ناگفته های کیست تخمدان و روش تشخیص و درمان

یکی از بیماری‌های رایج در بین زنان، بیماری کیست تخمدان است. کیست تخمدان از تشکیل یک یا چند کیست غیرطبیعی در تخمدان سرچشمه می‌گیرد.

 لذا طی تیم پزشکی کافه نبض در این مقاله سعی کرده اند تا اطلاعات مفیدی در ارتباط با این بیماری، علل، علائم و راه‌ درمان کیست تخمدان در اختیار شما قرار دهند تا شما با مطالعه‌ی این مقاله بتوانید پاسخی برای سوالات خود بیابید.

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان چه شکلی است؟ کیست تخمدان (Ovarian cysts)، کیسه‌ای پراز مایع است که در تخمدان و یا در سطح آن رشد می‌کند. دو تخمدان زنان در پایین شکم، در سمت چپ و راست رحم قرار گرفته‌اند.

بیشتر کیست‌های تخمدان بی‌ضرر بوده و درد و ناراحتی کمی ایجاد می‌کنند، لذا در طی چند ماه بدون درمان از بین می‌روند. به هر حال، کیست تخمدان (بویژه مواردی که دچار پارگی می‌شوند)، می‌توانند علائمی جدی ایجاد کنند.

لذا معاینات منظم لگن برای حفظ سلامتی امری ضروری خواهد بود. پس علائمی را که امکان دارد نشانه‌ی یک مشکل بالقوه‌ی جدی باشد، را باید شناخت.

تخمدان‌ها بخشی از سیستم تولیدمثلی در زنان هستند. زنان دارای دو تخمدان‌اند که تخمک‌ها و همچنین هورمون‌های استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند.

تخمدان‌ها به شکل بادام و در یک اندازه‌اند. تخمک‌ها در تخمدان‌ها رشد کرده، بالغ می‌شوند و تخمک‌های بالغ در حین سیکل ماهیانه، در طی سال‌های باروری زنان (تا قبل از زمان یائسگی) به مرور آزاد می‌شوند.

گاهی اوقات، کیسه‌ای پر از مایع به نام کیست در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند، به بیانی دیگر کیست‌های تخمدان، ساک‌های ایجاد شده درون و یا روی تخمدان هستند که حاوی مایع می‌باشند. در برخی موارد این مایع، چرکی یا خونی است که شرایط بیمار را کمی وخیم‌تر می‌کند.

اندازه کیست‌های تخمدان ممکن است به بزرگی یک پرتقال و یا به کوچکی یک نخودفرنگی باشد و این کیست‌ها اغلب در دوره تخمک‌گذاری ایجاد می‌شوند.

بیشتر بخوانید: درمان گیاهی کیست تخمدان

کیست تخمدان چه علائمی دارد؟

اغلب کیست‌های تخمدان علائمی ایجاد نمی‌کنند و خود بخود از بین می‌روند. با این حال، کیست‌های بزرگ تخمدان می‌توانند علائم زیر را ایجاد نمایند:

• احساس سنگینی یا پر بودن شکم
• حرکات دردناک روده
• درد در قسمت شکم، ران و یا کمر
• تهوع و استفراغ
• درد در طول دوره‌ی قاعدگی
• قاعدگی‌های نامنظم و دردناک
• آکنه و جوش صورت
• حساسیت سینه
• مقاربت دردناک
• نفخ و تورم در ناحیه‌ی شکم
• درد در لگن قبل و یا بعد از سیکل قاعدگی

گاهی این سوال مطرح میشود که آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می‌شود؟

باید گفت که کیست تخمدان به تنهایی موجب ریزش موها نمی‌شود و دلایلی مانند اختلالات هورمونی می‌توانند باعث ریزش مو، نوسانات رفتاری، مشکلاتی در رابطه با قاعدگی، افسردگی و دیگر عوارض شوند.

درمان‌های رایج کیست تخمدان مثل قرص‌های ضدبارداری نیز، موجب ریزش مو در اغلب بانوان می‌شود.

