بیماری حرکتی یا ماشین گرفتگی یک اختلال بسیار شایع در گوش داخلی است. این بیماری در دنیا بسیار شایع است و بیماران مبتلا اغلب به دلیل بروز حالات و علائمی چون سرگیجه، استفراغ و عدم تعادل در هنگام راه رفتن به مراکز درمانی مراجعه میکنند. این بیماری در اثر حرکت مکرر وسیله نقلیه یا هر حرکت دیگری است که گوش داخلی را مختل می کند. برخی از افراد هنگام سوار شدن به هواپیما، اتومبیل یا شهربازی دچار حالت تهوع و حتی استفراغ نیز میشوند.
جالب است بدانید بیشتر زنان باردار و کودکان در معرض بیماری حرکتی هستند، اما ممکن است هر کسی را درگیر کند. با این حال جای نگرانی نیست و شما میتوانید در هنگام مسافرت اقداماتی را انجام دهید تا خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهید. ما در این مطلب کافه نبض قصد داریم شما را با علت، علائم، تشخیص و راههای درمان این بیماری بیشتر آشنا کنیم. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
ماشین گرفتگی به چه معنا است؟
بیماری حرکتی (sickness Motion) که به آن ماشین گرفتگی هم گفته میشود، یک احساس ناخوشایند و آزاردهنده است. این بیماری معمولاً هنگام مسافرت با اتومبیل، قایق، هواپیما یا قطار اتفاق میافتد. در این بیماری اندامهای حسی بدن شما پیامهای متفاوتی به مغز میفرستند و باعث سرگیجه، استفراغ و حالت تهوع میشود. از دیگر علائم شایعی که به واسطه آنها میتوان بیماری حرکت را تشخیص داد، عرق کردن، افزایش و سرازیر شدن بزاق دهان، سردرد، احساس سرما و رنگ پریدگی است.
علت ماشین گرفتگی
هنگامی که مغز سیگنالهایی را از دستگاه حسی بدن مانند چشم، گوش داخلی، عضلات و مفاصل دریافت میکند و برای پردازش به مغز و نخاع اطلاعات متناقضی را منتقل مینماید، این واکنش در مغز، باعث ایجاد بیماری حرکتی یا ماشین گرفتگی میشود. برای مثال هنگام راه رفتن، مغز شما نمیداند که شما ساکن هستید یا حرکت میکنید.
به عنوان مثال دیگر، هنگام سوار شدن در اتومبیل، وقتی بدن شما موارد زیر را احساس میکند باعث بروز سرگیجه و ماشین زدگی در شما خواهد شد:
- چشمها عبور درختان را حس میکنند و حرکت را ثبت میکنند.
- گوشهای داخلی حرکت را حس میکنند.
- عضلات و مفاصل احساس میکنند بدن شما بیحرکت نشسته است.
- مغز ارتباط بین این پیامها را احساس میکند.
بسیاری از اقدامات زیر میتوانند باعث بروز بیماری حرکتی شوند، مانند:
- شهربازی
- بازیهای سه بعدی مجازی
- مطالعه در حین حرکت
- سوار شدن در قایق، ماشین، اتوبوس، قطار یا هواپیما
علائم ماشین گرفتگی
حالت تهوع و استفراغ شایعترین علائمی است که در اثر ماشین گرفتگی ایجاد میشود. با این حال ماشین گرفتگی میتواند شما را غافلگیر کند به طوری که ممکن است یک لحظه احساس خوبی داشته باشید و سپس ناگهان برخی از علائم زیر را هم تجربه کنید، این علائم عبارتند از:
- عرق سرد
- سرگیجه
- خستگی
- سردرد
- تحریکپذیری
- عدم توانایی در تمرکز
- افزایش بزاق دهان
- رنگ پریدگی
- تنگی نفس
- خمیازه کشیدن
تشخیص علائم ماشین گرفتگی
در بیشتر موارد بیماری حرکتی یا ماشین گرفتگی، خفیف و قابل درمان است، و شما به راحتی میتوانید بدون مراجعه به پزشک خود را درمان کنید. اما در موارد بسیار شدید و مواردی که به تدریج بدتر میشوند نیز باید به پزشکانی که در زمینههای بیماریهای گوش، تعادل و سیستم عصبی تخصص دارند، مراجعه نمایید.
حال برای کمک به تشخیص بیماری حرکتی، پزشک در مورد علائمی که باعث بروز این مشکل شده است (مانند سوار شدن در قایق، پرواز در هواپیما یا رانندگی در اتومبیل) سوال میپرسد و این بیماری را تشخیص میدهد. بنابراین برای تشخیص بیماری حرکتی نیاز به تستهای آزمایشگاهی ندارید.
