بیماری دیابت یا قند خون یکی از رایجترین بیماری های مزمن در سراسر جهان است که طیفهای سنی مختلفی از کودکان تا بزرگسالان و افراد مسن را در بر میگیرد و درمان دیابت در طب سنتی بسیار پرطرفدار شده است. اگر چه آمار قابل توجهی در جهان به مبتلایان این بیماری اختصاص داده شده است، اما پیشگیری از بیماری دیابت به ویژه دیابت نوع 2 نیز به شکلی میسر خواهد بود. حتی در خصوص افرادی که به شکل ارثی این بیماری را تجربه میکنند، امکان درمان مرض قند با طب سنتی و حداقل کاهش عوارض میسر خواهد بود.
رژیم غذایی مناسب به همراه بهرهمندی از راههای کاهش قند خون در طب سنتی، همگی میتوانند به بهبود شرایط فیزیکی فرد و تجربه بهتر زندگی منجر شوند. درمان دیابت در طب سنتی فرآیندی طولانیتر داشته، اما میزان عوارض را نیز به حداقل میرساند. در ادامه این مطلب کافه نبض با ما همراه باشید تا درباره این بیماری و روشهای درمان موثر در طب سنتی بیشتر بدانیم.
معرفی انواع بیماری دیابت (قند خون)
دیابت نوعی بیماری مزمن است که وقتی پانکراس قادر به تولید انسولین (هورمونی که به وسیله پانکراس تولید میشود) نباشد یا بدن نتواند از انسولین تولیدی به درستی استفاده کند، بروز میکند. در این شرایط غذاهای حاوی کربوهیدرات به گلوکز در خون تجزیه شده و انسولین باعث میشود تا گلوکز وارد سلولها شود.
عدم توانایی انسولین به وسیله پانکراس یا استفاده از آن، باعث افزایش سطح گلوکز در خون میشود که به آن هایپرگلیسمی میگویند. در مدت زمان طولانی، سطح بالای گلوکز موجب آسیبهای مختلفی به اندام و بافت های بدن خواهد شد و نارساییهایی در اعضاء مختلف بدن را در پی خواهد داشت. به صورت کلی سه نوع اصلی دیابت وجود دارد:
- دیابت نوع 1
- دیابت نوع 2
- دیابت بارداری
دیابت نوع 1 می تواند در هر سنی ایجاد شود، اما بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده میشود. هنگامی که فرد به دیابت نوع 1 مبتلا میشود، بدن او انسولین بسیار کمی تولید کرده یا به هیچ وجه انسولین تولید نمیکند؛ به این معنی که چنین فردی برای کنترل سطح گلوکز در خون به تزریق روزانه انسولین نیاز خواهد داشت.
دیابت نوع 2 بیشتر در بزرگسالان دیده میشود و تقریبا 90 درصد موارد دیابت را شامل میشود. هنگامی که فردی به دیابت نوع 2 مبتلا می شود، بدن به خوبی از انسولین تولیدی خود استفاده نمیکند. بهترین روش درمانی دیابت نوع 2، سبک زندگی سالم شامل افزایش فعالیت بدنی و دنبال کردن رژیم غذایی سالم است. با این حال، با گذشت زمان، بیشتر افراد مبتلا به این نوع دیابت، برای کنترل سطح گلوکز خون خود به داروهای خوراکی یا انسولین نیاز پیدا میکنند.
دیابت بارداری یا GDM، نوعی از دیابت است که در آن گلوکز خون مادر باردار در دوران بارداری بالا رفته و ممکن است عوارضی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
علل و علائم بیماری دیابت (قند خون)
دلایل متفاوتی با هر نوع دیابت در ارتباط است. در حقیقت پزشکان به درستی و دقیقا نمیدانند چه چیزی باعث ابتلا به دیابت نوع 1 میشود. سیستم ایمنی به اشتباه سلولهای بتا تولیدکننده انسولین در لوزالمعده را مورد حمله قرار داده و از بین میبرد. احتمالا ژنتیک در این زمینه تاثیرگذاری قابل توجهی دارد و همین طور ممکن است این حمله سیستم بدنی علیه خود، به دلایل ویروسی باشد.
در خصوص دیابت نوع 2، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی ناشی از ابتلا خواهد بود. اضافه وزن خطر ابتلا به این نوع از دیابت را افزایش میدهد. حمل وزن اضافی، به ویژه در بخش شکم، سلولهای شما را در برابر اثرپذیری نسبت به انسولین مقاوم میکند.
اما در نهایت دیابت بارداری ناشی از تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. جفت هورمونهایی تولید میکند که سلولهای مادر باردار را نسبت به اثرگذاری انسولین کمتر حساس کرده و موجب افزایش قند خون خواهد شد.
