توسط : اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که در طول روز به اقتضای شغل خود یا فعالیت های روزانه ساعت‌های زیادی سر پا هستید یا بدون تغییر پوزیشن برای ساعت های متمادی روی صندلی مینشینید به احتمال زیاد باید رگ های آبی یا بنفش تیره را روی پاهای خود مشاهده کرده باشید.
ممکن است به این رگها فقط به چشم یک مشکل زیبایی نگاه کنید ولی در واقع آنها نشانه ی ابتلا به واریس هستند و باید به دنبال راه درمان آن باشید.
اکثر افراد مبتلا به واریس مشکلات دیگری مانند درد، سنگینی و بیقراری پا، متورم شدن مچ پا در اثر ایستادن طولانی مدت و گرفتگی عضله های پا را هم تجربه میکنند. ما در این مطلب سعی میکنیم این مشکل را بررسی و راه حل و شیوه های درمانی آن را با شما در میان بگذاریم.
علت واریس چیست؟
مهمترین علت واریس این است که سیاه رگها از عواملی نظیر ایستادن و فشار زیاد آسیب میبینند. کار سرخرگها رساندن خون از قلب به بقیه ی بدن است، در مقابل سیاه رگها خون فاقد اکسیژن را با کمک دریچههایی که دارند از قسمتهای تحتانی بدن به قلب میرسانند.
وقتی که سیاه رگ پیچ‌خوردگی یا چرخش پیدا کند و یا دریچه هاش ضعیف شده و دچار افتادگی گردند، نمی تواند جریان خون را به درستی هدایت کند.
سرخرگها خون را از قلب به بقیه بافتهای بدن میرسانند و سیاه رگها خون فاقد اکسیژن را با کمک دریچه هایی که دارند از قسمت های تحتانی بدن به قلب میرسانند.
در نتیجه به جای آنکه خون را به سمت قلب حمل کند آن را به قسمت های دیگر بدن به ویژه پاها بر می‌گرداند.
در نهایت خون و مایعات موجود در بخش‌های پایینی پا که از قلب دورتر هستند و جاذبه ی جریان خون، کمتر روی آنها اثر میگذارد تجمع پیدا میکنند و دردسرساز میشوند.
گاهی این اختلال کار سیاهرگ‌ها، به ورم کردن پاها، احساس درد، خستگی عضلانی، تغییر رنگ پوست یا حتی زخم‌های پوستی می‌انجامد.
علائم واریس پا چیست؟
با این که اکثر افراد، واریس را با تغییرات قابل مشاهده‌ای در پوست میشناسند، شایع‌ترین علامت بالینی این بیماری احساس سنگینی در پاها (55%) و بهبودی آن با بالا قرار دادن پاها (44%) گزارش داده شده است.
جالب است بدانید که تغییرات پوستی تنها در 8% موارد مشاهده میشود.
به صورت کلی علائم واریس عبارتند از:
- احساس ضعف و یا سنگینی در پاها
- سوزش، گرفتگی عضلات و تورم در بخش پایین پاها
- افزایش درد در پاها بعد از نشستن یا ایستاد طولانی مدت
- خارش در اطراف یک یا چند رگ
- خونریزی یا زخم های دردناک همراه با قرمز شدن رنگ پوست
- تیره رنگ شدن رگ ها (بنفش یا آبی)
- پیچیده یا برآمده شدن رگ ها
علائم واریس عنکبوتی
رگهای عنکبوتی همانند رگهای واریسی مناطقی از قبیل پا، پشت ران، ماهیچه ساق پا، قوزک و از مچ به پایین را درگیر میکنند. این رگها از واریس کوچکتر هستند و از آنجایی که بر روی لایه‌های سطحی پوست قرار دارند، درد و علائم حادی از خود نشان نمی‌دهند.
علائم واریس عنکبوتی شامل موارد زیر میشود:
- درد گنگ و مبهم
- خستگی در ساق پاها
- سنگینی پا
- احساس گزگز و مور مور در اطراف رگ ها
- خارش در اطراف رگها
- در برخی موارد زخم های پوستی
علائم و نشانه های واریس طنابی
واریس طنابی معمولاً به صورت رگهایی ورم‌کرده و بیرون‌زده از زیر پوست که چرخیده شده و رنگ تیره دارند دیده میشود و ممکن است باعث بروز درد و ناراحتی نیز گردد.