انواع روش درمان ماشین گرفتگی با طب سنتی
امروزه استفاده از گیاهان دارویی در طب سنتی جایگاه بسیار مهمی در درمان انواع بیماریها در سراسر دنیا دارد. گیاهان دارویی به لحاظ آنکه از جنس طبیعت بوده و تناسب بیشتری با بدن انسان دارند، کاربردهای وسیعی در پزشکی داشته و دارند. آنچه تفاوت بارز داروهای شیمیایی و گیاهی را نشان میدهد، مدت زمان مصرف، نحوه استفاده، غلظت دارو و در برخی موارد عوارض جانبی آن است. پس اگر به دنبال موثرترین روشهای درمانی ماشین گرفتگی در طب سنتی هستید، ما در ادامه این مطلب شما را با گیاهان دارویی و خوراکیهایی که ممکن است به فرآیند درمان شما کمک کنند، آشنا خواهیم کرد.
پیشگیری از ماشین زدگی با زنجبیل
زنجبیل یک داروی جایگزین برای پیشگیری و درمان ماشین گرفتگی میباشد. این گیاه علاوه بر کاهش استرس، اضطراب و افزایش آرامش روانی نیز دارای خواص ضدتهوع است و به همین دلیل میتواند به درمان ماشین گرفتگی کمک کند.
نحوه مصرف زنجبیل: دو فنجان آب در قوری ریخته و چند تکه زنجبیل تازه به آن اضافه کنید. صبر کنید آب به جوش آید و پس از 10 دقیقه، آن را برداشته و صاف کنید. یک قاشق چای خوری عسل به دمنوش زنجبیل افزوده و یک ساعت قبل از سفر، آن را بنوشید و یا میتوانید ریشهی یک زنجبیل تازه را برای تسکین علائم بجوید.
نعناع اغلب برای تسکین بیماری حرکتی پیشنهاد میشود زیرا این گیاه راهی عالی برای تسکین حالت تهوع است. همچنین منتول موجود در این گیاه دارای اثر خنککننده است که معده شما را آرام میکند.
نحوه مصرف نعناع: یک قاشق غذا خوری نعناع خشک را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و ۳۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد، آنرا صاف کنید و برای طعم بهتر کمی عسل بـه آن اضافه کنید. خوردن این نوشیدنی قبل از سفر برای پیشگیری از ماشین گرفتگی مفید اسـت.
جویدن آدامس و کاهش حالت تهوع
یک روش ساده برای تسکین بیماریهای شایع و خفیف ماشین گرفتی، جویدن آدامس است. آدامس برای کاهش علائم بیماری حرکتی در مبتلایان بسیار موثر است. با این حال، علاوه بر جویدن آدامس، خوردن شیرینیجات به کاهش اثرات خفیف بیماری ماشین گرفتگی و حالت تهوع کمک میکند.
لیمو ترش و پیشگیری از تهوع
لیموترش تازه حاوی اسیدسیتریک است و به تسکین حالت تهوع و استفراغ در هنگام سفر کمک میکند. حتی بوی لیموترش میتواند ماشین گرفتگی را درمان کند. آب یک عدد لیموترش را درون یک لیوان آب ولرم بریزید. سپس یک قاشق غذاخوری عسل به آن اضافه کرده و آن را کاملاً مخلوط کنید. سپس قبل و حین حرکت ماشین ، آن را آهسته آهسته بنوشید. همچنین میتوانید در مسافرت برشهایی از لیموترش را بمکید. این کار جلوی تهوع را میگیرد و علائم ماشین زدگی را کاهش میدهد.
هوای تازه را فراموش نکنید
اگر حالت تهوع خفیف باشد، هوای آزاد به تسکین بیماری حرکتی کمک میکند. هوای تازه و خنک باعث احساس تازگی در شما شده و علائم تهوع و ماشین گرفتگی را کاهش میدهد. پس از هر موقعیتی برای توقف و برخورداری از هوای تازه استفاده کنید.
بیسکوییت بخورید
در هنگام حالت تهوع باید خوراکیهای سبک و ساده خورده شود. خوردن مواد غذایی خشک مانند بیسکویت میتواند علائم را کاهش دهد. مواد غذایی خشک اسید بیش ازحد معده را جذب و بـه درمان ماشین گرفتگی کمک میکند. اما نباید در خوردن آن زیادهروی کرد.
طب فشاری برای رفع سرگیجه و تهوع
طب فشاری مانند طب سوزنی است با این تفاوت که به جای استفاده از سوزنهای ظریف با فشار انگشت مکانهای درمانی را تحریک میکنند. طبق تحقیقات انجام شده طب فشاری ممکن است به همان روش طب سوزنی به کاهش علائم بیماری حرکتی کمک کند و طب فشاری در کاهش علائم کاهش حالت تهوع موثر است.