توجه شود مواردی مانند نامنظم بودن قاعدگی، چاقی، کاهش موهای پیشانی، جوش و آکنه از علائم تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی‌کیستیک (PCOD) نیز هستند که در این حالت بارداری می‌تواند به سختی انجام شود. برای کاهش علائم و درمان تنبلی تخمدان یا سندرم پلی‌کیستیک نیز از قرص‌های ضدبارداری، متفورمین، کلومیفن و عمل جراحی استفاده می‌شود.

علائم کیست تخمدان بدخیم چیست؟

علائم کیست تخمدان شدید که به مراقبت‌های فوری پزشکی نیازمند است، شامل موارد زیر می‌باشد:

• دردی شدید در لگن
• تب
• سرگیجه یا ضعف
• تنفس پی در پی و سریع

این علائم ممکن است نشان‌دهنده‌ی پارگی یک کیست و یا پیچ‌خوردگی تخمدان باشد. به هر حال در صورتیکه این دو عارضه در همان اوایل دوره درمان نشوند، عواقبی جدی و خطرناکی در پی خواهند داشت.

همانطور که بیان شد، اغلب کیست‌های تخمدانی بی‌ضرر هستند و بدون درمان به خودی خود برطرف می‌شوند، اما بندرت بعضی از انواع کیست‌های تخمدانی امکان دارد به سرطان تخمدان تبدیل شوند، که احتمال این خطر و سرطانی شدن کیست‌ها، بیش‌تر در زنان یائسه دیده می‌شود.

لذا امکان سرطانی و بدخیم بودن توده‌های تخمدانی کیستیک که بعد از یائسگی ایجاد می‌شوند، وجود دارد و مراحل اولیه‌ی سرطان تخمدان ممکن است بدون بروز علائم و یا با علائمی بسیار جزئی همراه باشد. لذا انجام مایعنات منظم لگنی امری ضروری است.

علل ایجاد کیست تخمدان چیست؟

بیشتر کیست‌های تخمدان در نتیجه چرخه قاعدگی (کیست عملکردی) ایجاد شده و انواع دیگر کیست‌ها بسیار کمتر دیده می‌شوند.

در برخی موارد، فولیکول‌ها در طی تخمک‌گذاری پاره نشده و تخمکی آزاد نمی‌شود، درعوض مایعات بیشتری درونشان ذخیره شده و به کیست فولیکولی یا فولیکولار(Follicular cyst)  تبدیل می‌شوند.

در مواردی دیگر، فولیکول تخمک را آزاد کرده اما کیسه‌اش بجای حل شدن، دوباره بسته شده و پر از خون و مایعات دیگر می‌شود. به این نوع کیست، کورپوس لوتئوم یا جسم زرد می‌گویند. کیست‌های بوجود آمده در هر کدام از این شرایط از انواع کیست‌های فانکشنال(Functional ovarian cysts)  هستند که شایع‌ترین کیست‌های تخمدان می‌باشند.

علل کیست تخمدان در دختران

بیماری پلی‌کیستیک می‌تواند جنبه‌ی مادرزادی و ارثی داشته باشد، بویژه در خانواده‌هایی که به چاقی موروثی دچارند.

در حالیکه این بیماری در قدیم تنها در بیماران چاق دیده می‌شد، در حال حاضر و نسبت به سی سال پیش بسیار شایع‌تر شده، بطوریکه امروزه حتی لاغرها هم امکان دارد به پلی‌کیستیک‌های مقاوم به درمان دچار شوند. البته کسانی‌که غذاهای چرب و فست‌فودی نمی‌خورند، منظم ورزش می‌کنند و مواظب هیکل خود هستند، دچار این علائم نمی‌شوند.

اغلب افراد مبتلا به بیماری پلی‌کیستیک، وقتی نزد پزشک می‌روند که با علائم بیماری روبرو شده‌ باشند.

علل کیست تخمدان بعد از یائسگی

معمولا در برخی از خانم‌ها پس از سن یائسگی تخمک‌ها ضعیف شده و خانم‌ها دچار بیماری کیست تخمدان می‌شوند. زیرا پس از یائسگی سطح هورمون استروژن که عامل کیست تخمدان می‌باشد، پایین آمده و از بین می‎رود که دلیل خوبی برای این بیماری می‌باشد.

