بیماری کرون روده چیست و چه نشانه و عوارضی دارد

مشکلات گوارشی به خصوص اگر به روده ارتباط پیدا کنند، می توانند بسیار آزاردهنده باشند و کیفیت زندگی بیماران را کاهش دهند.

کرون یکی از آن مشکلات خاص مربوط به روده است که بیماران دائما از آن شکایت می کنند. طبق آمارهای رسمی به طور میانگین در هر ۱۰۰ هزار نفر حدود ۳۹۶ نفر در جهان به این بیماری مبتلا می شوند.

متاسفانه کرون روده مزمن بوده و ممکن است تا آخر عمر برای بیمار باقی بماند. اما اگر به این بیماری مبتلا هستید نگران نباشید. شما می توانید تنها با رعایت برخی از موارد رنج مریضی خود را به حداقل مقدار ممکن برسانید و یک زندگی نرمال را تجربه کنید.

پس در این مقاله کافه نبض با ما همراه شوید تا با این بیماری، علائم، دلایل و راه های درمان آن آشنا شوید.

کرون یا التهاب روده چه نوع بیماری است؟

کرون یک بیماری التهابی روده (IBD) به شمار می آید که باعث التهاب دستگاه گوارش شده و می تواند منجر به بروز علائم آزار دهنده ای در بدن شما شود. بیماری کرون بیشتر روده کوچک و روده بزرگ را درگیر می سازد.

با این وجود التهاب ناشی از کرون می تواند بخش های مختلف دستگاه گوارش از دهان گرفته تا مقعد را مورد هدف قرار دهد. ارگان هایی که دستگاه گوارش را تشکیل می دهند مری ، معده ، روده کوچک ، روده بزرگ و مقعد هستند.

دو ناحیه که اکثر اوقات تحت تأثیر این بیماری قرار می گیرند، ایلئوم و روده بزرگ می باشند. ایلئوم  آخرین بخش روده کوچک است که به روده بزرگ متصل می شود.

چگونه به کرون مبتلا میشوید؟

نمی توان به قطعیت گفت که به چه دلیلی به کرون یا همان التهاب روده دچار می شویم. احتمال زیادی برای این قضیه وجود دارد که برخی باکتری های موجود در دستگاه گوارش به اشتباه می توانند سیستم ایمنی بدن را تحریک کنند.

این پاسخ سیستم ایمنی باعث ایجاد التهاب در روده می شود و منجر به بروز علائم کرون در بدن می گردد.

چه کسانی در معرض ابتلا به کرون هستند؟

هنوز به طور مشخص معلوم نیست که چه عواملی باعث بیماری کرون می شود. بنابراین نمی توان با قطعیت گفت چه کسانی در معرض ابتلا به آن هستند.

با این حال فاکتورهای زیر می تواند در امکان ابتلا تاثیر  داشته باشند:

• سیستم ایمنی
• عوامل ژنتیکی
• فاکتورهای محیطی

بر اساس گفته های بنیاد کرون و کولیت جهان، حدود ۲۰ درصد از مبتلایان کرون روده دارای والدین، ​​فرزند یا خواهر و برادر مبتلا به این بیماری هستند. این امر شانس ژنتیکی بودن این بیماری را بالا می برد.

همچنین از آنجا که ممکن است میکروب یا ویروس عامل کرون روده باشد، ضعف سیستم ایمنی می تواند باعث افزایش شانس ابتلا شود. هنگامی که سیستم دفاعی سعی در مقابله با میکروارگانیسم های تهاجمی دارد، یک پاسخ ایمنی غیر طبیعی باعث می شود بدن به سلول های دستگاه گوارش حمله کند و به آنها آسیب بزند.

فاکتورهای محیطی نیز ممکن است در ابتلا به این بیماری دخیل باشند. از  جمله این فاکتورها می توان به بهداشت مواد غذایی که میل می کنید، استرس، نوع رژیم غذایی  و استعمال دخانیات اشاره کرد.

همچنین برخی از عوامل محیطی که پاسخ سیستم ایمنی را بر می انگیزاند نیز در ایجاد یا وخیم تر شدن بیماری تاثیر گذار می باشند. شایان ذکر است که این بیماری ممکن است در هر سنی دیده شود اما معمولا در میان افراد ۱۵تا ۳۵ ساله شیوع بیشتری دارد.

آیا بیماری کرون خطرناک است؟

بر طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۲ در خصوص بیماری کرون صورت گرفت، مشخص شد که افرادی که سیگاری هستند و یا مدت بیشتری است که به بیماری مبتلا هستند علائم شدید تری از خود نشان می دهند.

همچنین مشخص شده که افراد مبتلا به کرون به احتمال زیاد از عفونت های روده ای ناشی از باکتری ها، ویروس ها، انگل ها و قارچ ها رنج خواهند برد و همین امر موجب می شود تا علائم آنها شدیدتر شود.