مهمترین علائم واریس طنابی عبارتند از:
علائم جزیی:
- خارش پاها
- تورم پا یا مچ پا
- تغییر در رنگ پوست، به ویژه در پایین پا
علائم متوسط:
- درد یا لرزش در پاها
- احساس سنگینی در پاها
- گرفتگی عضلات پا
- ایجاد تغییرات پوستی بیشتر در پاها
- رگهای واریسی
- تورم / گرفتگی در پا یا عضله ساق
علائم شدید:
- درد
- تغییرات رنگدانه پوست (تغییر رنگ قرمز یا برنز)
- پوست خشک، زبر، و دچار خارش (تغییرات اگزما)
- رقیق شدن خون در رگها
- فیبروز و سفت شدن پوست پایین بدن
- زخم‌های پایین بدن
عوامل ایجاد واریس چیست؟
حالا اجازه دهید تمامی عوامل اثرگذار در بیماری واریس را به شما معرفی کنم.
- سن: با افزایش سن احتمال اختلال در گردش خون به واسطهی فرسودگی و تخریب دریچه‌های سیاه رگی که به تنظیم جریان خون کمک میکنند، بیشترمیشود
- جنسیت: زنان به دلیل تغییرات هورمونی که در دوران قاعدگی، بارداری و پیش از یائسگی تجربه میکنند بیشتر در معرض ابتلا به واریس هستند. هورمون‌های زنانه رگها را سست میکنند و احتمال نشت‌کردن خون به بیرون از رگها بالا میرود.
- بارداری: تغییراتی که بدن در دورهی بارداری تجربه میکند مانند افزایش وزن، افزایش فشاری که ناحیه تناسلی بر روی رگهای لگن وارد میکند و افزایش تولید پروژسترون باعث شل شدن دیوارهی رگها میشود . همچنین در حین دورهی بارداری، میزان خونی که بدن تولید میکند برای کمک به رشد جنین افزایش مییابد، بنابراین فشار بیشتری بر سیاه رگ وارد میشود.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده دارای مشکل واریس باشد، احتمال اینکه سایر افراد خانواده به این بیماری دچار شوند، بسیار زیاد است.
- اضافه وزن: با افزایش وزن، سرعت گردش خون پایین میآید، در نتیجه رگها بیشتر تحت فشار قرار گرفته و ملتهب میشوند.
- ایستادن یا نشستن به مدت طولانی: اگر بدن به مدت طولانی در یک موقعیت نشسته یا ایستاده قرار بگیرد خون در پاها جمع میشود و سرعت گردش خون در رگها نیز کاهش یافته و در جریان خون اختلال به وجود میآید.
- سبک زندگی: افرادی که به علت پیروی از رژیم غذایی غیرمغذی، ورزش‌نکردن، آسیب‌دیدن از ناحیه دست‌وپا، عدم تعادل هورمون‌های بدن و درمعرض استرس شدید‌بودن گردش خون ضعیفی دارند بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
- رنگ پوست: افرادی که پوست روشن دارند و درمعرض تابش شدید آفتاب قرار گرفته‌اند و پوست‌شان آسیب دیده است نیز شانس بیشتری برای ابتلا به واریس دارند.
- یبوست: فشار وارده از مجرای گوارشی میتواند فشار بر سیاه رگها را افزایش دهد.
برای درمان واریس به کدام متخصص باید مراجعه کرد؟
برای درمان واریس به طیف گستردهای از پزشکان متخصص می توانیم مراجعه کنیم:
متخصص قلب و عروق
بیشتر متخصصان عروق در مورد رگهای پا، بیماری‌های مربوط به آنها و روشهای غیرتهاجمی درمان آنها تخصص دارند.
جراحان عروق
جراحان عروق معمولاً مشکلات سیستم گردش خون یعنی ورید، شریان و مویرگ ها را تشخیص می دهند و نسبت به درمان آنها با روش های مختلف اقدام می نمایند . جراحان عروق هم روش های درمانی درون رگی با کمترین سطح تهاجم و هم درمان های جراحی تهاجمی تر را انجام می دهند.
