توسط : پیش از این که به داروی ضد سرفه و عملکرد آن بپردازیم، یک سوال از شما می‌پرسیم: آیا تا به حال به کاربردهای سرفه فکر کرده‌اید؟ شاید سوال عجیبی باشد، اما بد نیست گاهی نگاه خود را به مسائلی چنین دم دستی تغییر دهیم. مسلما سرفه نه صدای دلنوازی دارد و نه جذاب و دلبرانه به نظر می‌رسد. اما آیا می‌توانید منکر این حقیقت شوید که در بسیاری از مواقع، به کمک ما می‌شتابد؟ قطعا خیر.
متأسفانه بعضا سرفه باعث بروز مشکلات ریز و درشتی در سلامتی و زندگی عادی ما خواهد شد. به همین دلیل بد نیست، با روش‌های درمان آن و انواع داروی ضد سرفه بیشتر آشنا شویم. پس از پایان این مقاله، شما با اطلاعات جدید و به روزی در مورد انواع داروی ضد سرفه و عملکرد آنها همراه خواهید بود. پس توصیه می‌شود، چند دقیقه صرف کنید و این مقاله تخصصی و پرشکی کافه نبض را با دقت مطالعه کنید.
به طور کلی، سرفه را می‌توان یک نوع بازتاب بدنی دانست. در جریان سرفه، بدن نسبت به عبور عوامل مختل کننده مجرای تنفسی واکنش نشان می‌دهد. در واقع، شما با هر سرفه، سعی دارید راه تنفسی خود را باز کنید. اما شاید این سوال برایتان مطرح شود که چه عواملی باعث ایجاد سرفه می‌شوند؟ در این مقاله نه تنها با این عوامل آشنا خواهید شد؛ بلکه درباره انواع سرفه و داروی ضد سرفه نیز اطلاعات خوبی کسب خواهید کرد.
دلیل سرفه چیست و چرا به داروی ضد سرفه نیاز داریم؟
همانطور که در بالا اشاره کردیم، سرفه یک واکنش طبیعی بدن در مقابل عوامل سرفه زا محسوب می‌شود. عوامل سرفه زا باعث می‌شوند تا هوای موجود در ریه‌ها به زور از مجرای تنفسی خارج شوند. 4 عامل اصلی ایجاد سرفه در افراد عبارتند از:
-
عوامل آلرژی زا
بدن شما ممکن است به موارد مختلفی آلرژی یا حساسیت نشان بدهد. یکی از واکنش‌هایی که بدن در مقابل موارد آلرژی زا نشان می‌دهد، سرفه کردن است. از جمله عوامل آلرژی زای سرفه آور می‌توان به گرد و خاک، آلاینده‌ها، پرز حیوانات، خاک و … اشاره کرد.
-
عوامل تحریک کننده
شما ممکن است گاها بدون هیچ گونه سابقه بیماری یا آلرژی دچار سرفه شوید. این شرایط زمانی اتفاق خواهد افتاد که یک عامل خارجی، مجاری تنفسی شما را تحریک و آن را مختل نماید.
در این صورت شما برای تنفس بهتر و یا اصطلاحا صاف کردن گلوی خود، به طور غیر ارادی سرفه خواهید کرد. به طور مثال، امکان ندارد سیگاری باشید و روزانه چند بار سرفه نکنید. راستش را بگویید؛ چند بار به خاطر سرفه‌های مکرر و گوشخراش‌تان صدای اهالی خانه را درآورده اید؟
شما چه سیگاری باشید و چه سیگار نیم کشیده فرد دیگری را تمام کنید، احتمال سرفه کردن‌تان زیاد خواهد بود. البته بماند که بهتر است این عادت مخرب را کنار بگذارید و بیشتر به سلامتی خود اهمیت دهید.
جدای از سیگار که شدیدا برای سلامت شما مضر است؛ محرک‌های دیگری نیز برای سرفه وجود دارند. از آلودگی و تماس مستقیم با مواد شیمیایی و شوینده‌ها و انواع سوخت‌ها که بگذریم، نوبت به عطرها و خوشبو کننده‌های هوا می‌رسد. آخ، این یک قلم توی کت من یکی نمی‌رود.
به نظر شما منصفانه است من که در عمرم لب به سیگار نزده‌ام، با یک پاف از عطر مورد علاقه‌ام، دو برابر یک آدم دودی سیبیل نیچه‌ای کافه نشین، از سرفه سیاه شوم؟
-
برخی بیماریها
معمولا سرفه و عطسه کنار هم می‌آیند. اما قدرتی خدا، سرفه آنقدر به عنوان یکی از عوارض جانبی متداول انواع بیماریها معرفی و مشاهده شده، که عطسه دیگر عرصه‌ای برای خودنمایی ندارد. کاش میشد ترتیبی داد و جای این دو را عوض کرد؛
چون عطسه نه تنها درد ندارد و صدای جالبی دارد، بلکه یک تجربه جالب و رهایی بخش نیز برای فرد به همراه خواهد داشت. اما وقتی پای سرفه در میان باشد، دیگر فرقی نمی‌کند یک سرما خوردگی ساده داشته باشید، یا آسم و برونشیت و … سرفه ول کن شما نخواهد بود.
