درباره‌ی میگرن و علائم آن بیشتر بدانید

بیماری میگرن یک بیماری عصبی است که با سردردهای بسیار شدید و ناتوان کننده‌ای همراه است. قدیمی‌ترین اشاره به این بیماری مربوط به ۵۰۰ سال پیش از میلاد می‌باشد که در مصر یافته شده است.

این بیماری پرهزینه‌ترین اختلال عصبی در اروپا می‌باشد. تخمین زده می‌شود که هزینه‌ی مستقیم این بیماری برای اروپا ۲۷ میلیارد یورو و برای آمریکا ۱۷ میلیارد دلار است. بیماری میگرن به جز هزینه‌های مستقیمی که برای فرد و جامعه به دنبال دارد، هزینه‌های غیرمستقیم زیادی را به دنبال دارد.

میزان کارایی افرادی که مبتلا به میگرن هستند در زمان بیماری به یک سوم خود کاهش می‌یابد. این بیماری عوارض آزاردهنده زیادی برای فرد بیمار به دنبال دارد.

در این مطلب کافه نبض به بررسی بیماری میگرن، علل موثر بر آن و روش‌های کاهش عوارض آن آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

بیماری میگرن یکی از اختلالات مربوط به عروق و اعصاب مغز می‌باشد که با سردرد همراه است. سردردهای میگرنی نبض‌دار هستند و معمولاً احساس تهوع، بی‌اشتهایی و حساسیت شدید به نور، صدا و بو را به دنبال دارد.

این سردردها معمولاً یک طرف سر را درگیر می‌کنند. دفعات حمله‌ی میگرنی و میزان شدت آن در بین بیماران مختلف متفاوت است. برخی افراد قبل از شروع سردرد یک علامت هشدار دهنده معروف به نام هاله دریافت می‌کنند. این هشدار می‌تواند اختلال بینایی مانند چشمک زدن، احساس گزگز در قسمتی از بدن مثلاً در دست و پا و یا مشکل گفتاری باشد.

طبقه بندی بیماری میگرن

بر طبق طبقه بندی انجمن بین المللی سردرد در سال ۲۰۱۸ می‌توان بیماری میگرن را به هفت دسته طبقه بندی کرد.

این طبقات عبارتند از:

 میگرن کلاسیک: در این نوع از حمله میگرن فرد قبل از شروع سردرد علائمی دریافت میکند. این علائم که اورا ( Aura ) نامیده می‌شوند معمولاً همراه با اختلالات بینایی و گزگز شدن پوست می‌باشند.

میگرن بدون هاله: این نوع از بیماری میگرن که شایع‌ترین نوع آن است سردردها بدون هاله آغاز می‌شوند.

میگرن خانوادگی: این نوع از میگرن همراه با هاله و ضعف حرکتی است. اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به این نوع از میگرن باشد به آن میگرن خانوادگی (ارثی) می‌گویند.

میگرن پراکنده: این نوع از میگرن هم همراه با هاله و ضعف حرکتی می‌باشد. اگر این نوع از بیماری سابقه خانوادگی نداشته باشد به آن میگرن پراکنده می‌گویند.

میگرن بازیلار: میگرن بازیلار شامل سردردی است که همراه با هاله است و با مشکل در صحبت کردن، زنگ زدن در گوش و تعدادی دیگر از علائم مربوط به ساقه مغز همراه است.

میگرن شکمی: این نوع از بیماری میگرن بیشتر در کودکان ۵ تا ۹ سال شایع است. معمولاً ارثی بوده و نشانه‌های آن عموما درد دور ناف و تهوع می‌باشد. کودکان مبتلا معمولاً در بزرگسالی دچار سردردهای میگرنی می‌شوند.

میگرن شبکیه: در این نوع از بیماری میگرن سردرد همراه با اختلالات بینایی است. این اختلالات شامل دیدن سایه یا نورهای درخشان، دیدن یک لکه‌ی سیاه در میدان دید و یا حتی نابینایی موقت می‌باشد.

