یکی از مشکلات رایج به خصوص در فصل سرما خشکی پوست است البته این مشکل برای بسیاری از افراد اجتنابناپذیر است چون در حالت کلی پوست آنها همیشه خشک است. به هر حال خشکی پوست عارضه آزاردهندهای است که ممکن است هر کسی گرفتار آن شود. خبر خوب این است که با رعایت برخی نکات ساده در بیشتر موارد میتوانید خشکی پوست را درمان کنید. در ادامه با این مطلب کافه نبض همراه باشید تا با علائم و علت خشکی پوست، درمان و رهایی و درمانهای خانگی خشکی پوست آشنا شوید.
اهمیت شناخت خشکی پوست و روش درمان آن
خشکی پوست چیست؟
خشکی پوست و دهیدراته شدن آن یک وضعیت ناخوشایند است که با خارش، ترک و پوسته پوسته شدن همراه است و میتواند به بیماریهای خطرناکی مانند عفونت و اگزما منجر شود. ابتدا برای درمان خشکی پوست باید علت ایجاد خشکی پوست را مشخص کنید زیرا گاهی دلیل به وجود آمدن خشکی پوست وجود بیماریهایی مانند دیابت، تیروئید و….. است.
اولین قدم برای درمان خشکی پوست این است که بدانید پوست شما خشک است یا دهیدراته. پوست به 5 دسته اصلی نرمال، حساس، مختلط، خشک و چرب تقسیم میشود که پوست خشک نوعی از مدلهای پوست است که فرد ذاتا از بدو تولد با این خصوصیت به دنیا آمده است و این خشکی در تمام نقاط بدن از جمله صورت، دست، پا و ….. احساس میشود و پوست، چربی کمی دارد اما در پوست دهیدراته( کم آب) بر خلاف پوست خشک، علت خشکی پوست از دست دادن رطوبت لایههای پوستی است که حتی افراد با سن کم خطوط سطحی در پوست خود مشاهده میکنند و پوست افتاده و شلی دارند. عموما به هر دوی این مشکلات پوستی، خشکی پوست میگویند چون علائم ظاهری مشابهی دارند اما شما توجه کنید که چه نوع پوستی دارید و مطابق آن به درمان بپردازید.
علت خشکی پوست چیست؟
در اکثر موارد خشکی پوست به دلیل عوامل محیطی ایجاد میشود اما گاهی هم ممکن است یک بیماری مسبب ایجاد خشکی پوست باشد. مهمترین عواملی که باعث ایجاد خشکی پوست میشوند عبارتند از:
- آب و هوا: در زمستان که رطوبت و دما کم میشود احتمال خشکی پوست بیشتر است.
- صابون و شوینده قوی: اکثر شویندهها، شامپوها و صابونهایی که در دسترس عموم قرار دارند نرمی پوست را کم میکنند و چربیها را از سطح بدن کم میکنند.
- گرما: بخاری، شومینه، سیستم حرارتی مرکزی، اجاق و …. هوا و پوست شما را خشک میکنند.
- حمام و دوش آب داغ: دوش گرفتن و استحمام با آب داغ برای مدت طولانی پوست شما را خشک میکند.
- شنای زیاد در آب دارای کلر زیاد
- بیماریها: افرادی که شرایط و بیماری پوستی خاصی دارند مانند کسانی که مبتلا به اگزما، حالت آلرژیک( آتوپیک) یا پسوریازیس هستند، بیشتر در خطر ابتلا به خشکی پوست قرار دارند.
- سفر
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض تابش آفتاب
- اقامت در منطقهای با آب و هوای خشک
- افزایش سن: از 40 سالگی به بعد 50 درصد افراد دچار خشکی پوست میشوند.
- شغلهای خاص: مانند رنگکاران، آرایشگران، قنادان، پرستاران، سیمانکاران ساختمان و ….
- مواد تحریککننده: مثل مواد اسیدید و قلیایی و…
- مواد غذایی: مانند نوشیدن بیش از حد چای، قهوه، چای سیاه، الکل و مواد قندی
خشکی پوست چه نشانههایی دارد؟
اگر پوست شما خشک باشد ممکن است خارش داشته باشید و پوستتان پوسته پوسته شود و اگر آن را لمس کنید دردناک باشد و احساس کشیدگی در پوست داشته باشید. از دیگر علائم خشکی پوست:
- قرمزی پوست
- بلند شدن پوست
- پوسته پوسته شدن
- پوست خشن با ظاهری شبیه سمباده
- خونریزی
- کدر شدن پوست به خصوص در کسانی که پوست تیره دارند.