از جمله دیگر بیماری‌هایی که باعث می‌شود شما به سرفه بیفتید می‌توان این موارد را نام برد:
- آنفولانزا
- سیاه سرفه
- برونشیت مزمن
- سرطان ریه
- ناراحتی قلبی
- عفونت سینوسی
- آبریزش بینی از پشت حلق
- فراخ شدگی مزمن لوله‌های نایژه
- سینه پهلو
-
داروهای خاص
مصرف برخی از داروهای خاص مانند ضد آریتمی (بتا بلوکر) و یا داروهای بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین Ace inhibitor)) باعث می‌شود به سرفه بیفتید.
علت سرفه مکرر چیست؟
گاهی ممکن است دچار سرفه‌های مکرر شوید، بدون آن که دلیل آن را بدانید. معمولا سرفه مکرر یا مزمن بیش از 3 هفته طول خواهد کشید. چند مورد مهم که منجر به ایجاد سرفه مکرر می‌شوند عبارتند از:
- آبریزش بینی پشت حلق
- آسم
- ریفلاکس معده
- عفونت
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- مصرف داروهای فشار خون
علاوه بر موارد فوق که علل عمده بروز سرفه‌های مکرر هستند، دلایل دیگری نیز وجود دارند. در بعضی موارد که البته احتمال آن کمتر است، ممکن است به این دلایل گرفتار سرفه‌های مکرر شوید:
- آسپیراسیون ریوی: ورود هرنوع مایع، ترشحات مانند بزاق دهان، خلط و جسم صُلب توسط دم ریوی به درون مجرای تنفسی
- برونشکتازی: در این بیماری قسمت‌های مختلف راه‌های هوایی ریه به صورت دائمی بزرگ می‌شوند.
- برونشیولیت یا التهاب نایژک‌ها
- فیبروز سیستیک: یک نوع بیماری ارثی که به ریه و دیگر اندام‌های بدن آسیب می‌زند.
- سرطان ریه
- سارکوئیدوز: بیماری با علت ناشناخته است که در آن التهاب در گره‌های لنفاوی، ریه‌ها، کبد، چشم‌ها، پوست و دیگر بافت‌ها رخ می‌دهد.
- فیبروز ریوی ایدیوپاتیک: این بیماری به دلایلی ناشناخته، با زخم‌هایی در ریه همراه است.
انواع سرفه
بسیاری از افراد سرفه را دست کم می‌گیرند؛ و آن را یک عارضه عادی و پیش پا افتاده تلقی می‌کنند. اما جا دارد خدمتتان عرض کنیم که این عارضه گوشخراش انواع گوناگونی دارد.
گاهی اوقات سرفه‌ای می‌آید و می‌رود؛ اما بعضا سرفه طوری امان‌تان را می‌برد که تا ویزیت نشوید و دارو مصرف نکنید باید آرزوی یک نفس راحت را داشته باشید. در این قسمت شما را با چند نوع اصلی سرفه آشنا خواهیم ساخت.
سرفه خشک
آیا شما از آن دسته افرادی هستید که مدام سرفه خشک دارید؟ وای از زمانی که سرفه خشک به سراغ کسی بیاید. کاری با آدم می‌کند که دوست دارد گلویش را بکند و بیندازد دور. اما سرفه خشک معمولا چه افرادی را هدف قرار می‌دهد؟ بیماران آسمی از جمله آسیب‌پذیرترن گروه‌ها در مقابل سرفه خشک هستند.
غالبا سرفه خشک در بیماران مبتلا به آسم، نشانه فقدان کنترل این بیماری تنفسی است. اما چنانچه مطمئن هستید که آسم شما تحت کنترل است، می‌توان گفت این سرفه‌های خشک یک دلیل دیگر دارد. به طور مثال، ممکن است یک عامل تحریک کننده خارجی منجر به بروز این سرفه‌ها شود.