انواع کیست تخمدان

انواع کیست‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:

کیست اندومتریوما (endometrioma)

 یکی از انواع مختلف کیست‌های تخمدان، کیست اندومتریوما یا کیست شکلاتی است که در خانم‌های مبتلا به اندومتریوز ایجاد می‌شود. کیست‌های شکلاتی، کیست‌ها یا کیسه‌هایی پر از مایعات هستند که بطور معمول در داخل تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند.

این کیست‌ها نام خود را از ظاهر قهوه‌ای و قیرگونه‌ی خود گرفته‌اند و چیزی شبیه به شکلات ذوب شده‌اند که به آن‌ها آندومتريوم تخمدان نيز گفته مي‌شود. رنگ آن‌ها از خون و بافت‌های قاعدگی قدیمی که پرکننده حفره کیست است، ناشی می‌شود.

کیست شکلات می‌تواند برروی یک یا هر دو تخمدان تأثیر بگذارد و ممکن است بصورت تکی و یا چندتایی رخ دهد. بنیاد اندومتریوز آمریکا تخمین زده که کیست شکلاتی در 20 تا 40 درصد از زنانی که مبتلا به اندومتریوز هستند، ایجاد می‌شود. در حقیقت کیست شکلات زیرگروه اندومتریوز است.

 اندومتریوز نوعی اختلال شایع است که در آن آندومتر خارج از رحم کشیده شده و ممکن است این بافت در خارج از رحم، برروی تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ و سایر مناطق دستگاه تولید مثلی رشد کند.

کیست هموراژیک تخمدان

کیست هموراژیک تخمدان و یا Hemorrhagic Ovarian Cyst که به آن HOC نیز گفته می‌شود، بعلت خونریزی در کیست‌های تخمدانی بوجود می‌آید. کیست‌ هموراژیک بخاطر مشکلاتی در تخمک‌گذاری ایجاد شده و تنها در خانم‌هایی که یائسه نشده باشند، ممکن است بروز کند.

رایج‌تربن انواع کیست‌های تخمدان، شامل کیست‌های عملکردی یا فانکشنال است و این کیست‌ها در طول چرخه‌ی قاعدگی تشکیل می‌شوند.

کیست فولیکولی

 در حوالی میانه‌ی چرخه‌ی قاعدگی، یک تخمک از فولیکول خود خارج شده و به سمت لوله‌ی فالوپ می‌رود. کیست فولیکولار از زمانی آغاز می‌شود که فولیکول پاره نشود و تخمک‌های خود را رها نکند، فرد دچار کیست فولیکولار می‌شود. کیست فولیکولی، معمولا طی سه ماه (اغلب بصورت بخودی خود) از بین خواهد رفت.

کیست لوپوس

 کیست لوپوس تخمدان زمانی بوجود می‌آید که فولیکول بسته شده، در حالیکه در آن مایعاتی وجود داشته باشد. این نوع کیست هم می‌تواند در طی حدودا سه ماه ناپدید شود و شخص مبتلا به کیست لوپوس، علائمی چون خونریزی یا درد را تجربه خواهد کرد.

کیست درموئید یا کیست مویی هم، توموری خوش‌خیم است که بر اثر بقایای مواد ژنتیک ایجاد می‌شود. منشا کیست مویی به دوره‌ی جنینی بازمی‌گردد. کیست‌ مویی می‌تواند دیگر بافت‌های بدن را نیز درگیر کند.

عوارض کیست‌های تخمدان چیست؟

توده‌های تخمدانی کیستیک که بعد از یائسگی ایجاد می‌شوند، امکان دارد سرطانی (بدخیم) باشند. به همین خاطر، داشتن مایعنات منظم لگن باز هم تاکید می‌شود.

عوارض نادر مرتبط با کیست‌های تخمدان شامل موارد زیر می‌باشد:

پیچ‌خوردگی تخمدان: کیست‌هایی که بزرگ می‌شوند، می‌توانند موجب حرکت تخمدان‌ها شوند و احتمال پیچ‌خوردگی دردناک تخمدان را افزایش دهند.

