توسط : نتایج نامطلوب هنگام تولد، از جمله وزن کم نوزاد، سن پایین برای حاملگی SGA (Small for Gestational Age این نوزادان نسبت به نوزادانی که در یک سن یکسانی در بارداری هستند؛ وزن پایین‌تری دارند) و زایمان زودرس، موجب 60-80% مرگ و میر نوزادان در سراسر جهان می‌شود.
داده‌های حاصل از مطالعات برای زنان بستری شده نشان می‌دهد که انواع مختلف پاتوژن‌ها می‌تواند منجر به پیامدهای شدید جانبی شود، از جمله پارگی زودرس غشاها، سقط جنین و عفونت نوزادان. ما در این مقاله کافه نبض سعی داریم تا درباره علل و عوامل ایجاد اسهال در بارداری و خطرات و عوارض آن بیشتر برای شما بگوییم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
اسهال در بارداری به چه علت ایجاد می شود؟
اسهال مزمن ممکن است ناشی از برخی بیماری‌های زمینه ای روده باشد. این بیماری‌ها ممکن است عوارض جانبی زیادی را برای بیمار ایجاد کنند. در این بخش سعی کردیم عوامل ایجاد اسهال را در صورت بارداری و یا عدم بارداری بررسی کنیم. ولی قبل از آن بهتر است با اختلالات زمینه‌ای روده آشنا شویم. مانند:
- بیماری‌های التهابی روده، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو
- سندرم روده تحریک پذیر
- بیماری سلیاک
- رشد بیش از حد باکتری روده کوچک
اسهال در دوران بارداری نیز می‌تواند ناشی از این موارد باشد:
- عدم تحمل غذایی یا آلرژی
- تغییرات رژیم غذایی
- استرس یا اضطراب
- داروهای خاص
- خوردن غذاهایی که حاوی الکل قند هستند، مانند سوربیتول، زایلیتول یا مانیتول
چه عواملی اسهال در بارداری را تشدید می کنند؟
هر چند مسائل مربوط به دستگاه گوارش بسیار شایع است ولی ممکن است هیچ یک را قبل از بارداری تجربه نکرده باشید. دراین جا به معرفی عواملی می پردازیم که تاثیر مستقیمی در ابتلا شما به بیماری اسهال می‌گذارد.
- تغییر در هورمون‌ها
- اختلالات حرکتی دستگاه گوارش
- چاقی
- داروهای خاص
- رژیم غذایی ضعیف
- اختلالات تیروئید
- با رشد رحم تغییرات داخلی جسمی‌ایجاد می‌شود
- عدم ورزش یا فعالیت
- فشار
- سابقه استفاده بیش از حد از ملین ها
- مصرف داروهای ضد اسید حاوی کلسیم یا آلومینیوم
- عفونت ویروسی یا باکتریایی
- عدم تحمل غذا یا آلرژی
اسهال ویروسی بارداری چه علائمی دارد؟
عفونت روده یکی از دلایل عمده اسهال است. علاوه بر مدفوع شل و آبکی، افراد مبتلا به اسهال عفونی ممکن است علائم همچون مدفوع خونی، تهوع و استفراغ، تب ولرز، سرگیجه یا سبکی سر و … را تجربه کنند.
ارگانیسم‌هایی مانند باکتری‌ها، مانند اشریشیا کلی(یا هر یک از جنس‌های کمپیلوباکتر، سالمونلا یا شیگلا) ، ویروس ها(ویروس ویروس و روتاویروس) و انگل یا پارازیت‌هایی مانند Giardia lamblia و Cryptosporidium enteritisمی‌توانند ایجاد اسهال عفونی کنند که فرد با مصرف غذا یا آب آلوده به این ارگانیسم‌های مضر آلوده شود.
آیا اسهال در بارداری نشانه ایجاد مشکلی در بارداری است؟
مشکلات معده و گوارش در دوران بارداری شایع است. اما اسهال یکی از مشکلات گوارشی اساسی است که زنان باردار می‌توانند با آن روبرو شوند. برخی از زنان اسهال را از علائم اولیه بارداری می‌دانند. درست است که تغییرات هورمونی در زمان بارداری باعث مشکلات معده می‌شود و حتی منجر به اسهال می‌شود. با این حال، حساسیت به پستان، خستگی و حالت تهوع علائم بسیار شایع اوایل بارداری است.