متخصص رادیولوژی اینترونشنال
پزشکان رادیولوژیست اینترونشنال از روشهای مختلف برای رسیدن به تشخیص قطعی بهره میگیرند و به درمان با روش های کم تهاجمی اقدام می کنند. چون این قبیل روش های درمانی معمولاً از راه ایجاد یک برش بسیار کوچک روی پوست انجام میشود لقب “جراحی از طریق حفره کوچک” به این متخصصان داده شده است.
متخصص پوست
بسیاری از بیماران رگ های عنکبوتی را مربوط به پوست میدانند. این پزشکان با روش هایی مثل لیزر سطحی و یا اسکلروتراپی رگ های عنکبوتی را برطرف میکنند ولی در مورد واریس عمقی معمولاً اقدام درمانی انجام نمی دهند.
آیا واریس درمان قطعی دارد؟
اگر در مراحل اولیه بیماری برای درمان به پزشک مراجعه کنید، او فرصت مناسب‌تری برای درمان شما خواهد داشت. اما حتی اگر در مراحل اولیه ی بیماری از مراجعه به پزشک خودداری شود باز هم می توان امیدوار بود که واریس در همه ی مراحل بیماری قابل درمان باشد.
بهترین روش درمانی واریس چیست؟
درمان واریس پس از انجام سونوگرافی و تست های تشخیصی دیگر بسته به شرایط عمومی بیمار، اندازه رگ، محل رگ و شدت واریس مشخص میشود.
درمان واریس با عمل جراحی
در روش جراحی واریس پا، با ایجاد برش هایی روی پوست پا رگ واریسی خارج میگردد. این جراحی تحت بیهوشی عمومی و یا بیحسی نخاعی انجام می شود.
از جمله محدودیت های روش جراحی می توان به نیاز به بستری شدن در بیمارستان اشاره کرد همچنین با توجه به عوارض احتمالی جراحی و بیهوشی و بجای ماندن جوشگاه جراحی این روش به تدریج در دنیا منسوخ شده است و تنها محدود به مبتلایان در مراحل فوق پیشرفته بیماری می شود.
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی از رایج ترین روش های درمانی موجود برای عروق واریسی است. در این روش درمانی نیازی به بستری شدن و بیهوشی نیست. این متد در مطب پزشک توسط متخصص پوست یا جراح انجام میشود. اسکلروتراپی باعث می شود تا دیواره ی رگ ها به هم بچسبند و خون نتواند در آنها جاری شود یا تجمع ایجاد کند. این امر باعث بهبود گردش خون در عروق و کاهش تورم پا می شود.
از جمله محدودیت های روش جراحی می توان به نیاز به بستری شدن در بیمارستان اشاره کرد همچنین با توجه به عوارض احتمالی جراحی و بیهوشی و بجای ماندن جوشگاه جراحی این روش به تدریج در دنیا منسوخ شده است و تنها محدود به مبتلایان در مراحل فوق پیشرفته بیماری می شود.
درمان لیزری واریس
متخصصین پوست اغلب برای درمان مویرگ‌های عنکبوتی و عروق کوچک واریس از لیزر استفاده میکنند درمان لیزری با زدن شلیک های نوری بر روی رگ ها باعث می شود واریس ها به آرامی محو و ناپدید شوند. در این روش از هیچ برش یا سوزنی استفاده نمی شود.
درمان واریس به کمک دارو
در این قسمت به مهمترین داروهایی که به درمان واریس کمک میکنند اشاره خواهیم کرد.
قرص ونوویتال:
قرص ونوویتال دینه حاوی عصاره دانه شاه بلوط هندی می‌باشد. این داروی گیاهی قادر است تورم و التهابات سیاهرگ در بیماری‌های واریس و همورویید را تا اندازه خوبی برطرف سازد.
از طرفی دیگر این دارو گیاهی با تقویت دیواره عروق و پیشگیری از ضعیف شدنش به درمان واریس کمک میکند.
طریقه ی مصرف این دارو روزی دو بار ( ترجیحا صبح و عصر)، هر بار یک عدد قرص همراه غذا با آب کافی است.
اگر از دارو دیگری استفاده می‌کنید این موضوع را با پزشک خود درمیان بگذارید. ترجیحا قرص را به تنهایی بخورید و به همراه داروهای دیگر میل نکنید.