با همه این اوصاف، سرفه خشک نه تنها حالت خوشایندی نیست؛ بلکه می‌تواند بسیار دردناک و آزار دهنده هم باشد. آیا شما هم وقتی سرفه خشک می‌کنید این احساس را دارید که چیزی پس گلوی‌تان گیر کرده و قصد بیرون آمدن ندارد؟
سرفه خشک چه در شما و چه در کودکان‌تان، ممکن است تا هفته‌ها ادامه یابد. معمولا وقتی دچار سرماخوردگی یا آنفولانزا می‌شوید، این اتفاق برای شما پیش خواهد آمد. در زیر چند مورد از دیگر عوامل به وجود آورنده سرفه خشک را خواهید دید:
- لارینژیت یا التهاب حنجره
- گلو درد
- خروسک
- آماس لوزه
- سینوزیت
- آسم
- انواع آلرژی
- رفلاکس معده
- مصرف دارو به خصوص داروهای بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین
- قرار گرفتن در معرض آلودگی، گرد و خاک و یا دود
سرفه مرطوب با ترشح خلط
سرفه مرطوب نوعی از سرفه است که معمولا با ترشح مایعی مخاطی و غلیظ به نام خلط همراه است. وقتی شما دچار سرفه مرطوب می‌شوید، گویی چیزی در سینه یا پشت گلوی‌تان گیر کرده است. در بعضی مواقع، ممکن است همراه با سرفه مرطوب، خلط وارد دهان شما شود. هرگاه دچار چنین سرفه‌هایی شدید بدانید که ترشح مخاط بدن‌تان بیش از حد معمول شده است.
معمولا سرفه‌های مرطوب با علائم دیگری نیز همراه هستند؛ به طور مثال:
- آبریزش بینی
- آبریزش از پشت حلق
- بیحالی
شما ممکن است در اثر عوامل زیر دچار سرفه مرطوب شوید:
- سرماخوردگی یا آنفولانزا
- سینه پهلو
- برونشیت
- آسم
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
سرفه‌های مکرر شبانه
اگر دقت کرده باشید، بعضا سرفه‌ها در هنگام شب شدیدتر خواهند شد. اغلب این سرفه‌های شبانه ناشی از بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، برونشیت و یا آلرژی‌های مختلف هستند. همچنین گاهی ممکن است در اثر ترشح اسید معده و در واقع ریفلاکس معده دچار سرفه شوید.
برای تسکین این نوع سرفه‌ها علاوه بر داروهایی که پزشک تجویز می‌کنند؛ راه حل‌های خانگی نیز وجود دارد.
عوارض سرفه‌های مکرر
گاهی اوقات سرفه می‌تواند برای شما به یک کابوس تبدیل شود. زمانی که سرفه از یک واکنش طبیعی بدن به محرک‌های بیرونی تغییر وضعیت داده و تا مدت‌ها دست از سر شما بر ندارد، باید به فکر درمان آن باشید. معمولا سرفه‌های مکرر ناشی از یک بیماری هستند.
به طور کلی، سرفه‌های مزمن در بزرگسالان تا 8 هفته یا بیشتر ادامه پیدا می‌کنند. در کودکان این بازه زمانی به 4 هفته می‌رسد. وقتی از سرفه‌های مزمن صحبت می‌کنیم، یک عارضه جدی مد نظر ماست.
متأسفانه اگر تجربه این نوع سرفه‌ها را داشته باشید، به خوبی می‌دانید که پس از مدتی آرزوی خواب راحت را خواهید کرد. اما ای کاش این عوارض تنها به اختلال در خواب محدود بود. متأُسفانه سرفه‌های مکرر گاها زندگی را به روش‌های زیر به کام فرد تلخ خواهند کرد:
- استفراغ
- شکستگی دنده
- بیحالی و غش
- تعریق زیاد
- بی اختیاری ادرار
- سنکوپ
عوارض سرفه مکرر در نوزادان و کودکان
یک لحظه دقت کنید. هر چند در بیشتر مواقع، صدای سرفه کودکان و بزرگسالان به هم شبیه است؛ اما بعضا صدای سرفه کودکان مانند جیغ سیل است. وقتی صدای سرفه کودک شما این چنین غیر عادی شود یعنی دچار خروسک شده است.
البته، خروسک در کودکان عمدتا ناشی از آنفولانزا و سرماخوردگی است. این بیماری در کودکان زیر 5 سال بسیار شایع است، پس زیاد نگران نباشید.
با این حال، چنانچه کودک شما دچار یکی از علائم زیر شد حتما به پزشک مراجعه کنید:
- مشکل تنفسی
- تغییر رنگ چهره
- احساس درد در سینه
- تب بالا
- خس خس کردن حین سرفه
عوارض سرفه شدید در بارداری
مسلما بارداری تنها به تغییر ظاهری و اندام محدود نمی‌شود. در جریان بارداری، سیستم ایمنی بدن شما نیز دچار تغییراتی خواهد شد. در نتیجه این تغییرات، احتمال ابتلای شما به سرماخوردگی یا انواع سرفه‌ها وجود دارد.