علائم این بیماری می‌تواند از قبیل حالت تهوع و استفراغ و شروع ناگهانی دردی شدید در لگن باشد. همچنین پیچ‌خوردگی تخمدان می‌تواند جریان خون به تخمدان را کاهش و یا متوقف کند.

پارگی کیست: پارگی می‌تواند موجب خونریزی داخلی و درد شدید شود. هرچقدر کیست بزرگ‌تر باشد، خطر پارگی نیز بیشتر خواهد بود. فعالیت شدیدی که برروی لگن اثر می‌گذارد، مثل مقاربت واژینال، خطر پارگی را افزایش می‌دهد.

در تخمدان‌ پلی‌كیستیک بجهت اینكه وضع آندوكرینولوژی زن بهم خورده و از تخمدان‌ كیستیک و بدون تخمک‌گذاری، هورمون‌ مردانه ترشح می‌شود و نیز اختلالات شدید دوره ماهانه و پرمویی (هیرسوتیسم) دیده می‌شود، فرد به اختلالات شدید قاعدگی دچار شده، لذا با شرایط سخت حاملگی روبرو است و نیاز به پزشک دارد.

آیا کیست تخمدان خطرناک است؟

بیشتر کیست‌های تخمدانی ناراحتی کمی ایجاد کرده و بی ضرر هستند و طی چند ماه خود به خود از بین می رود. با این حال، کیست‌‌هایی که دچار پارگی شده و همچنین موجب پیچ‌خوردگی تخمدان می‌شوند، می‌توانند علائمی جدی ایجاد کنند.

لذا تست‌ها و معاینات منظم لگنی نباید فراموش شود و علائمی را که ممکن است نشانه‌ی یک مشکل بالقوه‌ی جدی باشد را می‌بایست جدی گرفت. علاوه بر این، چون احتمال سرطانی شدن کیست‌ها هم وجود دارد و ممکن است علائم سرطان تخمدان شبیه به علائم کیست تخمدان و یا بدون علامت باشد، پس لازم است تا بررسی‌ها و معاینات منظم انجام شود.

راه‌های تشخیص کیست تخمدان

پزشک می‌تواند کیست تخمدان را در طی معاینات لگنی تشخیص دهد. ممکن است متوجه تورم در یکی از تخمدان‌ها شده و برای تایید وجود کیست، سونوگرافی تجویز شود.

پزشک برطبق اینکه کیست ممکن است از مایع، جامد و یا ترکیبی از این دو پر شده باشد، تست‌ها و آزمایشات بیش‌تری انجام دهد که این امر نهایتا به تشخیص نوع کیست و انتخاب روش مناسب درمانی منجر خواهد شد.

تست سونوگرافی در تعیین اندازه، محل، شکل و ترکیب کیست کمک می‌کند.

ابزارهای تصویربرداری مورد استفاده برای تشخیص کیست تخمدان عبارتند از:

سی تی اسکن: دستگاه تصویربرداری که برای ایجاد تصاویر مقطعی از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌شود.

MRI: آزمایشی که از فیلدهای مغناطیسی برای تولید تصاویری عمیق از اندام‌های داخلی بدن استفاده می‌کند.

دستگاه سونوگرافی: دستگاه تصویربرداری است که جهت تجسم تخمدان استفاده می‌شود و اغلب تشخیص سرطان تخمدان نیز در ابتدا با کمک سونوگرافی صورت می‌گیرد.

از آنجا که اکثر کیست‌ها بعد از چند هفته یا چند ماه از بین می‌روند، ممکن است پزشک شما بلافاصله برنامه درمانی خاصی را توصیه نکند. درعوض، ممکن است تست سونوگرافی را طی چند هفته یا چند ماه تکرار کند تا وضعیت شما بدرستی بررسی شود.