چگونه می توانیم پوست خود را از خشک شدن محافظت کنیم؟
قبل از این که محصولات مراقبت پوست خود را تغییر دهید، میتوانید با رعایت چند مورد ساده از خشک شدن پوست خود جلوگیری کنید:
- نحوه حمام کردن خود را تغییر دهید: آب ولرم را جایگزین دوش گرفتن با آب داغ کنید و نیز زمان استحمام را به 5 تا 10 دقیقه کاهش دهید زیرا قرار گرفتن زیاد در معرض آب باعث خشکی پوست میشود. بیشتر از یکبار در روز دوش نگیرید.
- از مرطوبکننده استفاده کنید: استفاده از کرمهای مرطوبکننده کمک میکند که پوست شما رطوبت طبیعی خود را حفظ کند. میتوانید از مرطوبکنندههایی استفاده کنید که حاوی ضدآفتاب هستند و از این طریق از پوست خود در مقابل اشعه آفتاب نیز محافظت میکنید. محصولاتی که بر پایه وازلین تهیه میشوند برای پوستهای خشک بهترین انتخاب هستند، این محصولات نسبت به کرمهای عادی از ماندگاری بیشتری برخوردار هستند و از تبخیر رطوبت طبیعی پوست جلوگیری میکنند.
- شستشوی صحیح صورت: انواع شویندههای ملایم و مرطوبکننده بدون رایحه و محتویات ناملایم مثل الکل، آلفاهیدروکسی اسید و رتینوئید را برای پوست خود انتخاب کنید. موقع خرید شویندهها به دنبال این محتویات باشید:
- لانولین
- پارافین
- پلی اتیلن گلیکول
- الکیل پلی گلیکوزید
- سورفکتانتهای سیلیکونی
هنگام شستشو با پوست خود با ملایمت رفتار کنید و با نوک انگشتان خود به آرامی صورت را شستشو دهید و اگر پوست خشک دارید از شستن چندباره صورت در طول روز اجتناب کنید.
- از دستگاه بخور استفاده کنید: یکی از عوامل ایجاد خشکی پوست، رطوبت کم در فضای اطراف است پس سعی کنید در اتاقهایی که بیشتر زمان خود را در آنها میگذرانید از یک دستگاه بخور برای تامین رطوبت استفاده کنید.
- لباس گرم یپوشید: از بافتها و پارچههای ملایم استفاده کنید و لباسهای زبر و خشن نخرید. قرار گرفتن در هوای سرد وضعیت پوستهای خشک را بدتر میکند، حتما در روزهای سرد صورت خود را با شال بپوشانید.
- نوشیدن آب
پوست خشک و بروز بیماری پوستی
خشکی پوست معمولا با تغییر روتین مراقبت از پوست و نیز تغییر برخی عوامل محیطی درمان میشود.گاهی خشکی پوست نشانهای از یک بیماری پنهان است که باید توسط پزشک تشخیص داده و درمان شود. وقتی پوست شما بیآب و خشک شود و شما به آن رسیدگی نکنید این خشکی شدید شده و باعث ایجاد ترک روی پوستتان میشود. ترکها یک راه نفوذ برای باکتریها وآلودگی به بدن و ایجاد عفونت هستند پس بهتر است قبل از رسیدن به این مرحله خشکی پوست خود را با تغییر سبک زندگی و درمانهای خانگی خشکی پوست درمان کنید. با ما همراه باشید تا در ادامه برخی از این درمانهای خانگی مفید و ساده را برای شما بازگو کنیم.