مصرف این قرص برای بیماران کلیوی مزمن و کودکان زیر دوازده سال توصیه گردیده نمی‌شود.
آن را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد، به دور از نور خورشید و رطوبت هوا نگهداری نمایید.
قرص ونوگل برای واریس:
عامل اثرگذار قرص ونوگل عصاره شاه بلوط هندی است که در درمان واریس پا و فلبیت سطحی معجزه میکند.
السین ماده اثرگذاری است که در عصاره شاه بلوط هندی به فراوانی یافت میشود. این ماده با آزاد کردن پروستاگلاندین غلظت اسمزی پلاسما وریدها را افزایش داده، نفوذپذیری عروق را نسبت به پروتئینهای با وزن مولکولی پایین، الکترولیتها و آب به درون فضاهای بین بافتی کاهش میدهد و التهاب را بهبود می‌بخشد.
قرص فیتوون:
قرص فیتوون از عصاره دانه گیاه شاه بلوط هندی تولید می شود و برای درمان علائم نارسایی مزمن وریدی مانند واریس احساس سنگینی و درد در پاها، گرفتگی عضلات ساق پا، خارش و ورم پا استفاده میگردد. این دارو برای درمان آب آوردن بافتهای بدن نیز مصرف میشود.
مقدار مصرف این دارو به این صورت است که باید دو بار در روز صبح و عصر، هر بار یک قرص بعد از غذا با مقدار کافی آب میل شود.
قرص دافلون:
قرص دافلون دارویی پرفروش و محبوب است که در درمان بیماری واریس و دیگر مشکلات وریدی از جمله هموروئید معجزه میکند.
عوارض عدم درمان واریس چیست؟
بیماری واریس میتواند باعث ایجاد برخی عوارض شود. چرا که این مشکل مانع ایجاد جریان خون مناسب در بدن میشود.
برخی از عوارض واریس عبارتند از:
- درد
- خستگی و سنگینی پا
- پاهای بیقرار
- کرامپ یا گرفتگی عضلات پا
- خارش پوست
- اگزمای پوستی
- تورم ناحیه مچ پا
- تغییر رنگ پوست
- لخته خون در عروق سطحی ترومبوفلبیت
- لخته خون در عروق عمقی یا ترمبوز وریدی DVT
- زخم واریس
- خونریزی
- هایپرپیگمنتیشن
- تروموفلبیت
- لیپودرمواسکلروزیس
- بی قراری پاها
شیوه درمان خانگی واریس
از جمله مهمترین روشهای درمان خانگی وارس به موارد زیر می‌توان اشاره کرد که بعدا مفصلا به آنها خواهیم پرداخت.
- ورزش
- استفاده از جوراب های واریس
- بالا نگه داشتن پاها
- درمانهای گیاهی
ورزش و ماساژ
ورزش و ماساژ مناسب می توانند به بهتر شدن گردش خون در ر گها و پایین آوردن ورم پا کمک کنند. تمرینهای سبک به حفظ عضلات ماهیچه های ساق پا کمک میکنند.
از جمله برخی از موثرترین تمرین ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شنا
- پیاده روی
- دوچرخه سواری
- یوگا
ماساژ در مراحل ابتدایی واریس باعث بهبود گردش خون و کاهش تنش‌ها میشود. اما این روش برای بیمارانی که درد شدید، زخم واریس و تغییرات پوستی دارند، مناسب نیست و حتی می تواند باعث وخامت بیماری هم بشود.
توجه داشته باشید که رگ های متورم و برجسته و اطراف آنها به هیچ عنوان در طی ماساژ نباید تحت فشار قرار بگیرند. زیرا هر گونه فشار روی رگ های واریسی میتواند آسیب جدی و مشکلات مخاطره آمیزی به دنبال داشته باشد.
تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی
اگر برای درمان واریس به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید، احتمالاً قبل از صحبت درباره‌ی جراحی به شما پیشنهاد میدهد که سبک زندگی‌تان را اصلاح کنید. مهمترین فایدهی درمان های خانگی بی‌خطر بودن و مقرون به‌صرفه بودن آنهاست.