درمان قطعی دیابت با طب سنتی
خوشبختانه درمان دیابت در طب سنتی از طرق مختلفی وجود داشته و با شناخت این روشها میتوانید بیماری دیابت را تا حدود زیادی کنترل کرده و از عوارض آن بکاهید. با این همه توجه داشته باشید که نیاز به مراجعه به پزشک در جای خود باقی مانده و باید حتما مشورت پزشک را همراه با استفاده از این روشهای سنتی در کنترل و درمان دیابت، داشته باشید.
فواید شنبلیله بر درمان دیابت
شنبلیله و به ویژه تخم شنبلیله دارای مقادیر زیادی فیبر محلول بوده و این فیبر با کاهش سرعت فرایند هضم به پایین آمدن ضریب جذب کربوهیدرات در بدن کمک کرده و سرعت افزایش قند خون را کاهش میدهد. همین طور در تحقیقات به اثبات رسیده است که تخم شنبلیله قادر به افزایش تحمل گلوکز بوده و از این روی برای افراد مبتلا به دیابت (فارغ از نوع 1 یا 2)؛ گزینه کمک درمانی عالی به حساب میآید.
بهترین شکل استفاده از تخم شنبلیله، پس از میل کردن هر وعده غذایی یا میان وعده سنگین است. به این شکل این گیاه کمک میکند تا از افزایش ناگهانی و به یکباره قند خون پس از میل کردن وعده غذایی جلوگیری شده و بدن قدرت و فرصت مبارزه با افزایش قند خون را داشته باشد.
تاثیر گیاه خار مریم بر قند خون
گیاه خار مریم دارای ماده ای به نام سیلیمارین است که به طور مستقیم موجب کاهش قند خون شده و به چربی سوزی نیز کمک میکند. همان طور که میدانید چربیسوزی و کاهش وزن، خود یکی از عوامل موثر در کاهش قند خون در بیماری دیابت نوع 2 است. به این ترتیب با استفاده از گیاه خار مریم، میتوان به دو شکل بر دیابت اثرگذاشته و به کاهش قند خون در افراد مبتلا کمک کرد. امروزه قطره خوراکی سیلیمارین برای استاده ساده تر کاربران تولید و عرضه شده است.
سرکه سیب و درمان قطعی دیابت
سرکه سیب تاثیر بسیار قابل توجهی در افت قند خون داشته و تحقیقات صورت گرفته در دانشگاه ایالتی آریزونا حاکی از آن است که تا حدود زیادی میتوان سرکه سیب را به عنوان جایگزین داروهای کنترل قند خون مورد استفاده قرار داد. اما با این همه توجه داشته باشید که به هیچ وجه بدون مشورت پزشک و به صورت خودسرانه داروهای درمان و کنترل دیابت را با سرکه سیب جایگزین نکرده و حتما در این مورد مشورت قبلی با پزشک معالج خود داشته باشید.
مصرف عسل (ژل رویال) و درمان قند خون
ژل رویال یا ژل امپریال دارای خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی بوده و به کاهش استرس اکسیداتیو کمک زیادی میکند. همین طور اثرگذاری ضدالتهابی آن در کنترل بیماری دیابت و کاهش عوارض آن، بسیار موثر گزارش شده است. در حقیقت عسل و دیابت در طب سنتی به شرط آن که عسل کاملا طبیعی باشد، به عنوان یک درمان شناخته شده است. همین طور عسل طبیعی برای درمان زخم دیابتی، اثرگذار است.
فواید ادویهها بر درمان دیابت
برخی از ادویهها نیز بر درمان و کنترل بیماری دیابت اثرگذاری مثبتی داشته و حتی استفاده از آنها، میتواند به پیشگیری از ابتلا به بیماری دیابت نوع 2 کمک کند. از جمله ادویههای مفید در کنترل و درمان بیماری دیابت نوع 2، باید به فلفل قرمز، مریم گلی، میخک، سیر و زردچوبه اشاره کرد. به ویژه خواص ضدالتهابی زردچوبه در کنترل دیابت و پیشگیری از آن، بسیار موثر خواهد بود.
درمان دیابت با گیاه شنبلیله
درمان دیابت با گیاه شنبلیله به دلیل اثرگذاری عالی آن در کاهش جذب کربوهیدراتها و همچنین بالا بردن میزان تحمل بدن نسبت به گلوکز، شناخته شده است. با پودر کردن تخم شنبلیله و استفاده از آن پس از زمانی که مواد غذایی حاوی قند دریافت کردهاید، میتوانید سرعت افزایش قند خون را در بدن خود کاهش داده و به موازات آن تحمل گلوکز را نیز بالا ببرید.
