوست می باشند.

معمولا این عوارض در مواقعی خود را نشان می دهند که شما حساسیت دارویی خاصی داشته و یا بیش از اندازه از آنها استفاده می کنید. در صورت مشاهده این عوارض دارو خود را قطع کرده و با پزشک مشورت نمایید.

چطور یبوست را در منزل با دارو گیاهی درمان کنید؟

چگونه روز خود را به شب می رسانید؟ چه میزان برای سلامت جسم و روح خود ارزش قائل می شوید؟ بدن شما مانند یک طفل نوپا نیاز به توجه و مراقبت دارد. با داشتن یک سبک زندگی سالم بسیاری از بیماری ها را از خود دور خواهید ساخت.

یبوست و تنبلی روده از جمله بیماری هایی است که مستقیما به سبک زندگی شما ارتباط پیدا می کند. اگر به این بیماری مبتلا شدید در وحله اول سعی کنید از روش های درمان در منزل و درمان های گیاهی یبوست بهره ببرید.

برخی از موثرترین روش های درمان خانگی یبوست به قرار زیر می باشند:

• تا می توانید آب بنوشید.
• رژیم غذایی پر از فیبری داشته باشید.
• به طور منظم چند ساعت در هفته را به ورزش کردن اختصاص دهید. حداقل سه روز در هفته ورزش هم اندامتان را زیباتر می کند و هم سلامتتان را ضامن می شود.
• قهوه بنوشید. به خصوص قهوه درک معجزه می کند!
• از ملین گیاهی سنا می توانید استفاده کنید. (برای بانوان باردار و کودکان توصیه نمی کنم)
• از محصولات پروبیوتیک غافل نشوید.
• رشته فرنگی بخورید!
• آلو و میوه های که شکم شما را کار می اندازد مصرف کنید.

رفع یبوست با معجزه ی خاکشیر

خاکشیر معجزه بسیاری از بیماری هاست. می توانید یک شربت خاکشیر خنک و گوارا میل نموده و در عین حال یبوست خود را نیز درمان کنید. خاکشیر همچون یک داروی گیاهی شگفت انگیز برای درمان یبوست، کبد چرب و گرمازدگی معجزه می کند. همچنین نقش مهمی در از بین بردن علائم آزار دهنده تنبلی روده نظیر نفخ شکم، بی اشتهایی و حالت تهوع ایفا می کند.

• برای درمان این بیماری ها از خواص خاکشیر غافل نشوید.

تاثیر شگفت انگیز انجیر در درمان فوری یبوست

انجیر میوه بسیار خوشمزه ایست که قند طبیعی اش هوش از سر شما می برد، آهن موجود در آن بدنتان را تقویت کرده و فیبر بسیارش همچون یک داروی طبیعی به کمک شما آمده تا یبوست و تنبلی روده تان را درمان کند.

انجیر یکی از بهترین ملین های طبیعی است که می توانید به رژیم غذایی خود اضافه کنید. هر دو نوع انجیر خشک و رسیده منبعی استثنایی برای فیبر به حساب می آیند که هم برای درمان یبوست و هم برای رفع مشکلات ناشی از سندروم روده تحریک پذیر توصیه می شود.

از خواص روغن زیتون غافل نشوید!

استفاده از روغن زیتون در غذاها و سالادهایی که نوش جان می کنید، راه حل مناسبی برای درمان یبوست شما خواهد بود. چربی های موجود در روغن زیتون می توانند به فعالیت قسمت داخلی روده کمک کرده و عبور مدفوع را آسان تر سازند.

فواید اسفرزه در رفع یبوست

گیاه اسفرزه خواص متعددی دارد. این دارو گیاهی خارق العاده از بازجذب مایعات روده جلوگیری به عمل می آورد. همچنین حجم مدفوع و تعداد دفعات دفع آن را افزایش می دهد. اگر از سندروم روده تحریک پذیر رنج می برید، این گیاه دارویی برطرف کننده این مشکل هم می باشد.

کدام داروهای گیاهی برای یبوست کودکان مفید است؟

اگر کودکتان دچار یبوست شد بهتر است در کنار یک رژیم غذایی پرفیبر از داروی گیاهی مناسب برای رفع یبوست و برخی خوراکی های مفید که در زیر برایتان نام بردم استفاده کنید.

• آب گرم و لیمو ترش
• انجیر
• عسل
• تخم کتان
• آلو
• دم نوش های نعنا، بابونه، زنجبیل و قاصدک
• بارهنگ
• ریشه گل ختمی

عوارض عدم درمان یبوست

اگر نسبت به یبوست مزمن خود بی تفاوت باشید و از هیچ نوع داروی یبوست یا درمان خانگی بهره نجویید، ممکن است با عوارض زیر مواجه شوید.

• بواسیر
• خونریزی رکتوم (راست روده)
• شقاق یا فیشر مقعدی

همچنین گاهی اوقات، مشکل در دفع مدفوع می تواند عوارض جدی تری به همراه داشته باشد. مشکلاتی نظیر:

• پرولاپس رکتال یا همان افتادگی راست روده
• سفت شدگی بیش از حد مدفوع (مدفوع سخت و خشک در بدن گیر کرده و قادر به بیرون کشیدن طبیعی نیست.)

راهکارهای درمان یبوست شدید (تنبلی روده)

زمانی که یبوست مزمن و شدید شد، دیگر تنها راهکارهای درمان در خانه و استفاده از داروهای گیاهی کمک کننده نخواهد بود و باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.

 تعداد بسیار کم اجابت مزاج، درد بسیار شدید هنگام دفع مدفوع و احساس اینکه مدفوع به طور کامل نمی تواند از روده های شما خارج شود از نشانه هایی بوست شدید و سندروم تنبلی روده می باشند. اگر این علائم را داشتید، وقت را تلف نکنید و درمان پزشکی خود را شروع کنید.

اقدامات دارویی لازم برای درمان فوری یبوست

اگر یبوست شما سخت و مزمن شد، نمی توانم نام دارویی خاص را به شما بگویم که همچون معجزه ای بیماریتان را برطرف سازد. این کار حتما باید توسط متخصصی که معاینه تان می کند صورت گیرد.

چراکه ممکن است، یبوست شما در نتیجه بیماری دیگری بوده و یا اینکه به دلیل وخامت حالتان به عوارض های این بیماری دچار شده باشید. در موارد حاد پزشک به کمک روش های تشخیصی از دارو درمانی جدی تری برای رفع یبوست مزمنتان کمک می گیرد.

سوالات متداول

در این قسمت به سوالات متدوال شما در خصوص بیماری یبوست و تنبلی روده و داروی موثر در درمان آن پاسخی مختصر و مفیدی خواهم داد.