البته خبر خوش این است که حتی اگر در اثر سرماخوردگی یا آنفولانزا دچار بیحالی شدید هم بشوید، به جنین شما آسیبی نخواهد رسید. اگر در دوران خوش بارداری سرفه به سراغتان آمد، از روش‌های زیر برای تسکین آن استفاده کنید:
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات فراوان
- تغذیه خوب
- رقیق کردن هوای اتاق
- درمان گلو درد
اما در چه زمانی باید سرفه‌های خود را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید؟ وقتی که سرفه امان‌تان را برید و از خواب و خوراک افتادید، سریعا یک وقت از پزشک معالج خود بگیرید. به علاوه، اگر تب بالای 40 درجه داشتید، نیز باید حتما نزد دکتر بروید. لازم به ذکر است که این علائم معمولا در شب تشدید می‌شوند.
اگر در ماه سوم بارداری خود قرار دارید، ممکن است سرفه خشک مدتی سراغتان بیاید. اصلا نگران نباشید، این عارضه در میان بسیاری از همتایان شما شایع است. از جمله دلایلی که باعث بروز این نوع سرفه در زنان باردار می‌شوند عبارتند از:
- انواع آلرژی
- سابقه بیماری آسم
- رینیت بارداری: با افزایش سطح ترشح هورمون استروژن در بدن شما در دوران بارداری، غشاهای مخاطی بیشتری در بینی شما تولید خواهند شد. در این حالت، شما دچار رینیت حاملگی می‌شوید. متأسفانه رینیت حاملگی راه تنفسی شما را مسدود کرده و با سرفه‌های خشک مکرر همراه است.
- سوزش سر دل
- صعف سیستم ایمنی بدن
- برونشیت مزمن
به طور کلی، از عوارض رایج سرفه به ویژه سرفه خشک، در زنان باردار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
وقتی مادران از دوران بارداری خود برای ما صحبت می‌کنند همگی از یک جمله مشترک استفاده می‌کنند:”9 ماه به خاطرت چشم روی هم نگذاشتم.” بله، متأسفانه بیخوابی یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان باردار است.
دلیل اصلی بی خوابی در این دوران، تغییر سایز بدن به ویژه شکم و بالطبع، تغییرات سایر اندام‌های بدن برای سازگاری با این وضعیت جدید است. به این تغییرات سرفه خشک را نیز اضافه کنید. سرفه خشک معمولا بی خوابی را تشدید کرده و به ویژه، در 3 ماهه آخر بارداری آزاردهنده‌تر خواهد شد.
- بی اختیاری ادراری:
در دوران بارداری سرفه خشک باعث می‌شود فشار بیشتری به مثانه شما وارد شود. به همین دلیل، گاها ممکن است دچار بی اختیاری ادراری شوید. هرچند این وضعیت ناخوشایند باعث خجالت و ناراحتی شماست؛
اما بسیاری از زنان باردار دیگر نیز چنین تجربه‌ای را پشت سر گذاشته‌اند. در هر حال توصیه می‌شود؛ به محض مواجهه با سرفه‌های خشک مکرر در دوران بارداری، به پزشک مراجعه کنید.
- اختلال در رژیم غذایی:
از جمله عوارض شایع سرفه خشک در دوران بارداری اختلال در تغذیه است. شما در دوران بارداری، دیگر تنها یک نفر نیستید. در واقع، شما باید به تناسب دو نفر غذا بخورید.
متأسفانه سرفه خشک در صورت عدم درمان و کنترل به موقع، اشتها و برنامه غذایی شما را به هم ریخته و رشد جنین‌تان را نیز تهدید خواهد کرد.
- ابتلا به انواع عفونت‌ها:
اگر تا به حال فکر می‌کردید که سرفه تنها باعث آلودگی صوتی و بیخوابی می‌شود؛ باید بگوییم اشتباه می‌کنید. درست است که سرفه در اکثر مواقع، سرفه به زنان باردار و جنین آنها آسیبی نمی‌رساند؛ اما در صورت ابتلای مادر به عفونت‌های زنانه این مسئله قدری بغرنج خواهد شد.
لازم به ذکر نیست که عفونت‌های زنانه در صورت عدم پیشگیری به بدن جنین منتقل شده و شدیدا مشکل ساز خواهند شد. وقتی شما هم به عفونت دچار باشید و هم سرفه مکرر داشته باشید، این خطر جدی‌تر خواهد شد. در این حالت، شما باید سریعا به پزشک مراجعه کنید و مورد معالجه قرار گیرید.
- استرس:
حواستان باشد که در دوران بارداری حتی الامکان استرس را از خود دور کنید. بله همه ما می‌دانیم که تا مادر نشوی، نمی‌توانی این حالت را درک کنی.
اما آیا شما نیز می‌دانید که استرس یکی از عوامل سرفه آور است که می‌تواند سلامتی شما را در دوران بارداری به خطر بیندازد.