خود بیماری و درمان هایی که برای آن اتخاذ می شود، می تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و همین امر موجب وخیم تر شدن عفونت ها می گردد. برخی از عفونت ها اگر به درستی درمان نشوند می توانند بر روی ریه ها و مجاری روده نیز تاثیر بگذارند.

بنابراین اگر کرون به درستی تشخیص داده نشود و مورد درمان قرار نگیرد می تواند خطرناک باشد.

علائم اولیه ی کرون روده ای و غیر روده ای

در برخی از افراد مبتلا به کرون، فقط آخرین قسمت روده کوچک (ایلئوم) درگیر بیماری می شود. این در حالی است که در برخی دیگر بیماری محدود به روده بزرگ است. آخرین قسمت روده کوچک و روده بزرگ شایع ترین نواحی هستند که در بیماری کرون روده آسیب می بینند.

علائم اولیه و نشانه هایی که در کرون روده ای و غیر روده ای مشاهده می شود، می تواند خفیف یا شدید باشد و حتی در دوره هایی ممکن است هیچ علائمی دیده نشود. شایع ترین نشانه های التهاب روده به قرار زیر می باشد:

• اسهال
• تب
• برآمدگی های قرمز بر روی پوست
• خستگی
• درد شکم و گرفتگی شکم
• خون در مدفوع
• زخم های دهان
• کاهش اشتها و کاهش وزن
• درد در نزدیکی یا اطراف مقعد به دلیل التهاب (فیستول)

علائم در کودکان و نوجوانان

کرون در کودکان یک بیماری نادر محسوب می شود که با التهاب شدید و مزمن روده یا دیگر قسمت های دستگاه گوارشی همراه می باشد. کودکان مبتلا ممکن است توانایی جذب مقادیر کافی آب، ویتامین ها و سایر مواد مغذی را از دست دهند.

از همین رو اگر کرون به درستی درمان نشود ممکن است در رشد آنها تاثیرات بدی بگذارد.

علائم ممکن است به تدریج ظاهر شود و یا ناگهانی. برخی از شایع ترین علائم کرون در کودکان به قرار زیر است:

• درد شکمی، غالباً در ناحیه پایین سمت راست
• مدفوع شل (اسهال)، گاهی خونین
• خونریزی از رکتوم
• کاهش وزن
• تب
• رشد تاخیری
• درد مفاصل
• بریدگی یا پارگی در ناحیه مقعد (شکاف مقعد)
• راش پوستی

علائم کرون در بارداری

برخی از زنان مبتلا به بیماری کرون ممکن است نگران این موضوع باشند که آیا باردار شدن بر وضعیت آنها تأثیر می گذارد یا نه. برخی دیگر نیز می ترسند که خود بیماری یا داروهایی که مصرف می کنند به جنین آسیب وارد کند.

براساس بنیاد کرون و کولیت، بهترین موقع برای بارداری زمانی است که بیماری حداقل ۳ تا ۶ ماه روند رو به بهبود داشته و علائم کاهش پیدا کرده باشند. در غیر اینصورت علائم بیماری شدیدتر می شود و سلامتی مادر و جنین به خطر می افتد.

تحقیقات نشان می دهد که مادرانی که در هنگام بارداری علائم بیماری در بندشان فعال بوده است در معرض خطرات زیر می باشند:

• سقط جنین
• زایمان زودرس
• کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد
• سایر عوارض زایمان

بر أساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، باردار شدن در هنگام بهبودی بر بازگشت علائم تاثیر خاصی نمی گذارد.

عوارض و عواقب بیماری کرون چیست؟

در صورتی که کرون درمان نشود ممکن است هر یک و یا همه عوارض زیر در بیمار ظاهر شود:

• انسداد روده: کرون بر ضخامت دیواره روده تأثیر می گذارد. این احتمال وجود دارد که با گذشت زمان قسمت هایی از روده زخم شده و یا باریک شوند. این امر ممکن است راه جریان محتویات گوارشی را مسدود نماید.
• ایجاد زخم: التهاب می تواند در هر نقطه از دستگاه گوارشی شما از جمله دهان و مقعد زخم هایی ایجاد کند.
• فیستول: گاهی اوقات زخم ها می توانند به طور کامل از طریق دیواره روده گسترش پیدا کنند و یک فیستول ایجاد نمایند. فیستول ها می توانند بین روده و پوست شما یا بین روده و اندامی دیگر ظاهر شوند.
• شکاف در مقعد: در این حالت یک پارگی کوچک در بافت مقعد یا پوست اطراف آن به وجود می آید که می تواند عفونت در پی داشته باشد.
• سوءتغذیه: در صورت تداوم اسهال و بی اشتهایی و همینطور به دلیل عدم جذب برخی مواد مغذی در روده ممکن است سوءتغذیه یا کم خونی به دلیل فقر آهن یا ویتامین B-12 به وجود آید.
• اختلالت دیگر: کرون روده می تواند باعث بروز اختلالات پوستی، پوکی استخوان، آرتروز و بیماری های مرتبط به کیسه صفرا یا کبد در بدن شما شود.

