اگر در کمتر از چند ساعت بارها مجبور شده اید به دستشویی بروید، ادرارتان بد بو شده و یا هنگام ادرار کردن علائم آزاردهنده ای احساس می کنید ممکن است به عفونت مثانه دچار شده باشید.
این بیماری چقدر خطرناکه؟ چگونه از شر علائم آزاردهنده ش خلاص شویم؟ اصلا چرا باید مثانه عفونی بشه؟
با کافه نبض همراه شوید تا به تمامی این سوالات پاسخ داده شود.
چرا به عفونت مثانه مبتلا میشویم؟
مثانه یک عضو توخالی عضلانی به حساب می آید که در لگن قرار گرفته است.
مثانه دو عملکرد خیلی مهم بر عهده دارد:
- ذخیره ادرار
- آزاد سازی و دفع ادرار
ادرار از کلیه ها به میزنای ها راه پیدا می کند و از آنجا به مثانه تخلیه می شود و در آنجا تا زمان دفع باقی می ماند. هنگامی که زمان ادرار کردن فرا رسیده باشد، عضله مثانه منقبض می گردد.
سپس دهانه خروجی مثانه و عضلات اسفنکتر شل شده تا ادرار از مجاری ادراری عبور کند و از بدن خارج شود. مثانه و مجرای ادراری بخشی از دستگاه ادراری تحتانی به شمار می آیند. کلیه ها و میزنای ها هم بخشی از دستگاه ادراری فوقانی هستند.
التهاب مثانه علائم آزاردهنده ای دارد. این مشکل در اغلب موارد زمانی ایجاد می شود که مثانه دچار عفونت باکتریایی شده باشد. البته عفونت های مخمری، ویروسی و تحریک کننده های شیمیایی نیز می توانند آن را ملتهب سازند.
عوامل ایجاد کننده عفونت مثانه چیست؟
در خصوص عفونت های باکتریایی مثانه، معمولاً باکتری E. coli مضنون شماره اول به حساب می آید.
این نوع باکتری ها روی پوست و روده ما زندگی می کنند و غالب اوقات، مشکلی ایجاد نمی کنند. همه آنها را دارند. اما اگر به مجرای ادرار راه پیدا کنند، می توانند در انتهای مثانه مستقر شوند و عفونت مثانه را به وجود بیاورند.
این بیماری در زنان شیوع بیشتری دارد. چراکه ناحیه تناسلی آنها اغلب شرایط راه یافتن باکتری به مثانه را مهیا می سازد.
مردانی که مبتلا به عفونت پروستات هستند نیز در معرض ابتلا به این بیماری می باشند. هرگونه انسدادی همچون سنگ مثانه یا بزرگ شدن پروستات می تواند مانع از تخلیه کامل مثانه شده و آن را عفونی سازد.
عوامل تشدید کننده عفونت مثانه چیست؟
به خاطر داشته باشید اگر به این بیماری دچار شدید، عوامل زیر می تواند عفونت و التهاب مثانه شما را وخیم تر کند:
- نوشیدنی های کافئین دار
- نوشیدنی های الکلی
- غذاهای پرادویه
- شیرین کننده های مصنوعی
- نگه داشتن ادرار
- بی نظمی در درمان دارویی و به موقع مصرف نکردن آنتی بیوتیک ها
- سیستم ایمنی ضعیف
- سایر عفونت ها در دستگاه تناسلی و سیستم ادراری
- پوشیدن لباس زیر تنگ
- کم آبی بدن
- کهولت سن
- بارداری
- دیابت
- سابقه جراحی مجاری یا دستگاه ادراری
- نشستن در وان حباب دار
عفونت مثانه در چه افرادی بیشتر ایجاد میشود؟
این بیماری غالباً وقتی اتفاق می افتد که باکتری ها وارد مجرای ادراری می شوند. به طور کلی می توان گفت، افرادی که به عفونت های ادراری دچار شدند، بیش از سایرین در معرض ابتلا به عفونت مثانه هستند.