چه دارویی برای چه نوع سرفه‌ای بهتر است؟
سرفه و داروی ضد سرفه دارای انواع مختلفی هستند. به همین علت شما باید بسته به نوع سرفه و عامل ایجاد کننده آن، از داروی مخصوص به آن استفاده کنید. به طور مثال، اکثرا از کدئین یا دیگر داروهای مخدر‌دار به عنوان داروی ضد سرفه استفاده می‌شود.
البته بعضا این داروها را با دیگر داروهای ضد سرفه مانند دکسترومتورفان یا اکسپکتورانت گوآفنیزین ترکیب می‌کنند.
چنانچه سرفه شما از علائم سیاه سرفه، سینه پهلو، برونشیت حاد و یا سینوزیت باشد معمولا پزشک برایتان داروی ضد سرفه آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. از جمله آنتی بیوتیک‌هایی که به عنوان داروی ضد سرفه تجویز می‌شوند می‌توان به این 3 مورد اشاره کرد:
- پنی سیلین
- سفالوزپورین
- آزیترومایسین (زیترومکس)
اگر در اثر آلرژی و یا بیماری‌هایی مانند تب یونجه اسیر سرفه شده‌اید، پزشک برایتان اسپری بینی استروئید تجویز می‌کند.
اگر آبریزش بینی از پشت حلق دارید و داروهای OTC برایتان اثربخش نیستند، پزشک اسپری بینی ایپراتروپیوم برومید (آترونت) برای شما تجویز خواهد کرد.
اگر به بیماری آسم مبتلا هستید و سرفه می‌کنید، اسپری استروئید یا گشاد کننده‌های برونش داروی ضد سرفه مناسب شما خواهند بود. این اسپری‌ها تورم مجاری تنفسی شما را کاهش می‌دهند. همچنین، شما می‌توانید از استروئید خوراکی کوتاه مدت نیز برای کاهش این تورم استفاده کنید. معمولا این استروئید‌ها برای تسکین سرفه مزمن مصرف می‌شوند.
در صورتی که سرفه شما ناشی از بیماری رفلاکس معده (GERD) باشد، پزشک چند داروی ضد سرفه زیر را به شما توصیه خواهد کرد:
- اومپرازول (پریلوزک)
- رابپرازول (آسیفکس)
- پانتوپرازول (پروتونیکس)
داروی ضد سرفه خلط آور
داروی ضد سرفه خلط آور به بهبود عملکرد ریه‌ها در خارج کردن خلط کمک می‌کند. داروی ضد سرفه خلط آور معمولا حاوی ماده‌ای به نام اکسپکتورانت است که به آن گوافنزین نیز گفته می‌شود. معمولا این ماده هم در داروی ضد سرفه و هم در داروهای سرماخوردگی وجود دارد.
وظیفه این نوع داروها این است که خلط موجود در مجرای تنفسی شما را رقیق و حل سازد تا بدین ترتیب، مجرای تنفسی شما پاکسازی شود. در حقیقت، با رقیق ساختن خلط و بیرون فرستادن آن از بدن، آلودگی از مجاری تنفسی شما پاک خواهد شد. در این حالت، شما با سرفه، خلط‌های رقیق و سیال شده را از بدن خود بیرون می‌فرستید و سریعا بهبود می‌یابید.
به علاوه، اکسپکتورانت به عنوان یک داروی ضد سرفه خلط آور، باعث افزایش میزان آب موجود در مجرای تنفسی شما نیز خواهد شد. در نتیجه، سرفه کردن برای شما چندان دردناک نبوده و به تدریج بهبود خواهد یافت. لازم به ذکر است که داروی ضد سرفه خلط آوری مانند گوافنزین اگر با داروی ضد سرفه دیگری مانند دکسترومتورفان مورد استفاده قرار گیرد، خطر انسداد مجاری تنفسی شما را به همراه خواهد داشت. بنابراین، حتی اگر مجبور شدید، بدون نسخه پزشک این دارو را تهیه کنید، حواستان باشد با داروهای دیگرتان تداخل نداشته باشد.
داروی ضد سرفه آنتی هیستامین (ضد آلرژی‌ها):
چند داروی معروف از خانواده داروی ضد سرفه آنتی هیستامین عبارتند از:
- پرومتازین
- دیفن هیدرامین
- کلرفنیرآمین
همانطور که از نام این داروی ضد سرفه پیداست، کار آن مبارزه با هیستامین موجود در بدن است. داروهای ضد سرفه آنتی هیستامین، با کاهش ترشح هیستامین بدن شما، به کاهش ترشحات ریه و خلط کمک خواهند کرد. اگر روی جعبه بسیاری از داروهای سرماخوردگی را مطالعه کرده باشید، حتما دیده‌اید که بسیاری از این داروها حاوی آنتی هیستامین هستند.