آیا بیماری کرون منجر به سرطان میشود؟

متاسفانه این حقیقت وجود دارد که تداوم بیماری کرون روده و عدم موفقیت در درمان آن می تواند شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.

برای همین منظور بر اساس دستورالعمل های عمومی، غربالگری سرطان روده بزرگ برای بیماران مبتلا به کرون، هر ۱۰ سال یکبار انجام می شود. برای تشخیص سرطان از روش کولونوسکوپی استفاده می کند.

بیماری کرون با چه آزمایشی قابل تشخیص است؟

تشخیص بیماری کرون از روی علائم ظاهر شده دشوار است. زیرا می تواند علائم مشابهی با بسیاری از بیماری های دیگر داشته باشد. برای همین موضوع شما باید نزد پزشک متخصص بروید.

پزشک پس از انجام معاینات و بررسی وضع شما از روش های تشخیصی زیر بهره می برد:

• کولونوسکوپی : یک لوله نازک و انعطاف پذیر به همراه یک دوربین در انتهای آن را از طریق مقعد وارد روده کرده و پس از رسیدن به انتهای روده ی بزرگ تصویر روده در نمایشگر دیده می شود.
• بیوپسی: قسمت های کوچکی از روده شما هنگام کلونوسکوپی برداشته می شوند و علائم بیماری کرون بر روی آن بررسی می شوند.
• اسکن MRI یا سی تی اسکن: ابتدا به شما دارو خاصی داده می شود تا روده شما به وضوح در اسکن ظاهر شود.

روش های درمان بیماری کرون

در حالی که هیچ درمان شناخته شده ای برای بیماری کرون وجود ندارد، روش های درمانی قادرند تا علائم و نشانه های آن را به شدت کاهش دهند و حتی در برخی موارد باعث بهبودی طولانی مدت آن شوند. با اتخاذ این روش های درمانی، بسیاری از افراد مبتلا به التهاب روده می توانند زندگی باکیفیتی داشته باشند.

دارو درمانی، استفاده از رژیم غذایی خاص، انتخاب سبک زندگی سالم و در صورت نیاز انجام عمل جراحی از جمله اقداماتی است که برای بهبودی این بیماری می توان انجام داد.

درمان کرون با مصرف داروهای ترکیبی

چندین نوع دارو برای معالجه این بیماری وجود دارد که بسته به انتخاب روش درمان و وضعیت جسمانی بیمار به صورت ترکیبی تجویز می شوند. در این میان استفاده از داروهای ضد اسهال و ضد التهاب رایج تر است.

روش دارو درمانی پیشرفته تری نیز وجود دارد که در آن از سیستم ایمنی بدن برای معالجه بیماری استفاده می کند.

تعدادی از داروهای مناسب بیماری کرون روده ای

اگر بخواهیم رایج ترین و موثرترین داروهای کرون روده را معرفی کنیم، می توانیم آنها را به چند گروه زیر تقسیم نماییم:

• داروهای ضد التهاب: دو نوع داروی ضد التهابی معروف که پزشکان برای معالجه کرون از آنها استفاده می کنند، 5-آمینوسالیسیلات و کورتیکواستروئیدها(کورتون) نام دارند. کورتیکواستروئیدها برای علائم شدیدتر مورد استفاده قرار می گیرند و باید دوره مصرف طولانی نباشد.
• داروهای مخصوص سیستم ایمنی: سیستم ایمنی بیش فعال باعث ایجاد التهاب می شود. داروهایی که سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می دهند، به نام داروهای ایمیونومدیولیتور، می توانند واکنش سیستم ایمنی بدن را محدود کرده و التهاب را کاهش دهند.
• آنتی بیوتیک ها: برخی پزشکان معتقدند که آنتی بیوتیک ها برخی از علائم کرون و برخی از محرک های احتمالی آن را کاهش می دهند. آنتی بیوتیک های رایج برای درمان باکتری هایی گوارشی عبارت هستند از: مترونیدازول و سیپروفلوکساسین. آنتی بیوتیک ها برای درمان فیستول و زخم ها نیز موثر می باشند.
• داروهای بیولوژیک: اگر کرون شدید دارید، پزشک ممکن است این داروها را به عنوان درمان نهایی تجویز نماید. داروهای بیولوژیک آنتی بادی هایی می باشند که در محیط آزمایشگاه کشت داده شده و می توانند پروتئین های خاصی را که التهاب ایجاد می کنند، مسدود نمایند.