عفونت مثانه ممکن است در اثر روابط جنسی مکرر و ادرار نکردن بلافاصله پس از آن ایجاد شود. استفاده از برخی روش های پیشگیری از بارداری نیز می تواند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
توجه داشته باشید که اگر این بیماری را جدی نگیرید ممکن است به عفونت کلیه مبتلا شوید که بیماری سختتر و خطرناک تری محسوب می شود.
علائم عفونت مثانه چیست؟
علائم عفونت مثانه به قرار زیر می باشد:
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار (اگرچه مقدار ادرار ممکن است اندک باشد.)
- افزایش میل به دفع ادرار
- درد در بالای شکم
- درد کمر
- خون در ادرار
- تب خفیف
- بوی بد ادرار
- رابطه جنسی دردناک
- عدم کنترل ادرار
- خیس شدن تخت در کودکان
- تب و تحریک پذیری در نوزادان
راه تشخیص عفونت مثانه چیست؟
برای تشخیص اینکه علائم شما به دلیل عفونت مثانه است یا بیماری دیگر، حتما باید نزد پزشک متخصص بروید.
او ابتدا شما را معاینه می کند. در بسیاری از موارد برای تشخیص دقیق تر برای شما آزمایش ادرار می نویسد. تا به این وسیله، از وجود باکتری، خون و هر گونه عفونتی در ادرار شما مطلع شود. نوع عفونت و باکتری نیز بدین طریق قابل شناسایی است.
برخی از متخصصین برای یافتن علت بیماری از روش های تشخیصی زیر استفاده می کنند:
- سیستوسکوپی ( فرستادن یک لوله نازک با دوربین به مجرای ادرار برای شناسایی و نمونه برداری)
- سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI برای بررسی تومور، سنگ کلیه و سایر موارد
- اوروگرام وریدی (IVU) (استفاده از اشعه ایکس است برای عکس برداری از مثانه)
- سیستوروتروگرافی در حین ادرار (رنگی را در مثانه قرار می دهند تا ببیند ادرار از مثانه به سمت کلیه به سمت عقب جریان دارد یا نه.)
روش درمان عفونت مثانه چیست؟
وقتی صحبت از درمان عفونت می شود، آنتی بیوتیک ها حرف اول را می زنند. در خصوص عفونت مثانه نیز درمان دارویی از اهمیت بالایی دارد.
به هر روی اگر علائم مشابه این بیماری را در خود دیدید، زمان را از دست ندهید و سریعا نزد پزشک بروید تا درمان به خوبی انجام شود.
درمان دارویی
عفونت های خیلی خفیف مثانه با درمان های خانگی و رعایت های لازم خود به خود خوب می شوند. اما عفونت های متوسط و شدید نیاز به درمان دارویی دارند.
درمان دارویی اصلی این بیماری شامل موارد زیر است:
- آنتی بیوتیک برای مبارزه با عفونت
- داروهای ضد اسپاسم برای تسکین درد مانند کتورولاک
- مسکن های ادراری مانند فنازوپیریدین
درمان عفونت مثانه در دوران بارداری
عفونت مثانه به خودی خود برای مادر و جنین مشکل جدی به وجود نمی آورد. اما اگر درمان نشود و عفونت به کلیه برسد، دردسرساز خواهد شد.
از آنجا که در دوران بارداری هر دارویی را نمی توان مصرف کرد، به محض تجربه علائم این بیماری به پزشک مراجعه کنید.
عفونت مثانه معمولا به دنبال عفونت مجاری ادراری به وقوع می پیوندد که در خانم های باردار بیشتر اتفاق می افتد. چرا که وقتی هورمون های بدنشان دچار تغییرات می شوند، عضلات صاف (غیر ارادی) سیستم ادراری آنها تحت تاثیر قرار می گیرند. در این دوره ادرار مدت طولانی تری در بدن باقی ماند و باکتری ها به اندازه کافی زمان دارند تا تکثیر پیدا کنند.