داروی ضد سرفه سرکوب کننده
معروف‌ترین داروی ضد سرفه از خانواده داروهای سرکوب کننده سرفه، دکسترومتورفان است. این دارو در اشکال گوناگون اعم از قرص، شربت و قطره قابل تجویز و مصرف است.
معمولا از این داروی ضد سرفه برای درمان سرفه خشک و فاقد خلط استفاده می‌شود. بنابراین، اگر سرفه شما با خلط همراه است، فکر مصرف این داروی ضد سرفه را از سر بیرون کنید، چون نه تنها به سودتان نیست، بلکه اثرات مخربی نیز به همراه خواهد داشت.
به طور مثال، در چنین شرایطی ممکن است ترشحات در ریه‌های شما باقی بمانند و بیماری شما بسیار طولانی‌تر از آن شود که حتی تصورش را می‌کنید.
داروی ضد سرفه تسکین دهنده
داروی ضد سرفه‌ای که بتواند سرفه شما را تسکین دهد، لزوما یک داروی شیمیایی نیست. حتما همه شما یک بار در زندگی، تجربه درمان خانگی را داشته‌اید. مثلا وقتی می‌توانید سرفه خود را با مصرف اوکالیپتوس، عسل، شیر ولرم و … تسکین دهید، چه لزومی دارید خود را به داروهای شیمیایی ببندید؟
البته استفاده از داروی تسکین دهنده سرفه زمانی توصیه می‌شود که به سلامت بدن خود اطمینان کامل داشته باشید.
داروی ضد سرفه بی حس کننده
گاهی اوقات لازم است که برای درمان سرفه خود به بی حسی پناه ببرید. مصرف قرص‌های مکیدنی حاوی منتول یکی از راه‌هایی است که با بی حس کردن ناحیه حلق، حنجره و گلو آنها را ضدعفونی می‌کند.
در نتیجه، شما با پاکسازی مجاری تنفسی خود، احتمال بروز سرفه را کاهش خواهید داد. یک داروی ضد سرفه تسکین دهنده معروف که همه ما تجربه مصرف آن را داشته‌ایم، شربت دیفن هیدرامین است. این دارو نیز دارای اثر بیحسی بوده و ضد سرفه خوبی به شمار می‌رود. دو نوع داروی ضد سرفه دیگر که با بی حسی سرفه شما را درمان می‌کنند عبارتند از:
- فنتول
- کامفر
شما می‌توانید با مالیدن دو داروی ضد سرفه فوق، به سینه یا گلوی خود، به جنگ با سرفه بروید. جا دارد قدیمی‌ترین داروی ضد سرفه تسکین دهنده، یعنی قرقره آب نمک را نیز به شما توصیه کنیم. شاید بتوان آب نمک را اولین و باستانی‌ترین داروی ضد سرفه‌ای دانست که اجداد ما برای پاکسازی مجاری تنفسی خود به کار می‌بردند.
داروی ضد سرفه ضد احتناق
دکونژستان یا داروی ضد احتناق یک نوع دیگر از داروی ضد سرفه است که در بسیاری موارد به کمک شما خواهد آمد. فنیل آفرین و پسودوافدرین دو نوع معروف از داروی ضد سرفه ضد احتناق هستند.
این داروها به این صورت عمل می‌کنند که با ورد به بدن، عروق خونی ریه‌ها و بینی شما را تنگ کنند. در صورت تنگی این اجزا، خطر احتناق شما کاهش خواهد یافت. داروهای ضد احتناق نیز مانند آنتی هیستامین‌ها، پای ثابت بسیاری از داروهای سرماخوردگی هستند.
بهترین داروی ضد سرفه برای کودکان
حتما خودتان بهتر می‌دانید که در اکثر مواقع، داروی کودکان و بزرگسالان با هم تفاوت دارند. این شرایط در مورد داروی ضد سرفه نیز حکمفرماست. شاید برای شما جای سوال باشد که با توجه به تنوع داروی ضد سرفه، چه دارویی برای کودک دلبند شما اثربخش‌تر خواهد بود.
البته، بنا به توصیه سازمان FDA، شما نباید به هیچ عنوان به کودکان زیر 2 سال خود داروهای OTC بدهید. منظور از داروهای OTC داروهایی است که بدون ارائه نسخه، می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. از طرفی دیگر، اگر دقت کرده باشید، روی بسیاری از داروهای ضد سرفه یا سرماخوردگی نوشته شده که از مصرف آن برای کودکان زیر 4 سال بپرهیزید.