اسهال در ماه آخر بارداری ممکن است نشانه نزدیک شدن زایمان باشد. برخی از خانم‌ها قبل از زایمان، اسهال، دل درد یا حالت تهوع و استفراغ را گزارش می‌کنند که در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
اسهال در ماه های آخر بارداری نشانه ی چیست؟
اسهال در ماه آخر بارداری به دلیل وجود دو هورمون پروژسترون و ریلکسین اتفاق می‌افند. این دو هورمون به جهت زایمان راحت‌تر در بدن ترشح می شوند. بنابراین اسهال در ماه آخر بارداری از عوارض این هورمون است.
آیا اسهال نشانه بارداری خارج از رحم است؟
در ابتدا، حاملگی خارج رحمی شبیه به حاملگی طبیعی به نظر می‌رسد و تست بارداری مثبت خواهد شد. هم چنین چرخه قاعدگی متوقف شده و ممکن است حالت تهوع و احساس خستگی مفرط را نیز داشته باشد. ممکن است دچار خستگی شود. با این حال، علائم جدی بارداری خارج رحمی بین هفته چهارم تا هفته دهم شروع می‌شود.
این علائم را جدی بگیرید و سریعا به متخصص مراجعه کنید. درد در یک طرف شکم، خونریزی از واژن ، درد شانه و درد هنگام دفع ادرار یا مدفوع باشد. از علائم خونریزی داخلی می‌توان به سبکی سر، ضعف، اسهال و پوست رنگ پریده.
آیا اسهال نشانه زایمان زودرس است؟
بله. اسهال در باراداری یکی از دلایل و نشانه‌های زایمان زودرس است. ولی اینکه آیا اسهال در بارداری به واسطه مسمویت های غذایی صورت گرفته و یا مشکلات گوارشی؛ باید سریعا آزمایشات لازمه را زیر نظر پزشک متخصص ببینند. برخی دیگر از علائم هشدار دهنده زایمان زودرس عبارتند از:
- گرفتگی خفیف شکم (مانند دوره قاعدگی)، همراه یا بدون اسهال ؛
- انقباضات مکرر و منظم (هر 10 دقیقه یا بیشتر) ؛
- خونریزی واژینال یا تغییر در نوع یا میزان ترشحات واژن (این علائم ممکن است نشان دهنده تغییر در دهانه رحم باشد) ؛
- درد مبهم در پایین کمر
- فشار لگن (مثل اینکه کودک به شدت فشار می‌آورد)
آیا اسهال از ابتدای بارداری طبیعی است؟
برخلاف یبوست که یک علامت شایع بارداری است و می‌تواند در اثر تغییر در هورمون‌های شما ایجاد شود، اسهال به احتمال زیاد ناشی از عوامل خارجی است. اگر اسهال بیش از یک روز و همراه با تب و لرز، خون و یا سرگیجه بود؛ سریعا به پزشک مراجعه کنید. یکی از دلایل آن این می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تغییر در رژیم
- اثرات یک ویتامین جدید قبل از تولد
- مسمومیت غذایی
- ویروس یا مشکل گوارشی مسری
اسهال در روزهای اول بارداری به چه علت است؟
با تشخیص بارداری، ممکن است رژیم غذایی خود را تغییر دهید تا شامل غذاهای تغذیه‌ای، مایعات و مکمل‌های غذایی بیشتر شود. این تغییرات در ابتدا می‌تواند موجب ناراحتی معده و اسهال شود. اسهال حتی ممکن است به دلیل ویتامین‌هایی باشد که قبل از تولد باشد شروع به مصرف آن کرده اید. اگر فکر می‌کنید اینگونه است، ماما یا پزشک خود را مطلع کنید زیرا آن ها ممکن است داروی متفاوتی را براساس حرکات روده و معده شما پیشنهاد دهند.
نشانه های دهیتراته شدن بدن زنان با اسهال در بارداری
هیدراته ماندن بسیار مهم است، به خصوص هنگامی‌که باردار هستید. از آنجا که در اثر اسهال الکترولیت نیز از دست می‌دهید، مایعات دیگری مانند آب مرغ یا سبزیجات و محلول‌های جایگزین الکترولیت نیز مفید هستند. از مصرف لبنیات، نوشیدنی‌های شیرین، قهوه، چای و نوشیدنی‌های انرژی زا خودداری کنید، زیرا می‌توانند اسهال را بدتر کنند.