بنابراین پیشگیری از عفونت ادراری اهمیت زیادی دارد.
در کنار نسخه پزشک خود موارد زیر را رعایت کنید تا بهبودی هر چه زودتر حاصل شود.
- تخلیه مثانه به طور مکرر، به خصوص قبل و بعد از رابطه جنسی
- فقط لباس زیر، نخ پنبه ای بپوشید.
- به جای در وان نشستن، سر پا دوش بگیرید.
- پس از دفع مدفوع خود را از جلو به عقب بشورید.
- مقدار زیادی آب بنوشید تا بدنتان همواره هیدراته بماند.
پیشگیری از تشدید عفونت مثانه با آنتی بیوتیک
استفاده مناسب از آنتی بیوتیک ها می تواند عفونت مثانه را درمان کرده و از تشدید آن جلوگیری به عمل بیاورد. انتخاب نوع و مدت زمان درمان آنتی بیوتیکی به شدت عفونت، سابقه قبلی عفونت مشابه و شرایط بیمار (سن، جنس، حساسیت های دارویی، استفاده از سایر داروها و سایر مشکلات پزشکی) بستگی دارد.
همچنین در کنار این عوامل، آنتی بیوتیک مناسب بر اساس نتیجه کشت ادرار انتخاب خواهد شد. اگر نتایج کشت ادرار نشان دهد که باکتری در برابر آنتی بیوتیک مقاوم شده، پزشک نوع آن را تغییر می دهد.
در بیشتر عفونت های مثانه، از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده می شود. با این وجود در برخی مواقع خاص که بیمار نمی تواند دارو به صورت خوراکی مصرف کند و یا شدت بیماری بالاست، از آنتی بیوتیک های داخل وریدی استفاده می کنند.
متخصصین غالبا آنتی بیوتیک های نیتروفورانتوئین و تری متوپریم-سولفامتوکسازول را برای التهاب مثانه تجویز می کنند.
درمان خانگی عفونت مثانه
در موارد خفیف برای درمان و در موارد جدی تر برای کمک به بهبودی عفونت مثانه خود می توانید از درمان های خانگی بهره مند شوید.
داشتن رژیم غذایی مناسب، نوشیدن آب فراوان و اجتناب از برخی رفتارهای غلط برای درمان امری ضروری است.
در کنار این موارد، طب سنتی روش های درمانی جالبی برای این بیماری در نظر گرفته است. برخی از بهترین راه های طب سنتی برای درمان عفونت مثانه عبارتند از:
- یک نوشیدنی درست کنید که از سرکه سیب، آب لیمو تازه و عسل درست شده باشد.
- از میوه هایی نظیر زغال اخته، گیلاس و آناناس میل کنید. به طور کلی میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامین سی برای شما مفید می باشند.
- آب جعفری بنوشید.
- برای کم کردن فشار و درد مثانه، بر روی آن کمپرس آب گرم قرار دهید.
- روزی یک لیوان آب قره قاط بنوشید.
- چای زنجبیل نوشیدنی بسیار مفیدی برای این بیماری است.
- خانم ها می توانند برای از بین بردن عفونت واژن و عفونت های ادراری ماست بر روی این ناحیه بمالند و سپس با آب شستشو دهند.
- دم کرده ریشه گل ختمی بنوشید.
- ریشه شیرین بیان خاصیت ضد باکتریایی و ضد التهابی دارد. از آن غافل نشوید.
- استرس و فشارهای روانی را از خود دور سازید.
- چای بابونه میل کنید.
- تا می توانید از اسفناج در غذاهای خود استفاده کنید.
توصیه های لازم جهت جلوگیری از ابتلا
برای اینکه به تجربه ناخوشایند این بیماری دچار نشویم بهتر است از وقوع آن جلوگیری کنیم. در ادامه شما را با بهترین راه های پیشگیری از ابتلا به عفونت مثانه آشنا خواهیم کرد.