شایعترین علل بروز خشکی پوست
زمانی که غدد چربی توانایی تولید چربی را نداشته باشند پوست خشک میشود و این امر با افزایش سن شدیدتر هم میشود به طوری که افراد مسن بیشتر دچار خشکی پوست خواهند شد. از مهمترین و شایعترین علل و عوامل خشکی پوست میتوان عوامل زیر را نام برد:
- آب و هوای خشک و سرد
- قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید
- افزایش سن
- عوامل ژنتیکی و ارثی
- کاهش ترشح غدد چربی پوست
- تغذیه نامناسب و کمبود مواد و ویتامینهای لازم
- شستشوی زیاد پوست سر، صورت و بدن با صابونها و شویندههای قوی
پیشگیری از خشک شدن پوست
برای پیشگیری از خشکی پوست میتوانید نکات زیر را رعایت کنید:
- به کار بردن دستکش هنگام تماس با شویندهها
- استفاده از صابون یا شامپوی بدن ملایم و حاوی نرمکننده پوست
- استفاده بیشتر از مرطوبکننده پوست
- کاهش مدت تماس با آب و استفاده از آب ولرم به جای آب داغ هنگام استحمام
- پوشاندن پوست در آب و هوای سرد و هنگام وزش باد به وسیله شال و دستکش
- استفاده از پارچهها، ملحفهها و لباسهای نخی و لطیف
درمان خانگی برای پوست خشک
همانطور که در مطالب بالاتر گفته شد خشکی پوست یکی از بیماریها و مشکلات شایعی است که اغلب افراد آن را یا به صورت مزمن و یا به صورت دورهای تجربه کردهاند. خشکی پوست در مراحل اولیه باعث کشیده شدن و زبری پوست میشود و با درمانهای خانگی که برای شما پیشنهاد خواهیم کرد به راحتی قابل درمان است اما اگر به آن رسیدگی نکنید و بیتوجه باشید و یا از عوامل و بیماریهای داخل بدن نشات گرفته باشد، میتواند مشکلات شما را افزایش داده و به جای بهبود، اوضاع وخیمتر شود.
برخی توصیههای مهم برای درمان خشکی پوست و درمان خانگی پوست خشک که میتواند برای شما مفید باشد عبارتند از:
- برنامه تغذیهای خود را بهبود بخشید چرا که کمبود بسیاری ازمواد مغذی مانند ویتامینهای A و B و C میتواند سبب خشک شدن پوست شود.
- مصرف کافی سبزیجات و میوهها
- نوشیدن زیاد آب
- استفاده از کرمهای آبرسان و مرطوبکننده مناسب با پوستتان
- استفاده از کرمهای ضدآفتاب
- ماسک سیبزمینی
- ماسک خاک رس و عسل
- ماسک روغنزیتون و تخممرغ
- روغن بادام
- آلوئهورا
- بلغور جو دوسر
- روغن نارگیل
- ماست
- شیر
- عسل
- کرم خامه شیر
- روغن زیتون
پماد و کرم نرم کننده پوست
نرمکننده پوست و مرطوبکننده پوست روی پوست را میپوشاند و از بخار شدن رطوبت پوست جلوگیری میکند. بهتر است برای درمان خشکی پوست روزی چند نوبت به ویژه بعد از استحمام از مرطوبکننده پوست استفاده کنید. بعضی از کرمهای مرطوبکننده قوی و غلیظ یا پمادهای چرب مانند روغن نوزاد یا وازلین طبی برای نگهداشتن رطوبت موجود در پوست کارایی بالایی دارند.
انواع لوسیون و روغن بدن مناسب
لوسیون بدن به دلیل پوشانندگی کل پوست نقش مهمی در شادابی و طراوت آن دارد. انواع متنوعی از لوسیونها مخصوص پوستهای مختلف وجود دارند که تفاوت لوسیون با کرم در غلظتشان است. لوسیون به خاطر میزان آب بیشتر نسبت به کرم که چربی بیشتری دارد، حالت روانتری دارد.
برای خشکی پوست میتوانید از روغن بدن هم استفاده کنید که از لوسیونها چربتر هستند و اغلب برای ماساژ بدن استفاده میشوند. روغنهای بدن با ایجاد یک لایه چربی روی سطح پوست از آن در برابر خشکی محافظت کرده و سبب نرمی، لطافت و درخشندگی پوست شما میشوند. انواع لوسیون و روغن بدن از لحاظ کاربردی مانند آبرسانی، خوشبو کردن و مرطوب کردن پوست اهمیت زیادی دارند پس با توجه به نوع پوست خود باید لوسیون یا روغن بدن مناسب را انتخاب کنید
درمان خشکی پوست بدن با روغن بادام
کمی روغن بادام خالص را به آرامی گرم کنید و نیم ساعت قبل از دوش گرفتن، بدن خود را با روغن بادام گرم ماساژ دهید و بعد از حمام هم از یک مرطوبکننده سبک استفاده کنید، این کار را یکبار در روز انجام دهید. شبها قبل از رفتن به رختخواب، یک لیوان شیر گرم با یک قاشق چایخوری روغن بادام مخلوط کرده و بخورید. برای داشتن پوستی سالم و همچنین خوابی آرام هر شب این کار را انجام دهید البته اگر به بادام حساسیت دارید نباید از درمانهای روغن بادام استفاده کنید.