اگر تغییری در وضعیت شما ایجاد نشده و یا اندازه کیست افزایش یابد، پزشک معالج تست‌ها و آزمایشات اضافی را برای تعیین سایر علل، درخواست می‌کند. این آزمایشات و تست‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تست بارداری، برای اطمینان از اینکه شما باردار نیستید.
• تست سطح هورمون، برای بررسی مسائل مربوط به هورمون‌ها، از جمله استروژن بیش از حد و یا پروژسترون
• آزمایش خون CA-125، برای غربالگری سرطان تخمدان

لاپاروسکوپی (Laparoscopy)، با کمک لاپاروسکوپ، پزشک قادر است تا تخمدان‌ها را مشاهده و کیست تخمدان را خارج نماید. لاپاروسکوپی، یک عمل جراحی است که نیاز به بیهوشی دارد.

آیا سونوگرافی می‌تواند تفاوت کیست و تومور را نشان دهد؟

از سونوگرافی لگن، برای بررسی تخمدان‌ها و رحم، همچنین اندازه‌گیری و ارزیابی ارگان‌هایی که در لگن قرار گرفته‌اند، استفاده می‌شود.

علاوه بر این از سونوگرافی لگن جهت تشخیص و کمک به درمان اختلالاتی چون :

• تومورهای فیبروئید، کیست‌ها و توده‌ها و سایر انواع توده‌ها و سایرانواع تومورها در پلوریس
• اختلالات در ساختمان آناتومیکی رحم
• وجود و محل  IUD
• وجود عفونت‌ها و اختلالات التهابی داخل لگن  (PID)استفاده می‌شود.

آیا اختلالات پریود نشانه‌ی وجود کیست تخمدان است؟

عوامل هورمونی که موجب اختلالات و نامنظمی‌های قاعدگی می‌شوند، ممکن است در اثر تخمدان پلی‌کیستیک باشند. این مورد در خانم‌های چاق، خانم‌هایی که چشمان رنگی، پوست سفید و مو‌های زائد دارند، بیشتر دیده می‌شود. بنابراین جهت بررسی‌های بیشتر باید به پزشک متخصص مراجعه نمود.

روش‌های درمان برای رفع کیست تخمدان

آیا کیست تخمدان دفع می‌شود؟ دفع کیست تخمدان بسیار آسان است و پزشک می‌تواند آن را براحتی از بین ببرد. لذا اگر دچار این بیماری شدید، زیاد نگران نباشید، چون خیلی سریع درمان خواهد شد. حال چگونه کیست تخمدان را درمان کنیم؟ و آیا کیست تخمدان درمان قطعی دارد؟

در صورتی‌که کیست به خودی خود از بین نرود و یا بزرگتر شود، ممکن است پزشک، معالجه را برای کوچک کردن یا برداشتن کیست آغاز کند. درمان کیست تخمدان به سن بیمار، نوع و اندازه‌ی کیست، علائم وی و همچنین یائسه بودن یا نبودن شخص وابسته است.

روندهای درمانی زیر ممکن است توسط پزشک‌تان پیشنهاد شود:

• قرص‌های ضد بارداری

 آیا درمان کیست تخمدان با قرص ال دی  (LD)امکانپذیر است؟ جهت جلوگیری از عود مجدد کیست تخمدان، ممکن است پزشک‌تان داروهای ضدبارداری خوراکی را تجویز کند، در اینصورت تخمک‌گذاری متوقف شده و از ایجاد کیست‌هایی جدید جلوگیری می‌شود.

داروهای ضدبارداری خوراکی می‌توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را نیز کاهش دهند. خطر سرطان تخمدان در زنان یائسه بیشتر است.

• لاپاروسکوپی

اگر کیست شما کوچک بوده و نتیجه‌ی تست تصویربرداری، حاکی از خطر ابتلا به سرطان باشد، ممکن است پزشک شما جهت برداشتن کیست، عمل لاپاروسکوپی را انجام دهد.

روش کار به اینصورت است که پزشک برش کوچکی در نزدیکی ناف ایجاد کرده و سپس یک وسیله کوچک را به شکم وارد می‌کند تا کیست را خارج نماید.