شما می‌توانید برای کودکان زیر 15 سال خود از چند داروی ضد سرفه استفاده کنید که در زیر معرفی شده‌اند:
- ایبوپرفن (آدویل، آدویل کودکان، مورتین و غیره)
- ناپروکسن (آلِو)
همچنین اگر کودک شما مشکل آبریزش از پشت حلق و یا سرکوب سرفه داشته باشد، مصرف این داروها برای او مفید خواهد بود:
- آنتی هیستامین (مانند دیفن هیدرامین)
- دکونژستان
به طور کلی، 4 گروه اصلی از داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه وجود دارند که به هیچ عنوان نباید به کودکان زیر 4 سال خود بدهید:
- اکسپکتورانت سرفه
- داروی سرکوب کننده سرفه
- دکونژستانت (فنیل افرین و پزودوافرین)
- آنتی هیستامین‌هایی مانند برومفنیرامین، کلوفنیرامین، و دیفن هیدرامین
چه چیزی سرفه را متوقف می‌کند؟
برای قطع سرفه روش‌های مختلفی وجود دارد. در وهله اول لازم است تشخیص دهیم که سرفه ما عادی است یا نشانه یک بیماری. در صورتی که به دلایلی چون حساسیت، قرار گرفتن در آلودگی، و یا پریدن غذا در گلو و غیره سرفه به سراغ ما بیاید، می‌توانیم کمی صبور باشیم و بی خیال از کنار آن رد شویم
. اما اگر در شب دچار سرفه شدیم، یا به دلیل سرماخوردگی و دیگر بیماریها سرفه امان‌مان را برید لازم است که از دارو استفاده کنیم.
البته، در برخی موارد می‌توانیم با داروی ضد سرفه خانگی، کمی سرفه خود را تسکین دهیم. با این حال توصیه می‌شود که خود را فریب ندهید، و در صورت جدی و مکرر بودن سرفه‌های خود سریعا به پزشک مراجعه کنید.
سریع‌ترین داروی ضد سرفه خانگی
گاها شما بی هیچ دلیل خاصی به سرفه می‌افتید و حاضرید هر کاری بکنید تا از شر این مهمان ناخوانده خلاص شوید. بعضا ممکن است به پزشک دسترسی نداشته باشید، و یا بخواهید یک روش خانگی را برای درمان این عارضه بد صدا امتحان کنید.
در ادامه شما را با چند روش خانگی برای درمان سریع سرفه – البته نه دائمی- آشنا خواهیم کرد:
- بدن خود را هیدراته نگه دارید. با نوشیدن آب فراوان می‌توانید مخاط خود را رقیق سازی کنید.
- بخور آب گرم بگیرید. از روش سنتی پدر و مادرها استفاده کنید و یک ظرف آب جوشیده را روی یک سطح صاف بگذارید. پتو یا پارچه‌ای روی خود بیندازید تا بخار را حبس کنید. پشت سر هم بخار آب جوش را تنفس کنید. البته اگر آسم دارید این روش به شما توصیه نمی‌شود.
- برای رقیق سازی مخاط خود از یک مرطوب کننده استفاده کنید.
- از قطره‌های ضد سرفه برای صاف و نرم کردن گلوی خود استفاده کنید.
- آب نمک قرقره کنید.
- موقع خواب، از دو بالش زیر سرتان استفاده کنید. وقتی سرتان هنگام خواب در ارتفاع قرار بگیرد، راه تنفسی شما سخت‌تر مسدود خواهد شد.
- از سیگار کشیدن اجتناب کنید.
- از تنفس مواد تحریک کننده مانند عطر، گرد و خاک و آلاینده‌ها اجتناب کنید.
- سوپ مرغ بخورید.
- آخرین و بهترین روش خانگی درمان سرفه مصرف شکلات است. همیشه مقداری شکلات برای این روزها کنار بگذارید. مواد تشکیل دهنده شکلات عصب واگوس (عصب دهم مغز) را که دستور سرفه را می‌دهد سرکوب می‌کنند.
داروی ضد سرفه گیاهی
گاها می‌توان با استفاده از داروهای گیاهی، برخی از سرفه‌ها را تسکین داد. در ادامه به چند داروی ضد سرفه گیاهی خواهیم پرداخت:
- عسل: عسل چه در بزرگسالان و چه در کودکان بالای 1 سال، یک ضد سرفه خانگی عالی محسوب می‌شود.
- چای زنجبیل بنوشید.
- روغن اوکالیپتوس: کمی از روغن اوکالیپتوس را در دستگاه بخور خود بریزید و بخور بگیرید. همچنین می‌توانید مقداری از آن را به سینه خود بمالید و به جنگ با سرفه بروید.
- چای نعناع بنوشید.
- ریشه شیرین بیان: این گیاه یک اکسپکتورانت خانگی است که برای مبارزه با سرفه شدیدا توصیه می‌شود.