درمان پوست خشک با شیر
یک حوله را در شیر سرد خیس کنید و به مدت 5 تا 7 دقیقه روی پوست خشک صورت قرار دهید سپس شیر را با یک پارچه دیگر که در آب خیس شده است از صورتتان پاک کنید، این کار را یک روز در میان انجام دهید. میتوانید چند قطره گلاب را به شیر اضافه کرده و محلول را به سرتاسر پوست بدن خود ( دست، پا، حتی صورت) بمالید و اجازه دهید 10 دقیقه بماند و سپس بدن خود را با آب سرد بشویید، این درمان خانگی را دو بار در روز انجام دهید.
درمان خشکی پوست با خیار
یک عدد خیار حاوی 287 گرم آب، ویتامینهای A,C,K ، منیزیم، پتاسیم، فسفر، فولات، کلسیم، سلنیوم، روی، فیبر و اسیدهای چرب امگا3 و منبع عالی سیلیکا است. آب زیاد موجود در خیار آن را به یکی از بهترین مواد غذایی برای درمان خشکی پوست تبدیل کرده است. برای درمان خشکی پوست با خیار، آن را نازک برش بزنید و با مقدار کمی نمک به عنوان میانوعده نوش جان کنید همچنین میتوانید خیار را به ساندویچ، سالاد یا آب اضافه کرده یا آب خیار را بگیرید و بنوشید.
یکی دیگر از راههای درمان این است که پوست خیار را بگیرید، ریز رنده کنید و به آن ژل آلوئهورا و یک قاشق چایخوری عسل اضافه کرده و خوب هم بزنید. ماسک را روی صورت خود قرار داده و بعد از 20 دقیقه ماسک را پاک کرده و صورت خود را با آب ولرم بشویید.
درمان خشکی پوست با زردچوبه
زردچوبه برای درمان خانگی خشکی پوست، درمان اگزما و پسوریازیس و همچنین آکنه به کار میرود. میتوانید از زردچوبه برای درمان چین و چروک دور چشم، پوست خشک، برطرف کردن حلقههای سیاه دور چشم استفاده کنید همچنین زردچوبه خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد و خارش پوست و قرمزی پوست را تسکین میدهد. به گفته دکتر ترور گیتس، پزشک طب طبیعی، زردچوبه در از بین بردن باکتریهای ایجادکننده آکنه، کنترل رشد میکروارگانیسمها روی پوست و جلوگیری از گسترش سایر عفونتها مؤثر است و برای پاکسازی منافذ صورت مفید است.
- برای سوزش پوست، عصاره زردچوبه را با ژل آلوئهورا ترکیب کنید.
- برای درمان آکنه و مشکلات باکتریایی، زردچوبه را با عسل و آب گرم ترکیب کنید.
- برای خواص آنتیاکسیدانی، زردچوبه را با آب ترکیب کنید و برای غلیظ شدن آن مقداری آرد برنج یا بادام به ان اضافه کنید.
- برای درمان چین و چروک و هایپرپیگمنتاسیون، زردچوبه را با ماست و آبلیمو ترکیب کنید که اثرات روشنکنندگی آن زیاد میشود.
از هر دستوری که برای تهیه ماسک استفاده میکنید باید هربار ماسک را حدود 10 دقیقه روی پوست خود قرار دهید و سپس با آب گرم بشویید و از سرم، شیرپاککن و مرطوبکننده مناسب استفاده کنید.
درمان خشکی پوست با جوی دوسر
یک فنجان بلغور جو دوسر را در وان حمام خود بریزید و با آب گرم وان را پرکنید، چند قطره روغن اسطوخودوس هم اضافه کنید سپس 15 تا 30 دقیقه در وان بمانید. این کار را یکبار در هفته انجام دهید. ( این درمان برای خشکی ناحیه تناسلی و اطراف واژن نیز مفید است.)
میتوانید یک فنجان بلغور جو دوسر را با یک موز رسیده و کمی شیر ولرم مخلوط کرده و این مخلوط را روی پوست خشک خود بمالید و بعد از 10 الی 15 دقیقه با آب سرد بشویید. از این ماسک صورت یکبار در هفته استفاده کنید.
انتخاب شوینده مناسب پوست خشک
برای انتخاب بهترین شوینده مناسب پوست خشک به مواد تشکیلدهنده و ترکیبات شویندهها دقت کنید و از مصرف شویندههای حاوی SD الکل، الکل دناتوریت، سدیم سولفات و لوریل سولفات خودداری کنید زیرا چربی طبیعی پوست را جدا کرده و باعث خشکتر شدن پوست نسبت به گذشته میشود. شما میتوانید از محصولاتی که دارای آلوئهورا، گلیسیرین و روغنهای طبیعی هستند استفاده کنید و همچنین الکلهای غنی مانند الکل استریل یا ستیل الکل نیز باعث بهبود و ترمیم پوست میشوند و سرامیدها برای پوستهای خشک مفید بوده و سد محافظتی پوست را تقویت میکنند.