• لاپاراتومی

اگر کیست بزرگی دارید، پزشک می‌تواند کیست را از طریق برش بزرگی در شکم‌تان، خارج سازد. سپس نمونه‌برداری از کیست انجام می‌‌شود و اگر تشخیص داده شود که کیست سرطانی است، ممکن است عمل هیسترکتومی برای خارج نمودن تخمدان‌ها و رحم انجام می‌شود.

داروی مجاز در درمان کیست تخمدان

اکثر کیست‌ها نیازی به درمان ندارند. در صورتیکه کیست بزرگ باشد و یا مشکلاتی ایجاد کند، ممکن است پزشک‌تان بخواهد تا شما  را بیشتر زیرنظر داشته باشد.

جهت درمان کیست تخمدان، جدا از کاهش وزن می‌توان برحسب علائم شخص بیمار، از درمان‌هایی دارویی استفاده نمود. یکی از این داروها، داروی ضددیابت یا متفورمین است. متفورمین ورود قند را به سلول‌ها آسان می‌کند و این امر موجب می‌شود تا فرد همیشه گرسنه نباشد و احساس سیری کند. درنتیجه وزن بیمار کاهش می‌یابد.

پزشک ممکن است داروهایی برای تسکین درد توصیه کند. بعضی اوقات قرص‌های ضدبارداری را تجویز می‌کند. هورمون‌های موجود در این قرص‌ها باعث از بین رفتن کیست نمی‌شوند، اما می‌توانند به جلوگیری از بروز کیست‌های جدید کمک کنند.

کدام کیست‌ها نیاز به عمل جراحی دارند؟

در صورتیکه کیست تخمدانی از نوع عملکردی نبوده، بزرگ و همواره در حال رشد باشد، در طول دو یا سه چرخه‌ قاعدگی در بدن باقی بماند و یا موجب درد شدید شود، پزشک معالج‌تان عمل جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. در عمل جراحی، کیست تخمدانی از بدن خارج می‌شود. 

روش درمان کیست تخمدان در دختران

متاسفانه امروزه کیست تخمدان بسیار شایع شده و افراد زیادی دچار علائم بیماری هستند، بطوریکه در حال حاضر در اکثر سونوگرافی‌ها این کیست‌ها دیده می‌شوند.

تنها کسانی که بطور منظم ورزش می‌کنند و غذاهای چرب و فست‌فودی نمی‌خورند و مراقب وزن خود هستند، دچار این علائم نمی‌شوند.

چه زمانی برای کیست تخمدان به پزشک مراجعه کنیم؟

در اغلب موارد، کیست تخمدان بدون درد و علت است. اما کیست تخمدان بویژه در کسانی‌که کیست پاره شده، می‌تواند با علائمی جدی همراه باشد. لذا جهت حفظ سلامتی خود، بهتر است با علائم کیست تخمدان آشنا باشید و درصورت مشاهده‌ی این علائم، به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید.

درمان کیست تخمدان در طب سنتی

فرد مبتلا به کیست تخمدان، می‌بایست خیلی زود درمانش را پیگیری کند. مهم‌ترین و اولین قدم برای درمان کیست تخمدان، اصلاح روش‌های تغذیه‌ای است. لذا جهت رفع کیست تخمدان در طب سنتی و طبیعی توصیه‌هایی شده است:

• استفاده نکردن غذاهایی که مواد نگهدارنده دارند.
• نخوردن غذاهای غلیظ مانند پیتزا، آش‌رشته، الویه، ماکارونی، لازانیا و …
• میوه، شیر و تنقلات را با هم نخورید.
• نخوردن غذاهایی با طبع سرد
• نخوردن ماست یا سالاد همراه غذا
• عادت کردن به خوردن سکنجبین
• هضم گوشت زمان بیشتری نیاز دارد، بنابراین پس از خوردن گوشت بیشتر صبر کنید.
• زنانی که مشکلاتی مثل فیبروم، آندومتریوز، کیست تخمدان و فیبروسیستیک سینه دارند با مصرف قهوه مشکل‌شان بیشتر شده و موجب ایجاد کیست‌های بیش‌تری در بدنشان می‌شود.