- ورزش
- مراقبت از وزن
- رژیم غذایی مناسب شامل فیبر، پتاسیم و فلاونوئیدها
- نپوشیدن کفش پاشنه بلند
- ماساژ مناسب
درمان واریس در طب سنتی چگونه است؟
طب سنتی برای درمان واریس، استفاده از داروهای گیاهی، بانداژ اندام تحتانی و تغییر شیوه ی زندگی را به شدت توصیه کرده است.
استفاده از گیاهان دارویی
استفاده از داروهای گیاهی زیر برای درمان واریس کمک‌کننده می‌باشد:
- شاه بلوط اسبی: عصاره شاه بلوط اسبی می تواند آنزیم هایی که سبب آسیب به دیواره های عروقی خونی می شوند را مهار کند. همچنین با افزایش گردش خون خطر ایجاد لخته در وریدهای واریسی را کاهش می دهد و به دلیل داشتن اثر ضد التهابی و ضدعفونی کننده، درد و تورم در ناحیه آسیب دیده را کاهش میدهد.
- عصاره دانه انگور: عصاره ی دانه‌ی انگور می تواند از آسیب رادیکال‌های آزاد به دیوارهی عروق خونی جلوگیری کند و همچنین به حفظ و تقویت دیوارهی عروق خونی کمک کند و مانع از نشت مایع از رگها و تورم ناشی از آن در پاها شود.
- پوست درخت کاج: مصرف خوراکی عصاره‌های پوستی کاج برای تقویت دیوارهی عروق خونی و بازگرداندن خاصیت ارتجاعی دیواره عروق مفید است.
- جعفری: جعفری حاوی روتین است که نقش مهمی در تقویت مویرگ‌ها ایفا میکند و بنابراین در کاهش علایم واریس مفید است.
آیا حجامت و زالو درمانی برای واریس مفید است؟
درمان واریس با زالو میتواند درد ساق پا را کاهش دهد و در نتیجه بار مصرفی داروهای مسکن را کاهش دهد. در بزاق دهان زالو آنزیمی وجود دارد که سبب رفع لختگی می شود.
نکات استفاده از جوراب واریس
درست است که استفاده از جوراب واریس به بهبود گردش خون، کاهش درد در ساق پا و جلوگیری از ایجاد تورم و ناراحتی در ناحیه پا کمک می کند ولی برای استفاده از آن توجه به نکات زیر ضروری است:
- پوشیدن جوراب باید به صورت تمام وقت انجام شود.
- از تا شدن و جمع شدن جوراب در پا کاملا جلوگیری شود.
- سایز و فشار جوراب واریس باید مناسب با شرایط بیمار باشد.
- بهتر است بیمار دو جفت جوراب را به صورت هر روز یک جفت و یک روز درمیان استفاده کند.
- از تماس جوراب با حرارت مستقیم جلوگیری شود.
روش پیشگیری از بروز بیماری واریس
هیچ راهی برای پیشگیری کامل و مطمئن از واریسی شدن رگ ها وجود ندارد اما بهبود گردش خون در بدن و حجم عضلات می تواند خطر آن را کاهش دهد.
حرکت دادن پاها در هر موقعیتی، اجتناب از ایستادن به مدت طولانی و اجتناب از قرارگیری در وضعیت نامناسب که باعث فشار در ناحیه ی پا شود، بالا بردن پاها بالاتر از سطح قلب تا جایی که امکان دارد، کاهش وزن، ورزش و ماساژ بهترین روش ها برای حفظ سلامت رگ ها و جلوگیری از پیشرفت بیماری واریس می‌باشند.
سوالات متداول:
در این قسمت قرار است به سوالات متداول شما درخصوص درمان واریس پاسخ کوتاه دهیم.
واریس درمان پذیر است ولی اگر سبک زندگی تغییر نیابد ۵۰% احتمال بازگشت بیماری وجود دارد.
به افراد مبتلا به واریس خفیف پیاده روی روزانه توصیه می شود. پیاده‌روی باعث پمپاژ خون بیشتر و بهبود عملکرد جریان خون میشود.
همچنین راه رفتن در دوره پس از درمان واریس نیز میتواند از عود مجدد بیماری جلوگیری کند.
برای پاسخ به این سوال مدارک کافی وجود ندارد. اما ادعا میشود که درطب سوزنی، ضمن کاشت سوزن در نواحی خاصی از بدن، گردش خون در بدن و خصوصاً در نواحی واریس تقویت میگردد.