سوالات رایج
چه زمانی به متخصص پوست مراجعه شود؟
اکثرا خشکی پوست به درمانهای خانگی جواب میدهد و درمان میشود اما اگر اتفاقات زیر برای شما رخ داد حتما به پزشک مراجعه کنید:
پس از چند هفته استفاده از محصولات آبرسان و درمان خشکی پوست و درمانهای خانگی نتیجهای نگرفتید و پوست بهبودی نداشت.
در خواب هم خارش پوست احساس شد.
مناطق وسیعی از بدن دچار پوسته پوسته شدن و خشکی شد.
خشکی پوست با قرمزی و التهاب همراه بود.
در اثر خارش دچار خونریزی، بریدگی و عفونت شدهاید.
احتمالا دکتر به همراه یک شوینده ملایم، مرطوبکننده و آبرسان، به شما یک پماد یا کرم بر پایه کورتون تجویز میکند که حداکثر یک هفته باید از آن استفاده کنید. گاهی ممکن است خشکی پوست در صورت، ناحیه دور چشم، ابروها، انگشتان، کف دست و … یک خشکی ساده و ملایم پوست به نظر آید اما به درمانهای دقیقتر و تخصصیتر نیاز دارید که با مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینات و آزمایشهای لازم، داروها و درمانهای لازم برای شما اتخاذ میشود.
درماتیک سبورتیک نوعی عارضه پوستی است و بیشتر در نواحی از پوست مانند ابروها و بینی که غدد چربی دارند، دیده میشود.
پسوزیاریس هم یک بیماری پوستی است که علائمی چون خشکی موضعی پوست و پوسته پوسته شدن دارد.
درماتیت آتدپیک یا همان اگزما که باعث ایجاد خشکی شدید در پوست صورت و سایر قسمتهای بدن میشود و به نظر میرسد این بیماری ارثی است.
چه چیزی به طور طبیعی به درمان خشکی پوست کمک می کند؟
پوست خشک محل خوبی برای عفونتهای پوستی و قارچ است و اگر درمان نشود ممکن است به صورت لک بر روی پوست باقی بماند. اگر با مرطوب کردن موضعی پوست و درمانهای خانگی نتیجهای نگرفتید، وقت آن است که رژیم غذایی مناسبی را برای پوست خود دنبال کنید.
بهترین روش برای درمان خشکی پوست که به طور طبیعی به درمان خشکی پوست کمک میکند، مصرف نوشیدنیها و مواد غذایی است که سموم را از بدن خارج کرده و رطوبت پوست را حفظ میکنند. در ادامه چند ماده غذایی مرطوبکننده و آبرسان طبیعی را به شما معرفی میکنیم که با استفاده از آنها در رژیم غذایی خود میتوانید پوستی سالم و با طراوت داشته باشید. مواد غذایی مانند: آب، آووکادو، مغزها، موز، تخمکتان، ماهی، روغن زیتون، آلوئهورا، سبزیجات دارای برگ سبز تیره، خیار، چای بابونه، خیار، انار، روغن نارگیل و سیبزمینی شیرین
آیا نوشیدن آب به خشکی پوست کمک می کند؟
اگر پوست دهیدراته و بیآب داشته باشید، نوشیدن آب به مقدار کافی به درمان خشکی پوست کمک میکند و پوست محکم، شفاف و بدون چین و چروک خواهید داشت اما اگر پوست شما از نوع خشک است، مشکل نداشتن چربی کافی است و با نرمکنندهها و مرطوبکنندهها قابل درمان است نه فقط با نوشیدن آب. قابل ذکر است که مصرف 6 تا 8 لیوان آب برای همه با هر نوع پوستی لازم و ضروری است.
چگونه می توانم سریع پوست خود را آبرسانی کنم؟
استفاده از مرطوبکنندههای مناسب پوستتان
آب کافی بنوشید
مصرف غذاهای غنی از آب
استفاده از کرم ضدآفتاب مخصوص پوست
از مرطوبکنندهها بعد از حمام استفاده کنید
دوش خیلی طولانی و گرم نگیرید
محصولات مراقبتی آبرسان استفاده کنید
از ملحفهها و لباسهای نرم استفاده کنید