کمبود آب یا دهیتراته شدن بدن زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما بیش از مقدار جبران کننده آب، آب از دست بدهد. بنابراین اگر آبی که می‌نوشید مایعات از دست رفته را جبران نکند، ممکن است دچار کم آبی شوید. کمبود آب بدن می‌تواند به شرایط دیگری مانند گرفتگی گرما، خستگی گرما و سکته منجر شود. بیایید نگاهی به علائم آنها بیندازیم.
- نشانه های کم آبی خفیف عبارتند از: احساس تشنگی، احساس اضطراب، افزایش ضربان قلب، کاهش دفعات ادرار
- نشانه‌های کم آبی متوسط نیز عبارتند از: تشنگی شدید، خستگی، کاهش دفعات ادرار، ادرار زرد تیره، سرگیجه، سردرد، حالت تهوع، یبوست، دهان خشک
- نشانه‌های کم آبی شدید عبارتند از: خشکی دهان و شکاف لب ها، مقادیر کم ادرار با رنگ تیره، حالت تهوع، استفراغ و سردرد، گرفتگی شکم، سردرد شدید، خستگی، غش کردن، گیجی، افزایش ضربان قلب، افزایش دفعات تنفس، چشم‌های گود رفته، پس زدن طولانی مدت پوست، فشار خون پایین
اگر در دوران بارداری هریک از این علائم را داشتید به پزشک مراجعه نمایید، زیرا کم آبی طولانی مدت می‌تواند برای کودک شما بسیار مضر باشد.
چه زمانی اسهال در بارداری خطرناک می شود؟
بیشتر موارد اسهال در دوران بارداری بی خطر هستند و طی چند روز از بین می‌روند. اما اگر متوجه شدید که دائم در توالت هستید و یا اگر با خون یا چرک یا تب همراه است، وقت آن است که با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین در صورت مشکوک شدن به مسمومیت غذایی باید به پزشک مراجعه کنید؛ لیستریوز، عفونت ناشی از خوردن غذای آلوده به لیستریا، می‌تواند از جفت عبور کرده و کودک شما را در معرض خطر قرار دهد.
آیا اسهال می تواند باعث سقط جنین شود؟
تحریکات طبیعی روده همراه با اسهال خفیف خطر سقط جنین را تهدید نمی‌کند. قابل درک است که مردم فکر می‌کنند این کار باعث سقط جنین می‌شود. ولی عوامل زیادی در کنار یکدیگر به سقط جنین منجر می شود. مثلا تعدد دفعات مدفوع آبکی در طول روز. طولانی شدن اسهال مثلا 2 روز. مشاهده خون و … .
در حالی که برخی از زنان تقریباً در زمان از دست دادن بارداری دچار اسهال می‌شوند، اما یک دوره اسهال به معنای این نیست که سقط جنین اتفاق می‌افتد. اگر مدفوع مانند آب، بوی بد جدی و رنگی عجیب دارد و یا با گرفتگی معده شدید و احتمالاً استفراغ نیز همراه است، بهتر است با پزشک خود مشوررت کنید.
عوارض و مضرات اسهال در طول دوره حاملگی
بارداری با طیف گسترده ای از تغییرات فیزیولوژیک در بسیاری از سیستم‌های اندام در سراسر بدن همراه است. اختلالات حرکتی دستگاه گوارش در دوران بارداری شایع است و ممکن است منجر به انواع مختلفی از علائم از جمله سوزش معده، حالت تهوع و استفراغ، ناراحتی ربع فوقانی راست، یبوست و اسهال شود.
یبوست جزئی و اسهال در بارداری اغلب توسط خود بیمار، متخصص زنان و زایمان وی یا پزشک مراقبت‌های اولیه وی درمان می‌شود.
آیا اسهال و کم آبی بدن برای جنین مضر است؟
کمبود آب در هر زمان ممکن است مشکل ساز باشد، اما به خصوص در دوران بارداری نگران کننده است. در دوران بارداری نه تنها به آب بیش از حد معمول نیاز دارید، بلکه کودک نیز به آب نیاز دارد. این ماده نقشی اساسی در رشد سالم جنین دارد.
در دوران بارداری، از آب برای تشکیل جفت استفاده می‌شود که مواد مغذی را به کودک در حال رشد شما منتقل می‌کند. همچنین در کیسه آمنیوتیک استفاده می‌شود. کمبود آب بدن در دوران بارداری می‌تواند عارضه‌های بسیار جدی داشته باشد:
- نقص لوله عصبی
- مایع آمنیوتیک کم
- زایمان زودرس
- تولید ضعیف شیر مادر
- نقائص هنگام تولد
بدن شما در دوران بارداری خود به میزان بیشتری از آب استفاده می‌کند. اگر مراقب جایگزینی مایعات از دست رفته نیستید، کمبود آب به طور خودکار باعث نگرانی خواهد شد. استفراغ می‌تواند منجر به کمبود مایعات و الکترولیت ها، به علاوه از دست دادن اسید معده شود.