علائم میگرن

علائم میگرن ممکن است یک تا دو روز قبل از خود سردرد شروع شود. علائم در این مرحله که پرودروم نام دارد، می‌‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• هوس‌های غذایی
• افسردگی
• خستگی یا انرژی کم
• خمیازه مکرر
• بیش فعالی
• تحریک پذیری
• سفتی گردن

در مرحله هاله بیماری میگرن علائم زیر دیده می‌شود:

• مشکل در واضح صحبت کردن
• احساس خارش
• دیدن اشکال و یا لکه های روشن
• از دست دادن موقتی بینایی

در هنگام حمله که درد واقعی میگرن ایجاد می شود، علائم زیر تجربه می‌شود :

• افزایش حساسیت به نور و صدا
• حالت تهوع
• سرگیجه و احساس ضعف
• درد در یک طرف سر و یا در شقیقه‌ها
• درد ضربان‌دار
• استفراغ

علل ابتلا به بیماری میگرن

علل اصلی ابتلا به بیماری میگرن هنوز برای ما ناشناخته مانده است. با این حال می‌توان گفت که عوامل محیطی و ژنتیکی هر دو نقش به سزایی در ابتلا به میگرن ایفا می‌کنند.

 ژنتیک: تقریباً دو سوم افرادی که مبتلا به بیماری میگرن هستند، دارای سابقه‌ی خانوادگی این بیماری می‌باشند. این رابطه بیشتر در مورد میگرن خانوادگی که همراه با هاله نیز هست مشاهده می‌شود.

عوامل محیطی:

محرک‌های رایج که باعث آغاز سردرد در افراد مبتلا به بیماری میگرن می‌شوند عبارتند از:

• استرس
• گرسنگی
• خستگی
• آب و هوا
• غذاهای خاص
• قاعدگی
• یائسگی

چگونه از ابتلا به بیماری میگرن پیشگیری کنیم؟

افرادی که مبتلا به بیماری میگرن هستند و به صورت دوره‌ای دچار حمله‌های میگرنی می‌شوند، می‌توانند با ایجاد تغییراتی در زندگی خود تا حدی از شروع این سردردها جلوگیری کنند.

 با در نظر گرفتن موارد زیر می‌توان تا حد زیادی عوامل و محرک‌های محیطی که منجر به سردرد میگرنی می‌شوند را کنترل کرد.

• اجتناب از قرار گرفتن گردن در حالت نامناسب به مدت طولانی
• دوری از سرما و گرمای شدید
• اجتناب از مصرف بیش از اندازه کافئین
• نوشیدن آب به میزان زیاد
• داشتن خواب کافی
• اجتناب از استشمام رایحه‌های قوی
• استفاده از عینک آفتابی
• شناسایی و اجتناب از مصرف محرک‌های غذایی
• اجتناب از ورزش شدید
• پیروی از رژیم غذایی سالم
• بررسی میزان سطح قند خون

برای بعضی از بیماران رعایت موارد فوق برای پیشگیری از بیماری میگرن کافی نیست؛ در این موارد بنا به تشخیص پزشک می‌توان برای پیشگیری از سردرهای عذاب‌آور از دارو استفاده کرد.

 معروف‌ترین داروهای میگرن عبارتند از:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند استامینوفن
• داروهای ضد تهوع مانند متوکلوپرامید
• داروهای اختصاصی ضد میگرن مانند سوماتریپتان
• داروهای مهار کننده‌ی کلسیم مانند فلوناریزین
• داروهای ضد تشنج مانند والپروئیک اسید
• پروپرانولول

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنم؟

تا کنون راه درمان قطعی و کامل توسط پژوهشگران برای درمان بیماری میگرن یافت نشده است. اما با مراجعه به پزشک می‌توان تعداد دفعات حمله‌های میگرنی و طول زمان آن را کنترل کرد.