- سرکه سیب را با عسل ترکیب کرده و میل کنید.
جا دارد دوباره یادآوری کنیم که سرفه‌ها به دلایل مختلف بروز می‌یابند و بسیاری از آنها بدون مراجعه با پزشک قابل تسکین و درمان نیستند. بنابراین، روش‌های خانگی و درمان‌های گیاهی را صرفا برای سرفه‌هایی استفاده کنید که چندان جای نگرانی ندارند.
نکات کلیدی برای جلوگیری از برگشت سرفه
مطمئنا هیچ یک از ما نمی‌خواهیم وقتی از شر انواع سرفه خلاص شدیم، دوباره با آن مواجه شویم. پس چه بهتر که با راه‌کارهایی برای پیشگیری از بروز مجدد آن آشنا شویم. پیشنهاد ما این است که با روش‌های زیر حتی‌الامکان، بروز سرفه مجدد را به تعویق بیندازید:
- شب‌ها موقع خواب، از دو بالش استفاده کنید تا سرتان در بلندی قرار بگیرد.
- از مرطوب کننده هوا استفاده کنید.
- قبل از خواب عسل میل کنید.
- در صورتی‌که به ریفلاکس معده مبتلا هستید، داروی مربوط به آن را مصرف کنید.
- از سیستم تهویه مناسب اتاق خواب خود مطمئن شوید.
- از حشرات دوری کنید.
- در صورت ابتلا به عفونت سینوس‌ها به فکر معالجه باشید.
- اگر سرما خورده‌اید، استراحت کنید و دکونژستانت بخورید.
- بی خیال سیگار کشیدن شوید.
- اگر به آسم مبتلایید، درمان خود را جدی بگیرید.
جمع بندی
همه ما در طول روز به طرق مختلف با سرفه خود و دیگر افراد روبرو هستیم. برخی از سرفه‌ها بدون هیچ دلیل خاصی بروز می‌کنند. حال آنکه، بسیاری از مواقع، سرفه‌های ما ناشی از انواع بیماریها، آلرژی‌ها، عوامل محرک، آلودگی و غیره هستند. شما می‌توانید با شناخت نوع سرفه خود، داروی ضد سرفه مناسب را تهیه و مصرف کنید. البته لازم به ذکر است که برخی از داروهای ضد سرفه با دیگر داروها تداخل داشته، و بهتر است که در انتخاب و مصرف داروی ضد سرفه بسیار دقت کنید. همچنین، دو گروه خاص از افراد، یعنی زنان باردار و نوزادان باید تنها زیر نظر پزشک متخصص از داروی ضد سرفه استفاده کنند. لذا توصیه می‌شود به هیچ عنوان برای درمان سرفه‌های مکرر، مزمن و جدی از مصرف خودسرانه داروی ضد سرفه اجتناب کنید.
سوالات متداول در مورد داروی ضد سرفه
حتما با خواندن این مقاله سوالات زیادی در مورد انواع داروی ضد سرفه به ذهن شما رسیده است. همانطور که در بالا اشاره کردیم، برای هر نوع سرفه، و با توجه به سوابق بیماری فرد، داروی ضد سرفه مخصوصی تجویز می‌شود. با این حال، بسیاری از شما ممکن است به دلیل عدم آگاهی، برای درمان سرفه خود از داروهای بدون نسخه استفاده کنید.
توصیه ما این است که در صورت ابتلا به یک بیماری یا آلرژی خاص، به هیچ وجه این کار را نکنید. به ویژه، در مورد کودکان که اصلا توصیه نمی‌شود بدون نسخه پزشک، داروی ضد سرفه تهیه کنید. در ادامه دو سوال مهم و شایع در خصوص بهترین داروی ضد سرفه کودک و خانگی خواهیم پرداخت.
آناناس یک داروی ضد سرفه بی نظیر است. شما می‌توانید با مصرف ترکیبی از آب آناناس و عسل، خیلی زودتر از آنچه فکرش را بکنید با سرفه خدا حافظی کنید. البته مصرف آناناس بیشتر به درمان سرفه‌های خشکی کمک می‌کند که ناشی از سینه پهلو نباشند.
شما بیشتر برای درمان سرفه‌های خفیف می‌توانید از این جذاب استوایی استفاده کنید. وجود بروملین در آناناس به عنوان یک ماده ضد التهاب و ضد آلرژی، به باز شدن مجاری تنفسی شما کمک کرده و سرفه را از شما دور خواهد ساخت.
چند مورد داروی ضد سرفه کودکان زیر 15 سال عبارتند از:
ایبوپرفن (آدویل، آدویل کودکان، مورتین و غیره)
ناپروکسن (آلِو)
آنتی هیستامین (مانند دیفن هیدرامین)
دکونژستان