دیگر گیاهان دارویی موثر بر دیابت
از دیگر گیاهان موثر در درمان بیماری دیابت و کاهش عوارض منفی آن میتوان به گیاه ریحان، بابونه، زیره سبز، دارچین، پیاز، آویشن، رازیانه، شوید، زنجبیل، نعناع، رزماری، ترخون، شیرین برگ و … اشاره کرد. این گیاهان از یک سو به کاهش سرعت افزایش قند خون در بدن کمک کرده و بیشتر آنها التهابات را نیز کاهش داده و به کنترل قند خون کمک میکنند.
درمان دیابت بارداری در طب سنتی
از آن جایی که استفاده از گیاهان دارویی در دوران بارداری تقریبا منع شده است یا باید با احتیاط زیاد مورد استفاده قرار بگیرند، روش کنترل و درمان دیابت بارداری در طب سنتی، کمی متفاوت تعریف شده است. برای درمان و کنترل بیماری دیابت بارداری، بهتر است پیش از هر چیزی رژیم غذایی درستی را در پیش بگیرید. این فرض که در بارداری باید چندین برابر مواد غذایی دریافت کرد، کاملا اشتباه بوده و البته از طرفی نیز نباید برنامه فقر مواد غذایی ترتیب دهید. استفاده از میوهها، دانهها، غلات و نوشیدنیهای طبیعی بدون قند اضافه در دوران بارداری به کنترل دیابت و درمان آن کمک میکنند. همین طور پروتئین و فیبر کافی باید در رژیم غذایی مادر باردار وجود داشته باشد.
یکی از توصیههای طب سنتی در درمان دیابت بارداری، آرام پز کردن غذاها است که به هضم آنها بهتر کمک کرده و به کنترل قند خون، منجر شود.
درمان دیابت کودکان در طب سنتی
دیابت کودکان در اکثر مواقع از نوع دیابت نوع 1 بوده و حتما نیازمند مراجعه به پزشک متخصص و تحت نظر قرار گرفتن به لحاظ رژیم غذایی و دنبال کردن دستورات دارویی است. با این همه پس از مشورت با پزشک، میتوان از داروهای گیاهی درمان دیابت در طب سنتی چون عرق بوقناق، گیاه کلپوره، نعناع، زردچوبه، مریم نخودی و … نیز برای کمک به درمان دیابت کودکان استفاده کرد.
تذکر: دقت داشته باشید که هر یک از گیاهان فوق، به ویژه عرق بوقناق و گیاه کلپوره، احتمال تداخل دارویی با قرصها و داروهای درمان دیابت کودکان را داشته و حتما باید پیش از مصرف، با پزشک معالج مشورت صورت بگیرد.
سوالات رایج
چظور از دیابت بارداری پیشگیری کنم؟
در صورتی که برنامهریزی برای بارداری داشته باشید، کاهش وزن مناسب پیش از اقدام به بارداری و بارداری در سن پایین تر از 25 سالگی، ریسک ابتلا به دیابت بارداری را کاهش خواهد داد. توصیه طب سنتی به بانوانی که در بارداریهای قبلی خود به دیابت مبتلا شدهاند، کاهش وزن و رسیدن به اندام متناسب پیش از اقدام به دوره بارداری جدید است. همین طور مصرف مواد غذایی کمککننده به پیشگیری از دیابت بارداری چون روغن زیتون، سیر، جو (نان جو)، دارچین، زردچوبه، هویج، پیاز و شلغم توصیه میشود. با این همه حتما رژیم غذایی در دوران بارداری را با مشورت پزشک خود دنبال کنید.
آیا موز برای دیابت مفید است؟
موز به افزایش توان سیستم ایمنی بدن افراد کمک کرده و از آن جایی که بیماران دیابتی عمدتا دچار کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن میشوند، میل کردن موز برای آنها مفید خواهد بود. اما وجود کربوهیدرات در موز، از سویی دیگر، ریسک افزایش قند خون را به وجود میآورد. از این روی توصیه شده است که بیماران دیابتی به میل کردن یک موز کوچک یا حداکثر متوسط در روز، قناعت نمایند.
آیا تخم مرغ برای دیابت مفید است؟
میل کردن تخم مرغ به ویژه در وعده صبحانه برای درمان و کنترل دیابت موثر است. در تحقیقات آزمایشگاهی ثابت شده است که مصرف چربی زیاد و کربوهیدرات کم در وعده صبحانه، میتواند به کنترل قند خون کمک زیادی کرده و از افزایش ناگهانی آن جلوگیری به عمل آورد.