درمان گیاهی و خانگی کرون

مانند بسیاری از بیماری های دیگر، درمان های گیاهی در کنار درمان های پزشکی می توانند تاثیرات شگفت انگیزی در روند بهبود از خود بر جای بگذارند. برخی از مهم ترین دم نوش ها و داروهای گیاهی کرون به قرار زیر است.

• چای سبز
• نارون لغزنده
• قرص یا دم نوش نعنا
• دم نوش گل ختمی
• قرص کندور
• دم نوش های آرام بخش مانند اسطوخودوس، سنبلطیب و گل گاو زبان

درمان کرون با جراحی

در صورتی که درمان های کمتر تهاجمی مانند دارودرمانی و تغییر شیوه زندگی علائم شما را بهبود نمی بخشد، ممکن است مجبور به عمل جراحی شوید.

بر طبق اظهارات بنیاد کرون و کولیت، حدود ۷۵ درصد از افرادی که به کرون دچار هستند، در برخی از دوره های زندگی خود به عمل جراحی نیاز پیدا می کنند.

برخی از انواع جراحی های کرون شامل از بین بردن قسمت های آسیب دیده دستگاه گوارش و اتصال مجدد بخش های سالم می باشد. در سایر روش ها سعی بر این است تا بافت آسیب دیده را ترمیم کنند. بافت اسکار را کنترل کرده و یا عفونت های عمیق را درمان می کنند.

مراقبت های لازم و راهکارهای کنترل بیماری کرون

از آنجا که کرون روده می تواند جذب مواد مغذی را دشوار کند، باید اطمینان داشته باشد که ویتامین ها به اندازه کافی به بدنتان برسد و در صورت لزوم از مکمل ها استفاده کنید.

اکثر پزشکان توصیه می کنند روزانه یک مولتی ویتامین مصرف کنید. ویتامین د نیز به میزان نیاز بدنتان باید مصرف شود. در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.

همچنین برای دریافت رژیم غذایی بهتر است نزد متخصص تغذیه رفته و برای جلوگیری از پیشرفت بیماری پرهیزهای غذایی را جدی بگیرید. داروهای خود را طبق نسخه منظم مصرف کنید.

تا جایی که می توانید خود را از شرایط استرس زا دور کنید. زیرا استرس بیماری شما را وخامت می بخشد.

توصیه های پیشگیرانه از ابتلا به کرون

با وجود اینکه هنوز هیچ راه قطعی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کرون پیدا نشده است، اما رعایت یک سری از موارد شانس ابتلا را کاهش می دهد.

کاهش استرس، ورزش منظم، دوری از استعمال دخانیات و مشروبات الکلی، داشتن رژیم غذایی مناسب و نوشیدن آب کافی از  جمله این موارد است.

مبتلایان به کرون چه رژیم غذایی باید داشته باشند؟

داشتن یک رژیم غذایی سالم و مخصوص در روند بهبود کرون روده می تواند بسیار تاثیرگذار باشد. مواد غذایی که هضم آنها برای سیستم گوارشی آسان باشد و روده ها را به التهاب نیندازند توصیه می شوند. برخی از مواد غذایی و ویتامین های مورد نیاز در این رژیم مخصوص عبارت هستند از:

• ویتامین د و ب ۱۲
• زردچوبه
• زنجبیل
• غلات تصفیه شده (ماکارانی، برنج سفید، نان سفید، پنکیک و کراکر های ساده)
• سویا، تخم مرغ و توفو
• جو دوسر
• میوه های کم فیبر (موز، هندوانه، خربزه، طالبی و هلو)
• میوه های آب پز شده
• سبزیجات پخته شده
• آب میوه و سبزیجات
• ماهی های روغنی
• گوشت کم چرب

همچنین مصرف برخی از مواد غذایی برای بیمارانی که روده ملتهب دارند منع شده است. از جمله این موارد می توان به چربی های اشباع، غذاهای پرفیبر، غذاهای شور یا پر ادویه، مشروبات الکلی و سبزیجات خام اشاره کرد.

آیا کرون بیماری وراثتی یا واگیردار است؟

همانطور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد با وجود اینکه الگوی وراثت بیماری کرون ناشناخته است، اما آمارها نشان می دهد که احتمال وراثتی بودن آن وجود دارد.

همچنین باید خاطر نشان کرد که این بیماری مسری نیست و اگر کسی از اعضای خانواده شما به آن مبتلا بود جای نگرانی وجود ندارد که عامل بیماری به شما منتقل شود.

سوالات متداول در رابطه با کرون روده

در این بخش سعی داریم تا به سوالات متداول شما در رابطه با کرون روده پاسخ هایی مختصر اما مفید دهیم.