افراد در خطر ابتلا به میگرن

بعضی از افراد بیش از دیگران در معرض بیماری میگرن قرار دارند. به طور مثال زنان سه برابر مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. احتمال بروز سردردهای میگرنی در زنان در روزهای  نزدیک به قاعدگی حدود ۶۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. زنان در دوران بارداری و یائسگی با کاهش احتمال ابتلا به میگرن رو به رو هستند.

با بهترین راه‌های درمان میگرن آشنا شوید

امکان جلوگیری از حمله‌های میگرنی به صورت کامل و قطعی وجود ندارد اما می‌توان از شدت این حمله‌ها کم کرد.

داروهای بیماری میگرن به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• داروهای تسکین دهنده‌ی درد که در طی حملات میگرن مصرف می‌شوند و برای جلوگیری از علائم بیماری طراحی شده‌اند.
• داروهای پیشگیری که به طور منظم‌، اغلب روزانه مصرف می شوند تا از شدت حملات و یا مدت زمان آن‌ها بکاهند.

درکنار این درمان‌های دارویی می‌توان از درمان های خانگی تسکین‌دهنده بیماری میگرن نیز استفاده کرد. در ادامه با تعدادی از این روش‌های خانگی موثر آشنا خواهیم شد.

بابونه: مصرف بابونه با کاهش اسپاسم در ماهیچه‌ها از التهاب در آن‌ها جلوگیری می‌کند. این گیاه دارویی همچنین با خنثی کردن پروستاگلاندین‌ها  که سیگنال‌های درد را تحت تاثیر قرار می‌دهند، باعث کاهش درد می‌شود.

سرکه‌ی سیب: سرکه‌ی سیب با سم‌زدایی، کنترل قند خون و تنظیم فشار خون بالا به درمان میگرن کمک می‌کند.

نعنا: مصرف نعنا سبب تسکین اعصاب می‌شود. نعنا دارای خواص آرام‌بخش و ضداسپاسم نیز می‌باشد.

زنجبیل: استفاده از زنجبیل با بلوکه کردن پروستاگلاندین‌ها انقباض در عضلات را کاهش می‌دهد. پروستاگلاندین‌ها مواد شیمیایی هستند که باعث انقباض در عضلات می‌شوند.

کافئین: نوشیدن مقدار کمی از کافئین در مراحل اولیه سر درد می تواند در تخفیف آن موثر باشد.

گرما: استفاده از پدهای گرم کننده و یا دوش آب گرم به ریلکس و شل شدن عضلات متشنج کمک می‌کنند.

 ماساژ: کاساژ به کاهش درد و افزایش سروتونین کمک می‌کند.

عوارض جانبی میگرن

بیماران مبتلا به میگرن همزمان با تحمل سردردهای میگرنی به عوارض دیگری نیز دچار می‌شوند. بهتر است با مهمترین عوارض بیماری میگرن آشنا ‌شویم.

سکته‌ی مغزی: افراد مبتلا به میگرن سه برابر بیشتر از دیگران در معرض سکته‌ی مغزی قرار دارند.

بیماری‌های قلبی‌: احتمال بروز بیماری‌های قلبی در افراد مبتلا به میگرن بیشتر است.

افسردگی و اختلال دو قطبی: بیماری میگرن احتمال بروز افسرگی و اختلال دو قطبی را بیشتر می‌کند.

اضطراب: نیمی از افرادی که به بیماری میگرن دچار هستند، اضطراب را نیز تجربه می‌کنند.

فلج بل: افراد مبتلا به میگرن دو برابر دیگر افراد در معرض بیماری فلج بل قرار می‌گیرند.

 پارکینسون: افرادی که دچار سردردهای میگرنی همراه با مشکلات بینایی هستند دو برابر دیگران در معرض بیماری پارکینسون قرار دارند.

تشنج: مبتلایان به میگرن دو برابر افراد دیگر در خطر ابتلا به تشنج هستند.