نوشیدن آب
تحقیقات اخیر نشان داده است که نوشیدن آب زیاد، حداقل ۸ لیوان در روز تاثیر جالب توجهی بر روی پیشگیری و حتی درمان عفونت های ادراری و عفونت مثانه دارد.
نوشیدن آب ساده ترین و کم هزینه ترین درمانی است که می تواند شما را از شر علائم آزار دهنده این بیماری نجات دهد. هر چقدر بدنتان هیدراته تر باشد شانس ابتلا به عفونت در شما کاهش پیدا می کند.
زیاد ادرار کنید (مثانه را خالی نگه دارید)
یکی از راه هایی که باکتری ها می تواند مثانه شما را دچار عفونت کنند، نگه داری ادرار است. وقتی به موقع و کامل مثانه خود را خالی نمی کنید، آنها فرصت پیدا می کنند تکثیر شوند و شما را دچار مشکل سازند.
هر چقدر که می توانید، آب بنوشید و ادرار کنید تا شرایط بیماری زا برای مجاری و دستگاه ادراری خود به وجود نیاورید. مثانه خود را خالی نگه دارید تا سالم بماند.
انتخاب لباس مناسب
لباس تنگ و مرطوب شما را در معرض انواع بیماری های عفونی و قارچی قرار می دهد. برای این منظور حتما از البسه مناسب استفاده کنید.
لباس زیر خود را از جنس الیاف گیاهی ضد حساسیت و یا نخ انتخاب کنید و توجه کنید که آزاد و راحت باشد.
تا می توانید محیط واژن خود را خشک نگه دارید. این کار با سشوار کردن و یا خشک کردن با دستمال انجام دهید.
توجه بیشتر به نکات بهداشتی
همانطور که گفتیم مهمترین مساله برای اینکه به عفونت مثانه دچار نشوید، این است که از سایر عفونت های تناسلی و دستگاه ادراری جلوگیری کنید.
برای این منظور رعایت بهداشت موضوعی حیاتی است. سعی کنید به هنگام دستشویی رفتن آلودگی های مدفوع به ناحیه تناسلی شما تماس پیدا نکند. پس از دستشویی خود را خشک کنید. پس از برقراری رابطه جنسی ادرار کنید و خود را به خوبی بشویید. بهداشت قاعدگی را کاملا رعایت نمایید.
استفاده از مواد غذایی مناسب
رعایت رژیم غذایی در پیشگیری و روند درمانی شما اهمیت زیادی دارد. از مصرف نوشیدنی های کافئین دار و الکلی، غذاهای خیلی اسیدی و ادویه دار و شیرینی ها خودداری کنید تا زودتر خوب شوید.
در عوض از منابع غذایی حاوی ویتامین سی و آنتی اکسیدان میل کنید و تا می توانید مایعات بنوشید.
آب قره قاط، بلوبری، پرتقال، شکلات تلخ، ماست پروبیوتیک شیرین نشده، گوجه فرنگی، کلم بروکلی و اسفناج برای شما بسیار مفید می باشد.
سوالات متداول
در این قسمت قصد داریم تا به سوالات متداول شما در خصوص عفونت ادراری پاسخ بدهیم.
بوی بد ادرار می تواند نشانی از عفونت تناسلی یا ادراری باشد. اگر در کنار بوی بد علائم دیگری داشته باشید، راحت تر می توانید علت آن را تشخیص دهید.
در برخی موارد کم آبی بدن و مصرف داروها یا برخی مواد غذایی مانند مارچوبه می تواند ادرار شما را بد بو کند.
اگر خون در ادرار شما وجود داشته باشد، ممکن است به عفونت ادراری، عفونت مثانه، عفونت کلیه، سنگ کلیه یا سنگ مثانه، مشکلات پروستات، مشکلات کلیوی و یا سرطان دچار شده باشید.
شایان ذکر است که مصرف برخی داروهای خاص یا انجام تمرین های فوق دشوار نیز می توانند علت خون در ادرار شما باشند.