هرچه بیشتر به سمت بارداری پیش می‌روید، گرم شدن بیش از حد نیز می‌تواند مشکل ساز شود، که یکی دیگر از پیش ماده‌های کمبود آب بدن است. سایر دلایل شایع کم آبی عبارتند از:
- ورزش شدید، به خصوص اگر هوا گرم باشد
- اسهال شدید
- استفراغ
- تب
- تعرق مفرط
- آب کافی ننوشیدن
چه زمانی برای اسهال در بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟
حتی اگر فقط علائم خفیف مربوط به دستگاه گوارش را تجربه می‌کنید، مهم است که به پزشک خود اطلاع دهید. وی می‌تواند بهترین روش ها را برای کنترل این علائم توصیه کند و سپس شما را در طول بارداری برای بدتر شدن علائم تحت نظر داشته باشد.
اگرچه اسهال معمولاً مسئله جدی نیست، اما می‌تواند نشانه ای از عفونت باشد یا منجر به کم آبی بدن شود. در این موارد به پزشک اطلاع دهید:
- اسهال بیش از یک یا دو روز طول می کشد
- شما دچار انقباض هستید
- شما احساس نمی کنید که کودک شما مانند قبل حرکت کند
- شما علائم کم آبی دارید
- علائم دیگری مانند تب یا استفراغ نیز دارید
- در توالت متوجه خون می شوید
- شما در زیر شکم خود درد دارید
- اسهال شما به جای بهتر شدن در حال بدتر شدن است
روش های درمان اسهال و دل پیچه در بارداری
اگر به دلیل اسهال در بارداری نمی‌توانید از دستشویی دور شوید، این روش‌های درمانی طبیعی را امتحان کنید. فقط بخاطر بسپارید بدن ما انسان ها همه متفاوت است، بنابراین ممکن است لازم باشد قبل از اینکه بدانید چه چیزی برای شما مناسب است، کمی آزمون و خطا انجام دهید.
هنگامی‌که دچار اسهال می‌شوید، بدن شما الکترولیت‌های اساسی مانند سدیم، پتاسیم و کلرید را از دست می‌دهد. و از دست دادن مقدار زیادی الکترولیت می‌تواند منجر به کم آبی بدن شود. اما به دنبال Gatorade، Pedialyte یا سایر نوشیدنی‌های ورزشی نباشید که در اصل آب قندی با چند ماده معدنی و بسیاری از رنگ ها و طعم‌های مصنوعی است.
در حال حاضر فشار زیادی به روده شما وارد شده است و آبگوشت استخوان یکی از بهترین مواردی است که می‌توانید برای التیام آن مصرف کنید. این ماده مملو از ژلاتین است که کمک هضم طبیعی است. این ماده پوشش روده را تقویت می‌کند، باکتری‌های خوب روده را افزایش می‌دهد و از التهاب سالم در روده پشتیبانی می‌کند.
لازم به ذکر است که از غذاهای پرچرب، سرخ شده، ادویه دار و پر فیبر پرهیز کنید همان ترکیبات شیمیایی موجود در غذاهای پرادویه که باعث احساس سوزش در دهان شما می‌شوند، می‌توانند باعث تحریک در مخاط معده شما شوند، زیرا بدن شما آنها را در حین هضم تجزیه نمی‌کند.
پروبیوتیک مصرف کنید. پروبیوتیک ها، چه از طریق مکمل ها و چه از طریق غذای غنی از پروبیوتیک، تعادل روده سالم را برقرار می‌کنند.
درمان های دارویی و پزشکی
هیچ داروی ضد اسهال (حتی داروهای بدون نسخه) بدون نظر پزشک نباید مصرف شود. افزایش تحرک روده و در نتیجه اسهال، روش طبیعی بدن برای از بین بردن باکتری ها و سموم مضر روده است. داروهایی که تحرک روده را کند می‌کنند و یا باعث می‌شوند مواد آلوده مدت بیشتری در روده بمانند، ممکن است خطرناک باشند زیرا باعث طولانی شدن زمان باکتری ها و سموم می‌شوند.