داروی گیاهی مناسب برای کیست تخمدان

درمان‌ گیاهی و خانگی نمی‌توانند کیست را از بین ببرد و هدف از آن، درمان علائم و مدیریت درد است.

برخی از مؤثرترین راهبردها عبارتند از:

• داروهای بدون نسخه

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن می‌توانند درد ناشی از کیست تخمدان را درمان کنند. در برخی موارد، ممکن است داروهای مختلف درد مانند co-codamol که حاوی کدئین است، تجویز شود.

• ماساژ

درد کیست تخمدان می‌تواند باعث خستگی عضلات اطراف شود. ماساژ دادن قسمت تحتانی کمر، ران، باسن و معده می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

• ورزش و حرکات کششی

ورزش و حرکات کشش می‌تواند به کاهش درد در ارتباط با کیست تخمدان کمک کند. علاوه بر اینکه ورزش باعث کاهش وزن می‌شود، با تقویت ماهیچه‌ها درد را نیز کاهش می‌دهد. ورزش ممکن است از ایجاد کیست‌های بیشتر جلوگیری کند و به مقابله با مقاومت به انسولین کمک کند.

• گرما

گرما جریان خون را افزایش می‌دهد و به کاهش درد کمک می کند. سعی کنید یک پد گرمکن یا بطری آب گرم پیچیده شده در یک حوله را روی معده یا پایین کمر، برای حدود 20 دقیقه قرار دهید.

• تکنیک‌های آرامش

استرس و اضطراب می‌تواند درد را افزایش دهد. تکنیک‌های آرامش مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق ممکن است به تسکین اضطراب و کاهش شدت درد کمک کند.

• دستگاه TENS

دستگاه TENS یک سیگنال الکتریکی ایمن و کوچک را به اعصاب منتقل می‌کند. این سیگنال‌ها می‌توانند نحوه‌ی واکنش اعصاب به درد را تغییر دهند و در هر دو دوره‌ یعنی درد پریود و درد کیست تخمدان موثر است.

• کاهش وزن

کاهش وزن در تنظیم بهتر هورمون‌ها موثر است، از بروز کیست بیشتر جلوگیری می‌کند و علائم درد و خستگی را بهبود می‌بخشد.

• تغییرات رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب همیشه موثر بوده و در پیشگیری و کاهش علائم کیست تخمدان نیز بسیار موثرند.

در درمان سنتی و گیاهی کیست تخمدان به مصرف سرکه سیب، رازیانه، آب زنجبیل، انغوزه، تخم کتان، ترب سفید، شیرین بیان، ریشه‌ گیاه دانگ کوای، ریشه‌ ماکا نیز اشاره شده است.

بسیاری از زنان مبتلا به PCOS مقاوم به انسولین هستند. این امر می‌تواند منجر به دیابت شود، بارداری را دشوارتر کرده و باعث افزایش وزن شود.

چطور از بروز کیست تخمدان جلوگیری کنیم؟

گرچه روشی برای پیشگیری از کیست تخمدان وجود ندارد، اما معاینات منظم لگن این امکان را می‌دهد تا تغییر در تخمدان‌ها تشخیص داده شود.

خانم‌ها می‌بایست نسبت به تغییرات در چرخه‌ی ماهانه خود، مانند علائم غیرمعمول قاعدگی، بخصوص مواردی که در بیش از چند چرخه پایدار هستند، آگاهانه عمل کنند و درصورت بروز علائمی جدی و نگران‌کننده با پزشک خود مشورت نمایند.

سوالات متداول

کلام پایانی

بسیاری از زنان در طی زندگی خود، یک کیست را حداقل ایجاد می‌کنند. خوشبختانه كيست تخمدان در 95% موارد خوش‌خیم بوده و به راحتی با کمک دارو درمان می‌شود. معمولاً کیست‌های تخمدان علامتی ندارد، اما در برخی موارد موجب ایجاد درد و یا خونریزی‌ در زنان می‌شوند. درصورتیکه قطر کیست بیش‌ از 5 سانتی‌متر باشد، به عمل جراحی نیاز است.