داروهای مجاز برای رفع اسهال شدید در بارداری
در حقیقت، اگر دچار اسهال شدید هستید، باید از داروی کائولن و پکتین (Kaopectate) یا لوپرامید (Imodium) استفاده کنید، زیرا در غیر این صورت ممکن است دچار کم آبی جدی شوید و کودک را در معرض خطر قرار دهید. اگر واقعاً کم آب شوید، خون شما قادر به گردش خون نخواهد بود.
داروی ضد اسهال حاوی لوپرامید (ایمودیم، ضد اسهال Maalox، کنترل اسهال پپتو) می‌توانند گزینه مناسبی برای درمان اسهال شدید باشند.
درمان خانگی اسهال در بارداری
بهتر است برای هرگونه ناراحتی که در دوران بارداری با آن روبرو هستید به درمان‌های خانگی مراجعه کنید. استفاده از داروهای بدون نسخه توصیه نمی‌شود، بنابراین می‌توانید برخی از این درمان‌های خانگی اسهال را امتحان کنید:
- برای مکمل مایعات از دست رفته بدن مقدار زیادی آب بنوشید. سعی کنید حداقل هر دو ساعت یک لیتر بنوشید.
- چای زنجبیل بنوشید زیرا دارای خواص ضد اسپاسم است که با کاهش اسپاسم معده و گازهای حاصل از مواد تخمیر شده که باعث مدفوع مکرر و آبکی می‌شود، می‌تواند علائم اسهال را تسکین دهد. برای این کار، فقط باید مقداری زنجبیل و چای را در آب بجوشانید و اجازه دهید 10 تا 15 دقیقه بماند. صاف کنید و سپس با شکر یا عسل مصرف کنید.
- لیمو یک محرک کبدی است که به کنترل حرکت روده تحریک پذیر کمک می‌کند و باعث رفع اسهال می‌شود. می‌توانید دو بار در روز مخلوطی از آب لیمو، یک چهارم قاشق چای خوری فلفل سیاه خرد شده و نصف قاشق چای خوری پودر زنجبیل مصرف کنید.
- همچنین می‌توانید عصاره نعناع را به نصف فنجان آب اضافه کرده و آن را دو بار یا سه بار در روز بنوشید. روغن‌های فرار موجود در نعناع فلفلی برای تسکین سندرم روده تحریک پذیر شناخته شده اند، با اثرات آرام بخش و بی حسی آن ها.
سوالات متداول
Imodium A D داروی مؤثری برای اسهال در بارداری است و مصرف آن در دوران بارداری بی خطر است. اما در هر صورت مصرف خوسرانه و بدونن مشورت با پزشک، به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
پس در صورت مشورت با پزشک، Imodium A D می‌تواند بهترین انتخاب باشد. پپتوبیسمول Bismuth subsalicylate داروی دیگری است که حاوی سالیسیلات است (مشابه آنچه در آسپرین یافت می‌شود) و ممکن است باعث خونریزی در مادر و یا کودک شود و مصرف آن در دوران بارداری امری ایمن محسوب نمی‌شود.
حالت تهوع و استفراغ بارداری یک بیماری شایع است. ممکن است در هر زمان از روز اتفاق بیفتد. حالت تهوع و استفراغ حاملگی معمولاً به جنین آسیب نمی‌رساند، اما می‌تواند زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد، از جمله توانایی کار یا انجام کارهای عادی روزمره. گزینه‌های درمانی مطمئنی وجود دارد که می‌تواند شما را بهتر کند و علائم شما را بدتر نکند. حالت تهوع در بارداری می‌تواند به دلیل زخم، بیماری مربوط به غذاو یا بیماری تیروئید یا کیسه صفرا باشد. در هرصورت این شرایط معمولاً به سلامتی شما یا سلامت جنین شما آسیب نمی‌رساند. همچنین به این معنی نیست که جنین شما بیمار است.
کلام آخر
اعتقاد بر این است که با نزدیک شدن به موعد مقرر، از آنجا که بدن شما برای زایمان آماده می شود، فراوانی اسهال افزایش می یابد. این بدان معنا نیست که فقط چند روز زایمان باقی مانده است. مانند سایر علائم بارداری، این مسئله نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی ممکن است در سه ماهه آخر اسهال مکرر را تجربه کنند، در حالی که ممکن است برخی از این علائم را تجربه نکنند. اسهال خفیف در بارداری اغلب کوتاه مدت است و بعید است به کودک شما آسیب برساند.
منم اسهال در بارداری دارم تازه ۲ماهه هستم